2024

Kwaliteitsimpuls door GMP-concept 40 jaar in Nederland: Het is dit najaar veertig jaar geleden dat de nieuwe good manufacturing practices (GMP)-richtlijnen werden geïntroduceerd in Nederland. Na de industrie werd het GMP-concept jaren later ook van toepassing op de niet-industriële geneesmiddelbereidingen. Tegenwoordig zijn ook kleinschaligere apotheekbereidingen ingebed in een GMP-structuur.
De-escalatie naar ticagrelor: kleiner risico op grote bloeding: De-escalatie naar ticagrelor verhoogt in vergelijking met duale plaatjesremming gedurende twaalf maanden het risico op een ischemisch event niet. Het vermindert wel het risico op een grote bloeding, vooral bij patiënten met acuut coronair syndroom.
‘Pas je taalgebruik zo aan dat het voor iedereen goed te begrijpen is’: Naar schatting 2,5 miljoen Nederlanders zijn laaggeletterd en hebben moeite informatie van zorgverleners te begrijpen en toe te passen. Openbaar apotheker Martine Uiterwijk Winkel, die zich verdiepte in het onderwerp, pleit voor meer bewustwording en duidelijke communicatie naar alle patiënten. “We moeten ons taalgebruik aanpassen.”
Efficiëntieslag wenselijk in voorraadbeheer instellingen: Artsen werkzaam in instellingen beschikken over een werkvoorraad aan geneesmiddelen voor acute situaties. Praktijkonderzoek toont praktijkvariatie in het beheer en gebruik van de werkvoorraad. Hoewel patiënt- en geneesmiddelveiligheid voldoende geborgd lijken, zou digitale ondersteuning van de processen de administratieve lasten van zorgverleners kunnen verminderen.
Al ruime eeuw vinger aan de pols bij opioïdgebruik: Nederland heeft de dramatische opioïdencrisis in de Verenigde Staten grotendeels ontweken, maar ook hier is het gebruik van opioïden de afgelopen decennia sterk toegenomen. Gezien de nog steeds stijgende trend in opioïdengebruik en het hoge percentage patiënten dat deze middelen voorgeschreven krijgt, is het van belang dat artsen en apothekers een verantwoord opioïdenbeleid handhaven.
PCSK9-remmer lerodalcibep verlaagt LDL-C significant: De nieuwe PCSK9-remmer lerodalcibep reduceert het LDL-C significant bij patiënten met een cardiovasculaire aandoening of met een hoog risico op een atherosclerotische aandoening. Het veiligheidsprofiel is vergelijkbaar met placebo.
Proactieve aanpak maakt het verschil voor hartpatiënt: De Amsterdamse Therapietrouw Proeftuin pakt therapieontrouw bij hart- en vaatziekten aan op basis van een multidisciplinair programma. Hierbinnen worden therapieontrouwe patiënten geïdentificeerd en vervolgacties ingezet. Apotheekmedewerkers en patiënten waren enthousiast, maar ICT-beperkingen vormden een obstakel. De resultaten van de proeftuin zijn verwerkt in een draaiboek dat beschikbaar is voor alle apothekers.
'Behandeling van belangrijkste schimmels, aspergillus en candida, is enorme uitdaging': Schimmelinfecties staan veel minder in de aandacht dan bacteriële infecties, maar vormen een even, zo niet groter, gevaar voor de volksgezondheid. Resistente schimmels zijn in opmars. Maar er gloort hoop. Voor het eerst in jaren zitten er nieuwe middelen in de pijplijn, meldt hoogleraar Roger Brüggemann. “Ze zijn specifiek ontwikkeld tegen resistente pathogenen.”
Veelal bekende bijwerkingen gemeld bij Mpox-vaccin: Tijdens de wereldwijde uitbraak van mpox in 2022 zijn in Nederland bijna 1300 gevallen gemeld. Van de nieuwe variant, die momenteel in Midden-Afrika heerst, zijn hier tot medio september geen gevallen gemeld. Aan de vaccinatiecampagnes die in 2022/2023 zijn opgezet door de GGD hebben zo’n twintigduizend mensen deelgenomen. Lareb kreeg tot augustus van dit jaar 174 meldingen waarin 698 vermoede bijwerkingen na mpox-vaccinatie zijn beschreven.
