ADHD-middelen vaak voor recreatief gebruik
Redenen: schoolprestaties, stress, lekker high voelen
Om inzicht te krijgen in het gebruik van stimulerende middelen door middelbare scholieren – zoals ADHD-geneesmiddelen, drugs en alcohol – is vorig jaar een onderzoek uitgevoerd op zes scholen in de provincie Utrecht. Leerlingen werd gevraagd om in de periode april-juni 2014 een online vragenlijst in te vullen over het gebruik van genoemde middelen in de twaalf maanden daarvoor. In totaal deden 777 jongeren in de leeftijd van 11 tot 19 jaar mee.
6% van hen gebruikte ADHD-medicatie. Negen jongeren gaven aan deze middelen niet op recept van een arts te hebben gekregen. Extrapolatie van deze cijfers naar middelbare scholieren in heel Nederland suggereert dat er mogelijk 11.000 ‘recreatieve’ gebruikers van ADHD-geneesmiddelen zijn, oftewel twintig procent van alle gebruikers van ADHD-medicatie, aldus onderzoekers Ellen Koster, Lydia de Haan, Marcel Bouvy en Rob Heerdink. Het aantal is waarschijnlijk nog hoger wanneer ook naar volwassenen en jongere kinderen gekeken wordt. Exacte cijfers over het niet-medisch gebruik van deze middelen onder middelbare scholieren in Nederland zijn er volgens de onderzoekers niet.
Tabak en alcohol
De onderzoekers van de Universiteit Utrecht noemen het opvallend dat vooral jongeren van Nederlandse afkomst (96%) de vragenlijst invulden en dat het merendeel afkomstig was uit havo- (23%) of vwo-klassen (42%).
Het onderzoek is daarmee niet geheel representatief voor alle Nederlandse scholieren. Uit andere studies blijkt namelijk dat laagopgeleide mensen vaker drugs gebruiken, waardoor de kans groot is dat ook het mogelijk recreatief gebruik van methylfenidaat in deze groep hoger is.
De meeste jongeren (bijna 80%) gaven aan wel eens medicijnen gebruikt te hebben, variërend van een antibioticakuur en anticonceptiepil tot inhalatiemedicijnen voor astmaklachten. 6% zei ADHD-middelen gebruikt te hebben. De meesten kregen die voorgeschreven door een arts; bij negen gebruikers was dit niet het geval. Gebruikers van ADHD-medicatie (zowel op recept als voor recreatief gebruik) consumeren ook vaker tabak, alcohol en drugs dan jongeren die geen ADHD-medicatie gebruiken.
Impulsief gedrag
De cijfers uit dit onderzoek laten zien dat de prevalentie van recreatief ADHD-medicatiegebruik in Nederland lager is dan in de Verenigde Staten en Canada, waar eerder studies werden uitgevoerd onder scholieren en studenten.
Het gebruik van medicatie voor ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) is de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen onder zowel kinderen en tieners als volwassenen. De stoornis wordt gekenmerkt door concentratieproblemen, onrust (zowel geestelijk als lichamelijk) en impulsief gedrag.