Landelijk project voor zorg dialysepatiënten

De adviezen zijn onderdeel van een project van ZonMw, dat de zorg aan dialysepatiënten moet verbeteren. Hierbij werken KNMP, Nierstichting, Nierpatiëntenvereniging Nederland en het Catharinaziekenhuis in Eindhoven samen. Eind volgend jaar moet alles klaar zijn.

De doseringsadviezen van het GIC zijn nodig om medicatiefouten bij dialysepatiënten te voorkomen. “Vaak moet je de dosering van een middel aanpassen voor of na een dialyse”, zegt GIC-medewerker Marc de Leeuw, die de adviezen zal schrijven. Hij doet dat in samenwerking met een multidisciplinaire werkgroep met onder anderen nefrologen en ziekenhuisapothekers. De Leeuw: “In het project stellen we twee soorten adviezen op: voor de hemodialyse en de peritoneale dialyse.”

De doseringsadviezen van het GIC zijn specifiek voor de 6500 nierdialysepatiënten in Nederland. Daarnaast begint de Nierstichting deze maand met de inventarisatie van wensen bij zorgverleners en patiënten, om daarna voorlichtingsmateriaal te maken: schriftelijk – onder meer met brochures – én met beeld, zoals animatiefilmpjes.

Therapietrouw laag

Omdat over medicatie bij dialyse naar verhouding weinig evidence-based literatuur is, kan de zorg voor die groep nierpatiënten beter. Door de hoge ziektelast, het grote aantal medicijnen en de achterblijvende farmaceutische adviezen is de therapietrouw bij deze patiënten erg laag en het aantal bijwerkingen hoog, stelt de Nierstichting. Nierpatiënten hebben specifieke problemen, zoals de inname van geneesmiddelen met veel water terwijl ze weinig mogen drinken.

Deel van het ZonMw-project is de landelijke uitrol van een patiëntbegeleidingsprogramma voor dialysepatiënten, die is ontwikkeld in Eindhoven. In dit project werken de ziekenhuisapotheker en de verpleegkundig specialist van het Catharinaziekenhuis samen met de Nierstichting en de Nierpatiëntenvereniging.

Belangrijke component van deze aanpak is een checklist. Daarmee kan snel worden nagegaan welke aanvullende zorg nodig is om het beheer en gebruik van geneesmiddelen bij een patiënt te optimaliseren. Ook krijgen patiënten betere voorlichting, waardoor ze leren hun medicatie persoonlijk af te stemmen op hun situatie. Als dialysepatiënten dat willen en kunnen, mogen ze zelf hun medicatie beheren.

Ziekenhuisapotheker

In het Catharinaziekenhuis werd zeven jaar geleden een programma opgezet en later een team gevormd – met onder meer een verpleegkundig specialist, ziekenhuisapotheker en nefroloog – die de zorg voor dialysepatiënten moest verbeteren. Dit project is “naar tevredenheid” afgerond, zegt de betrokken ziekenhuisapotheker Marieke Kerskes.

Kerskes: “Belangrijk is dat we de patiënten kennis geven over hun medicatie, de mogelijkheid zelf de medicatie te beheren en bijwerkingen te herkennen.” De ziekenhuisapotheker zorgt ook voor de medicatieoverdracht naar de openbaar apotheker.