Wegwijzers bij afbouwen van medicatie bij ouderen: Over het minderen en stoppen met medicatie bij ouderen zijn sinds mei 2024 vijf nieuwe kennisdocumenten beschikbaar. Naast informatie over hoe de behandelaar medicatie kan aanpassen of staken is hierin ook beschreven bij welke situaties deze acties te overwegen zijn.
‘Samenwerking eerste en tweede lijn moet hartpatiënt binnenboord houden’: Mensen met hartfalen belanden vaak in het ziekenhuis. Om de kans op een opname te verkleinen en de levenskwaliteit van patiënten te vergroten, wordt een multidisciplinair team opgezet om gepersonaliseerde zorginterventies te ontwikkelen. “We willen een patiënt zoveel mogelijk in de eerste lijn houden.”
Zasocitinib werkt goed tegen plaque psoriasis: Behandeling met de selectieve tyrosinekinase 2 (TYK2)-remmer zasocitinib resulteert bij patiënten met matige tot ernstige psoriasis in een betere respons dan placebo.
Uniforme informatie in heldere taal helpt patiënten met kanker: Voorlichting over bijwerkingen bij de behandeling van kanker verschilt per ziekenhuis. Stichting Health Base, Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het Radboudumc zijn daarom een project gestart om ervoor te zorgen dat iedere patiënt tijdens de gehele oncologische behandeling uniforme, begrijpelijke informatie krijgt over de mogelijke bijwerkingen.
‘Behandelaar, géén medebehandelaar’: Waarom noemen veel openbaar apothekers zich steeds medebehandelaar, terwijl ze toch echt een behandelaar zijn, vraagt Carrie Brodie-Meijer zich af. Ze doet een oproep hier scherp op te letten. “Er is hard voor gestreden.”
Vrouwen ervaren vaker last na griepprik dan mannen: Bijwerkingencentrum Lareb volgt gevaccineerde personen jaarlijks met een longitudinaal vragenlijstonderzoek. Vanaf 2020 worden ook de leeftijdsgroepen die in aanmerking komen voor de pneumokokkenvaccinatie meegenomen in dit onderzoek. Dankzij de verzamelde informatie wordt kennis vergaard over bijwerkingen, de aard van de klachten, het beloop, mogelijke risicofactoren, behandeling en de invloed op het dagelijks leven.
Digitale triage vervangt de telefoon en werken aan een gezonder ZO-Brabant: Apothekers zijn overal in het land bezig hun positie in de regio te versterken. In dit artikel een overzicht van enkele initiatieven om de farmaceutische zorg te verbeteren, zoals apothekers in West-Brabant die de zorg efficiënter organiseren door digitale triage en Zeeuwse apothekers die subsidie krijgen voor elektronische toedienlijsten.
‘Wees alerter op verkleuring bij een huid van kleur’: Zorgverleners hebben tegenwoordig meer aandacht voor de specifieke behandeling van mensen met een huid van kleur, constateert dermatoloog Shiarra Stewart, maar er is nog altijd ruimte voor verbetering. Voldoende kennis is essentieel om patiënten goed te kunnen informeren. “Goede voorlichting voorkomt dat mensen bang worden en stoppen met de behandeling.”
’Zet moreel beraad in wanneer ieders perspectief telt’: Wanneer een (niet-eigen) patiënt een beroep doet op jouw farmaceutische zorgverlening bij een beperkt voorradig geneesmiddel, zou er een vorm van medisch-farmaceutische triage moeten plaatsvinden. Met deze triage kan de keuze worden vergemakkelijkt om wel of niet te verstrekken aan deze niet-eigen patiënt. Dit idee ontstond in goed moreel beraad over hoe te handelen bij een schaars voorradige antibioticumsuspensie voor kinderen.
Finerenon houdt hartpatiënt langer uit het ziekenhuis: Bij patiënten met hartfalen en een licht gereduceerde of behouden ejectiefractie resulteert behandeling met finerenon in een significant lagere incidentie van ziekenhuisbezoek voor verslechtering van hartfalen en overlijden door cardiovasculaire oorzaak, in vergelijking met placebo.
