Achtergrond 2016
Farmaceutische zorg: mens gaat (meestal) voor op dier
Ethisch dilemma over patiënt en hond met dezelfde oogziekte
Een apotheker moet kiezen tussen farmaceutische zorg voor de hond Loebas of voor de heer Leeflang. Beiden hebben dezelfde oogaandoening (keratoconjunctivitis sicca), er zijn twee vergelijkbare recepten voor ciclosporine, er is geen bereider beschikbaar en nog slechts één ampul op voorraad. Drie van de vier apothekers die reageerden op dit dilemma uit PW 33/34 laten de bereiding voor de mens prevaleren boven het dier.
Apps voor apothekers: van naslagwerk tot handige tool
Inspectie: apotheker is zelf verantwoordelijk voor gebruik van apps
Het aanbod medische apps voor zorgprofessionals neemt snel toe en wordt steeds gevarieerder. Apothekers kunnen apps gebruiken voor het opzoeken van informatie over interacties, het digitaal controleren van recepten of om hun farmacotherapeutische kennis te testen. Een overzicht met handige apps voor apothekers.
Duurzaamheidsplan goed voor milieu en apothekers
Brancheorganisaties, onder meer KNMP, willen minder verpakkingsmateriaal
Om het milieu te ontzien, hebben de belangrijkste partijen in de farmacie afgesproken te kijken hoe ze de hoeveelheid verpakkingsmateriaal kunnen terugdringen. De industrie moet op zoek naar alternatieven. Die zullen goed uitpakken voor het milieu en besparen de apothekers zelfs werk.
‘Faalkans morning-afterpil groter’
CYP-inductoren verlagen spiegels levonorgestrel en ulipristal
Het EMA waarschuwde in augustus dat de morning-afterpil met levonorgestrel onbetrouwbaar wordt bij combinatie met enzyminductoren die de afbraak van levonorgestrel versnellen. De WFG keek ook naar ulipristal en gaat een stapje verder in zijn advies.
Met MFB's 90% minder 'onzin'
Reactie op noodkreet Kolman: beslisregels waardevol in filteren meldingen
Het Landelijk Schakelpunt (LSP) werkt te goed omdat apothekers veel overbodige informatie ontvangen; dat lezen Jaap Dik en Peter Wittop Koning in de opinie van Raymond Kolman. Ze delen zijn zorgen, maar zien andere oplossingen voor dit probleem.
Prijswinnaars gaan uit van behoefte kwetsbare oudere
Zorginnovatieprojecten geven apotheker gezicht in de wijk
Twee projecten voor kwetsbare ouderen – ‘WijsGrijs’ van Pharmium-apotheken en ‘Kwetsbare ouderen’ van apothekers Sylvia Verwoert en Fleur de Groot – zijn voorbeelden van mensgerichte zorg. Dat vindt de jury van de KNMP Zorginnovatieprijs najaar 2016, die beide inzendingen deze prijs heeft toegekend.
Geneesmiddelcombinaties met NSAID’s gevaarlijker dan gedacht
Patiënten met chronische ziekte behoeven advies over NSAID-keuze
Niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen (NSAID’s) kunnen tot een maagbloeding leiden, maar zijn ook schadelijk voor het cardiovasculaire systeem. Onduidelijk was nog of de risico’s variëren per individueel NSAID. Promovenda Gwen Masclee onderzocht de risico’s en maakte een beslismodel om voor iedere patiënt te kunnen inschatten welk NSAID relatief het gunstigst is.
Sterk wisselende blootstelling antimycotica noopt tot alertheid
Fungal Pharmacology helpt bij afhandeling duizend interacties
Invasieve schimmelinfecties zijn geassocieerd met een verhoogde morbiditeit en mortaliteit bij immuungecompromitteerde en kritiek zieke patiënten. Antimycotica spelen een belangrijke rol bij de adequate profylaxe en behandeling van deze infecties. De farmacokinetiek van deze geneesmiddelen kan echter sterk verschillen tussen diverse patiëntpopulaties, blijkt uit promotieonderzoek van Vincent Lempers.
‘Hecht team arts en apotheker cruciaal voor optimale zorg’
NZa-voorzitter Marian Kaljouw ziet nauwe samenwerking als de toekomst
Agressie aan de apotheekbalie vanwege de kosten voor het begeleidingsgesprek nieuw geneesmiddel hield de sector lange tijd in de greep. Totdat de zogeheten ‘knip’ verdween. Marian Kaljouw, voorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit, speelde daarbij een belangrijke rol. Haar visie op de toekomst van de farmaceutische zorg: “Hechte samenwerking tussen huisarts en apotheker, waarbij het belang van de patiënt steeds voorop staat.”
Cannabidiol lijkt weldaad bij therapieresistente epilepsie
Aanvalsfrequentie neemt bij meerderheid patiënten af met minstens 50%
Een groot deel van de patiënten met therapieresistente epilepsie die behandeld werden met cannabidiol (CBD) zag een klinisch relevante afname van het aantal aanvallen. Andere gunstige effecten zijn onder meer een verbeterde stemming en slaap. Gemelde bijwerkingen zijn onder andere duizeligheid, vermoeidheid, verminderde eetlust en obstipatie.
