75% ADHD-patiënten ervaart bijwerkingen

Dat blijkt uit een enquête van het Bijwerkingencentrum Lareb en de patiëntenvereniging Impuls & Woortblind onder 848 gebruikers van ADHD-medicatie van 16 jaar en ouder. Lareb-directeur Agnes Kant vindt het aantal bijwerkingen "behoorlijk veel". Beide organisaties willen daarom nader wetenschappelijk onderzoek naar de effecten en bijwerkingen van ADHD-medicatie bij volwassenen, laten ze vandaag weten.

80% van de 848 ondervraagde patiënten slikte methylfenidaat, zoals Ritalin, Concerta en enkele generieke geneesmiddelen. De meest genoemde bijwerkingen bij methylfenidaat waren hartkloppingen en een verminderde eetlust. Reboundeffecten werden 103 keer genoemd en hoofdpijn 101 maal. Tachtig respondenten gaven aan dat ze zich door het geneesmiddel wel eens zenuwachtig voelden. Apathie werd door zeventig patiënten genoemd.

Depressieve gevoelens

Bijwerkingen die minder vaak werden genoemd zijn: depressieve gevoelens, slaapstoornissen, verhoogde bloeddruk en misselijkheid. Enkele bijwerkingen worden niet vermeld in de bijsluiters, zoals de kans op rebounds en kortere werkzaamheid bij methylfenidaat. Bijna 10% patiënten neemt dexamfetamine, zoals Amfexa en generieke merken. Minder vaak ingenomen worden atomoxetine (Strattera), clonidine (Dixarit en enkele generieken) en nortriptyline (Nortrilin).

In het algemeen zijn de respondenten tevreden over de medicatie. Bijna drie kwart gaf aan zich beter te kunnen concentreren, meer rust te hebben in hun hoofd en beter te functioneren in werk of studie. Een klein deel zei weinig verbetering van hun klachten te merken, staat in het rapport Ervaringen van volwassenen met ADHD-medicatie van Lareb en Impuls & Woortblind, dat vandaag verschijnt.

Na substitutie van het geneesmiddel meldden de meeste ondervraagde patiënten vaak problemen. Een kwart van hen kreeg na de overstap last van een of meer bijwerkingen, 37% zei dat het nieuwe middel minder of korter werkte en 11% vond juist dat het sterker of langer werkte. Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) gebruiken ongeveer 100.000 volwassenen ADHD-middelen.

Zorgverleners

Veel gebruikers van ADHD-medicatie waren ontevreden over het kennisniveau van zorgverleners over de middelen en de aandoening. Een deel van de patiënten gaf aan dat de uitleg over het geneesmiddel en de mogelijke bijwerkingen minimaal was. Ze waren meer tevreden over de arts dan over de apotheker. Volgens Lareb en Impuls & Woortblind is het echter moeilijk de taken van de beide zorgverleners met elkaar te vergelijken, omdat hun rol verschillend is.

Met uitzondering van atomoxetine worden ADHD-geneesmiddelen vaak off label voorgeschreven, zegt Agnes Kant, directeur van Lareb: "Daarom vinden Lareb en Impuls & Woortblind het wenselijk dat de werkzaamheid en bijwerkingen van het gebruik van ADHD-medicatie bij volwassenen in de dagelijkse praktijk nader worden onderzocht, bijvoorbeeld door monitoring of een register."