Streep door boete van minister voor off-label voorschrijven van coronamedicatie: De boete die de minister van VWS een huisarts oplegde voor het voorschrijven van hydroxychloroquine en ivermectine bij COVID-19 was onterecht, oordeelt de rechter. De huisarts kreeg de boete na meerdere meldingen bij de inspectie in verband met de verstrekking van de off-label medicatie. Maar de minister handelde daarbij in strijd met het lex certa-beginsel, aldus de rechter, omdat het wetsartikel over off-label voorschrijven niets vermeldt over een boete.
De hoge prijs van medicatiefouten in het ziekenhuis: Medicatie-incidenten met add-on geneesmiddelen komen vaak voor in het ziekenhuis, blijkt uit een inventarisatie van Voorkomen Medicatie-Incidenten (VMI). De incidenten hebben een grote impact op zowel de patiënten als de ziekenhuisorganisatie. Het is daarom belangrijk deze medicatie-incidenten periodiek te evalueren zodat op tijd actie kan worden ondernomen om nieuwe incidenten te voorkomen.
‘Upgrade van risicomodel om kans hart- en vaatziekte in te schatten': In de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement is een nieuw risicomodel geïntroduceerd om de kans op een hart- en vaatziekte beter te kunnen inschatten. Ook is er bij ouderen aandacht voor het niet starten met medicatie en het stoppen hiervan. “Als een patiënt al is ingesteld en de middelen goed verdraagt, is het vaak zinvol door te gaan. Als iemand nog niets heeft, is de vraag: wat is de levensverwachting.”
Reis van patiënt door het ziekenhuis moet duurzamer: Duurzaamheid binnen de apotheek richt zich vaak op het terugdringen van geneesmiddelspillage, maar duurzaamheid op het gebied van zorg en personeel is minstens zo belangrijk. Daarom zijn vanuit de apotheek van het Maasstad Ziekenhuis initiatieven gestart om de farmaceutische patiëntenzorg binnen de gehele keten verder te verduurzamen. “Het blijft belangrijk kritisch te kijken naar processen die al jarenlang zo zijn ingericht.”
Pionieren met een CO2-voetafdruk: Wat is de CO2-voetafdruk van mijn apotheek, vroeg openbaar apotheker Iris Zuydgeest zich af. Ze nam expert Emily Dowdalls in de arm en samen gingen ze na welke activiteiten in de apotheek ‘materieel’ genoeg zijn om mee te tellen in een emissiecalculatie. Ondanks het missen van gegevens over geneesmiddelen lukte het de orde van grootte van de uitstoot in kaart te brengen. “Ik moedig collega’s graag aan dit voorbeeld te volgen.”
Bijsluiter 2.0: van papier naar pixels: Geen papieren, maar digitale bijsluiters bij intramurale geneesmiddelen; Nederlandse ziekenhuisapothekers zijn er voorstander van. Dankzij ontheffing van de Europese Commissie eind september is de weg vrij voor een pilot met de electronic Patient Information Leaflet (e-PIL). Voornaamste winst: bomen en carbon-footprint. En: up-to-date informatie.
Specifieke kennis en vaardigheden helpen ‘groene apotheker’ op weg: De rol van de apotheker in de transitie naar groene farmacie gaat verder dan het voorkomen van medicijnverspilling en het terugnemen van overtollige medicijnen. Met de vijf ‘groene vingers’ (vernietigen, verwijderen, veranderen, verminderen, voorkomen) kunnen (toekomstige) apothekers actief bijdragen aan het beoordelen en beïnvloeden van de hele levenscyclus van farmaceutische producten.
Tjongerschans lanceert dashboard om verspilling medicatie terug te dringen: Een softwaretool in ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen toont realtime de verspilling van medicatie op patiëntnaam per afdeling en per medicatiesoort. Volgens initiatiefnemer ziekenhuisapotheker Minke Jongsma, die op meerdere terreinen actief is met duurzaamheid, willen ook artsen en verpleegkundigen medicatieverspilling snel stoppen. “Eén gesprek op een afdeling is voldoende om samen in actie te komen.”
