Selenium nuttig bij Graves’ orbitopathie

Dit is de belangrijkste conclusie uit een dubbelblind gerandomiseerd onderzoek bij patiënten met een lichte vorm van Graves’ orbitopathie [N Engl J Med 2011;364:1920-31]. Ook deze lichte vorm kan al als erg belastend worden ervaren.

Vrije zuurstofradicalen en cytokines spelen een rol bij de pathogenese van Graves’ orbitopathie. Daarom is in deze trial het effect onderzocht van de antioxidant selenium en van de ontstekingsremmer pentoxifylline. De 159 deelnemers aan dit dubbelblind gerandomiseerde onderzoek waren gemiddeld 44 jaar oud en in meerderheid vrouw. Ze kregen gedurende zes maanden oraal selenium (tweemaal daags 100 mcg), pentoxifylline (tweemaal daags 600 mg) of placebo. Ze werden onderzocht na zes maanden en daarna nogmaals na twaalf maanden, dus zes maanden na het staken van de behandeling. Het resultaat werd beoordeeld aan de hand van een globaal oftalmologisch onderzoek, en een op de ziekte van Graves toegespitste vragenlijst met betrekking tot de kwaliteit van leven, die werd ingevuld door de patiënt.

Na zes maanden bleek in de seleniumgroep in vergelijking met placebo sprake van minder oogsymptomen, een vertraagde progressie van Graves’ orbitopathie, en een verbeterde kwaliteit van leven. In de pentoxifyllinegroep daarentegen waren de resultaten niet beter dan met placebo.

De Clinical Activity Score nam in elk van de drie groepen af, maar de verbetering was significant groter in de seleniumgroep. De orbitopathie verbeterde in de selenium-, pentoxifylline- en placebogroep bij respectievelijk 61%, 35% en 36% van de patiënten.

De resultaten na twaalf maanden waren vergelijkbaar. Bij drie deelnemers was het inzetten van een immunosuppressivum noodzakelijk: twee in de placebogroep en één in de pentoxifyllinegroep. Selenium leidde niet tot enige bijwerking, terwijl pentoxifilline daarentegen in nogal wat gevallen gastro-intestinale problemen veroorzaakte.