‘Probeer een klacht direct in de apotheek op te lossen’
Klager hoeft voor schadeclaim niet meer naar de rechter
Patiënten kunnen vanaf volgend jaar een klacht én een schadeclaim tot € 25.000 indienen bij een geschillencommissie. Apothekers Yolande van Remmerden en Marleen Brouwer, die vele klachten hebben beoordeeld, adviseren apothekers alerter te reageren op klagers. “Alleen ‘sorry’ zeggen is niet voldoende; luister oprecht en toon empathie.”
Omgebouwd herpes-simplexvirus nieuwe behandeloptie melanoom
Talimogeen laherparepvec: first-in-class oncolytische immunotherapie
Het herpes-simplexvirus type 1 is zodanig genetisch gemodificeerd dat het – na replicatie – in melanoomcellen zorgt voor celdood en een regionale antitumor-immuunrespons teweegbrengt. Deze nieuwe behandeloptie kan met name ingezet worden bij patiënten met melanoom stadia IIIB, IIIC en IVM1a.
Nieuwe behandelingen op komst voor atopisch eczeem
Eerste biologicals zijn welkome aanvullingen op huidige systemische opties
Voor de behandeling van matig tot ernstig atopisch eczeem bij volwassenen zijn de eerste biologicals op komst. Deze zijn volgens hoogleraar Phyllis Spuls een goede aanvulling op het geregistreerde ciclosporine en enkele off label systemische middelen zoals methotrexaat. Voor de milde tot matige vorm worden, naast de hormoonzalven en calcineurineremmers, ook weer vaker teerpreparaten toegepast. Teer herstelt de huidbarrière en blijkt niet carcinogeen voor gebruikers.
Biologicals werken goed bij psoriasis, maar het kan beter
Manieren om behandeling met nieuwe medicijnen te optimaliseren
Door onder meer dosisaanpassing en gebruikmaking van genetische biomarkers voor responsmeting kan de behandeling van psoriasis met biologicals mogelijk verbeteren, concludeert promovenda Juul van den Reek. Haar onderzoek wijst bovendien uit dat niet bijwerkingen, maar ineffectiviteit een prominente rol speelt bij het gebruik van de biologicals etanercept, adalimumab en ustekinumab.
Eczeempoli helpt patiënt crèmes juist te gebruiken
Een middag op bezoek in UMC Utrecht: mensen smeren altijd te weinig
Het is moeilijk voor patiënten met eczeem om crèmes en zalven goed te smeren. Hoe dik doe je het op de huid? Op welke delen van de huid en hoe vaak? Hoeveel weken moet je smeren? Enkele eczeempoli’s helpen de zwaarst getroffen patiënten met uitgebreide smeerinstructies en eHealth: “Als je steeds tegen de haren in smeert, kun je ontstekingen krijgen.”
Adalimumab effectief tegen hidradenitis
Een behandeling met adalimumab gedurende twaalf weken vermindert de symptomen van hidradenitis suppurativa bij significant meer patiënten dan placebo. Dat bevestigen twee recente studies.
‘Elke patiënt heeft zijn eigen psoriasis’
Therapie hangt af van benodigde werkingskracht en comorbiditeit
Ongeveer een derde van de patiënten met psoriasis heeft vroeg of laat systemische therapie nodig. Volgens prof. dr. Peter van de Kerkhof is geen enkel middel de absolute kampioen, omdat de variatie tussen patiënten groot is. “Daarom hebben we een breed spectrum aan behandelingen nodig en zijn de interleukine-17-remmers een welkome aanvulling.”
Poliklinische apotheek neemt verpleegkundigen in dienst
‘Apotheker kan toediening van medicatie zelf organiseren’
Apotheek Poldervaart, een 24-uurs poliklinische apotheek in Schiedam, heeft een eigen team met zes verpleegkundigen die 24-uurs specialistische thuiszorg leveren. Apothekers, apothekersassistenten en verpleegkundigen hebben intensief contact over de toediening van medicatie. “We kunnen efficiënter werken en spillage beter voorkomen.”
Studenten geneeskunde en farmacie trekken samen op
RUG hoopt dat aanpak ‘vertrouwen in elkaars kennen en kunnen’ verhoogt
Samenwerking krijgt extra aandacht in het nieuwe curriculum van de opleidingen farmacie. Bij de Rijksuniversiteit Groningen gebeurt dat onder meer door intensieve interactie tussen de studenten geneeskunde en farmacie. Ziekenhuisapotheker Wouter Bult: “We hopen dat dit zal leiden tot een meer vanzelfsprekende samenwerking in de toekomst.”
Medicatiefout opvallend vaak oorzaak intoxicatie clioquinol
Overdosering als gevolg van onjuiste toediening
Meer dan 90% van de clioquinoloverdoseringen die worden gemeld bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum, is het gevolg van een medicatiefout. Verzorgers van de patiënt veroorzaken de meeste medicatiefouten, waarbij vaak sprake is van tienvoudige overdosering. Dit leidt onder andere tot maagdarmklachten en neurotoxische effecten.