Snel starten met DOAC bij AF-patiënt na herseninfarct: Binnen vier dagen na een beroerte die samenhangt met atriumfibrilleren (AF) starten met een DOAC is niet inferieur aan later starten wat betreft het krijgen van een nieuw herseninfarct, een intracraniële bloeding of een systemische embolie.
Apotheek kan zelf veel doen om CO2-voetafdruk te verminderen: Veel openbaar apothekers zijn bezig met verduurzaming, door onder meer patiënten te stimuleren ongebruikte geneesmiddelen in te leveren, binnen FTO-verband afspraken te maken over de hoeveelheid medicatie die wordt verstrekt, papierloos te werken en minder plastic te gebruiken. Uitdagingen die het proces bemoeilijken zijn tijdgebrek en wensen van patiënten.
‘Voor verandering moet je je idealen voor een betere wereld blijven nastreven’: Om geretourneerde hulpmiddelen een tweede kans te geven, rijdt Hanneke van Andel het hele land door om alles op te halen. De spullen krijgen vervolgens een nieuwe bestemming in Nederland en andere landen zoals Oekraïne, Suriname en Gaza. “Daar zijn ze hard nodig.”
Betere behandeling door duurzaam voorschrijven: Duurzaam voorschrijven hoeft niet ten koste te gaan van de gezondheid van de patiënt. Het kan juist de behandeling verbeteren, merkt huisarts Iris Wichers, die zich bij huisartsenorganisatie NHG inzet voor duurzame zorg. “Veel mensen blijven jarenlang PPI’s gebruiken, terwijl dit vaak niet meer nodig is.”
‘We doen ons best; je mag ons gerust groene doeners noemen’: Het apotheekteam van Apotheek Meerpolder was altijd al bewust met duurzaamheid bezig, maar sinds de aansluiting bij de Apotheek van de Toekomst krijgt het extra aandacht. Zo worden nu grote partijen incontinentiematerialen en wondzorgproducten ingezameld voor hergebruik, tot vreugde van patiënten. “Mensen vinden het zo zonde als ongebruikte spullen worden weggegooid.”
SGLT-2-remmers vaker op het recept voor patiënten met hartfalen: SGLT-2-remmers nemen vanaf nu een prominente plek in bij de behandeling van alle patiënten met hartfalen. Dat is de meest in het oog springende wijziging in de herziene NHG-Standaard Hartfalen. Huisartsen zullen naar verwachting de komende maanden deze middelen vaker gaan voorschrijven aan patiënten met hartfalen. De SIG HVZ zet de belangrijkste wijzigingen op een rijtje.
Tenecteplase alternatief bij acute ischemische beroerte: Tenecteplase is niet inferieur aan alteplase bij toediening binnen 4,5 uur na het optreden van een acute ischemische beroerte. Het middel is eenvoudig toe te dienen en heeft daarom mogelijk de voorkeur bij een herseninfarct.
Dosering van dexamethason rond pemetrexed kan lager: De dosering dexamethason rondom pemetrexed kan worden verlaagd, gezien het ontbreken van bewijs voor de hoge dosering dexamethason en de ernstige bijwerkingen die hiermee gepaard kunnen gaan. Dat adviseert de Commissie Doelmatigheid van de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie (NVMO). Een expertgroep van zes longartsen kan zich vinden in het advies.
Incident door verwisseling fenoloplossing: Fenoloplossing 85% is een onmisbaar product in de huisartsenpraktijk en wordt toegepast bij de chirurgische behandeling van een ingegroeide teennagel. Het leveren van een andere verpakkingsvorm kan leiden tot incidenten.
‘Nieuwe ontwikkelingen moeten snel in de opleiding worden verankerd’: Inclusiviteit, diversiteit en veilig en gezond werken zijn de komende jaren belangrijke speerpunten van JongNVZA, verzekert voorzitter Eva van Haren. Op de ziekenhuisfarmaciedagen in Arnhem manifesteren leden zich deze week met talloze presentaties, onderzoeksresultaten en andere initiatieven. “Als jonge apothekers signaleren we vaak in een vroeg stadium belangrijke nieuwe ontwikkelingen.”

« Vorige 100 item(s) 1 2

Navigatie

2024