Alternatief voor konijnentest

Prinsen, onderzoeker bij TNO Triskelion in Zeist, heeft ontdekt dat het testen van bijvoorbeeld cosmetica en huishoudelijk producten als waspoeder net zo goed kan op kippenogen uit slachtafval. Hoornvlies reageert namelijk buiten het lichaam nog steeds op irriterende stoffen.

Dat bespaart de konijnen onnodig lijden en levert betrouwbaarder testresultaten op. Bij de nu gangbare Draize-test wordt chemische stoffen – vloeistoffen, gels, pasta of poeder – in het konijnenoog gebracht, volgens de testrichtlijnen moet dit er minimaal 24 uur in blijven. Dit kan omdat konijnenogen relatief weinig tranen, waardoor het product er niet snel uitspoelt. Vervolgens wordt gekeken naar de reactie van het oog; het kan gebeuren dat dit verloren gaat.

Volgens Prinsen geeft deze test vaak een vertekend beeld omdat in werkelijkheid mensenogen nooit op zo’n extreme wijze worden blootgesteld aan mogelijk irriterende stoffen. Bovendien zijn de testresultaten variabel, het ene konijn reageert anders dan het andere. Sommige gaan bijvoorbeeld met hun vieze nagels in het oog krabben, waardoor infecties ontstaan en het lijkt of de stof buitengewoon irriterend is. Dat leidt volgens Prinsen dan onterecht tot het label ‘ernstig irriterend’.

De bevinding van Prinsen past bij de ontwikkeling die nu gaande is om het aantal proeven op dieren te beperken omdat deze vaak onnodig zijn. Zo kan ook geneesmiddelonderzoek toe met minder dierproeven. Een studie van Peter van Meer, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht, toonde dat toxiciteitsproeven bij biologicals niet nodig zijn, terwijl die volgens de wet nog wel moeten worden uitgevoerd. Onder meer daarom pleitte de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen in een recent rapport voor vermindering van het aantal proefdieren in Nederland.