Log in om verder te lezen.
Ik ben mijn wachtwoord vergeten
Alleen abonnees van het Pharmaceutisch Weekblad hebben volledige toegang tot pw.nl. Ga voor meer informatie: abonnement PW aanvragen.
Het is altijd fascinerend om wetenschappers vol passie te horen praten over de ontwikkelingen en ontdekkingen binnen hun vakgebied. Raymond Schiffelers is zo’n wetenschapper. Als één van Nederlands meest vooraanstaande deskundigen op het gebied van nanogeneeskunde vertelt hij in dit themanummer over geneesmiddelen in beweging enthousiast over de belangrijke stappen die op dat gebied worden gezet.
“Het gebruik van uitgeademde lucht als niet-invasieve biomarker in de klinische praktijk lijkt een mooie toekomst tegemoet te gaan. Het zal niet lang meer duren voordat uitgeademde lucht bij elke patiënt met longklachten zal worden gemeten.”
Vrijdagmiddag kwart voor zes. “Ik ga een weekend weg en kom maandagavond pas terug. Dan kom ik oxycodon en methylfenidaat tekort. Kun je mij voor één keertje …”
Welke uitspraak over een FTO-casus is juist?
Voor een betere patiëntveiligheid krijgen alle medische hulpmiddelen een eenduidige codering. Dat hebben verschillende partijen in de zorg afgesproken, schrijft minister Edith Schippers van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan de Tweede Kamer.
Prof. dr. A.J.R. Heck (1964) krijgt de Spinozapremie 2017 voor zijn massaspectrometrisch onderzoek naar structuur en gedrag van proteïnen.
Alleen als de combinatie van componenten farmaceutisch rationeel is, kan sprake zijn van een combinatieverpakking van geneesmiddelen. Dat is volgens het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) een noodzakelijke voorwaarde voor goedkeuring van deze combinatieverpakkingen.
De Committee for Medicinal Products for Veterinary Use (CVMP) adviseert positief over vier handelsvergunningen voor diergeneesmiddelen.
De Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) heeft het onderzoek afgerond naar neutropene enterocolitis door docetaxel: de PRAC vond geen bewijs dat het risico is veranderd.
De Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) start een nieuwe herbeoordeling van daclizumab (Zinbryta), dat bedoeld is voor de behandeling van relapsing multipele sclerose.
Het Zorginstituut Nederland (ZIN) adviseert om ibrutinib alleen voor een beperkte groep patiënten op te nemen in het verzekerde pakket.
Loperamide mag zonder recept bij drogist en supermarkt te koop blijven. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) heeft dit besloten na een herbeoordeling. Wel benadrukt het CBG dat patiënten de aanwijzingen in de bijsluiter goed moeten volgen.
Openbare apotheken verstrekten in 2016 38% meer pakketgeneesmiddelen dan in 2006. Desondanks waren de uitgaven in 2016 vrijwel gelijk aan die van tien jaar geleden. Per hoofd van de bevolking bedroeg de stijging van het geneesmiddelengebruik in die tien jaar 33%. Dit meldt de SFK in het Pharmaceutisch Weekblad.
Wat begin jaren zeventig nog science fiction was, is nu dankzij nanotechnologie praktisch toepasbaar: oude geneesmiddelen in liposomen verpakken en een heel nieuwe functionaliteit geven. “We hopen hiermee een betere effectiviteit en veiligheid te bereiken”, aldus de Utrechtse professor Raymond Schiffelers.
PCSK9-remmers verlagen het LDL-cholesterol met ruim 50%. Dit resulteert in minder beroerten en myocardinfarcten, maar niet in minder totale sterfte. Dat blijkt uit een eerste studie waarin het effect op harde eindpunten is onderzocht. Vooralsnog lijken er geen harde aanwijzingen voor ongewenste bijwerkingen op de lange termijn zoals verminderde cognitie of diabetes.
Na tien jaar stopt Bert Leufkens op 1 augustus als voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. In deze beschouwing laat hij zijn licht schijnen over ontwikkelingen in de farmacie. “Als je iets voor patiënten wilt betekenen, moet je veel over het product weten. Van mechanisme tot farmaceutische kwaliteit of formulering.”
Nanolipiden kunnen de oplosbaarheid en de beschikbaarheid van levodopa verbeteren.
Voor de preventie van migraine zijn topiramaat, propranolol en divalproex de effectiefste middelen. Divalproex (het seminatriumzout van valproïnezuur) vermindert het best het aantal maandelijkse hoofdpijndagen, propranolol vermindert het best de hoofdpijnfrequentie en valproaat presteert het best in halvering van hoofdpijnepisoden.
Bio-informatica-analyse kan leiden naar aangrijpingspunten voor de ziekte van Parkinson.
Interferon beta bij relapsing-remitting multipele sclerose vergroot de kansen op beroerte (odds ratio [OR] 1,83; 95%-betrouwbaarheidsinterval [BI95] 1,16-2,89), migraine (OR 1,55; BI95 1,18-2,04), depressie (OR 1,33; BI95 1,13-1,56) en hematologische afwijkingen (OR 1,32; BI95 1,01-1,72).
Onderzoek naar personalized medicine is complex en is daarom het meest gebaat bij een multidisciplinaire aanpak, vindt het LUMC. Het Leiden Academic Centre for Drug Research en het Bio Science Park hebben daarom het Leiden Network for Personalised Therapeutics opgericht. “Leiden kan zo nog beter zichtbaar maken welke wetenschappelijke vorderingen gemaakt worden.”
Patiënten van het LUMC kunnen via een e-consult vragen stellen over hun medicatie aan een ziekenhuisapotheker.
De kennis van apothekers over farmacogenetica wordt onvoldoende benut. Het veld zou meer aandacht moeten hebben voor de beschikbare kennis, zoals de adviezen van de Werkgroep Farmacogenetica van de KNMP. Dit staat in een onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over personalized medicine.
Minimale afwijkingen van het reguliere zijn de bron van evolutie. Onlangs had ik mij lichtelijk verslapen. Het dagelijks badkamerritueel schoot er enigszins bij in met als resultaat dat ik mij in bestoppelde toestand op kantoor meldde. De reacties van de dames op het secretariaat verleidden mij ertoe dit onbedoelde experiment nog even door te zetten. Een risicoloze proef, want met mijn vierdubbele scheermes en één vloeiende handbeweging kunnen de gevolgen ervan volledig ongedaan worden gemaakt.
Dure medicijnen, innovatieve geneesmiddelen, personalized medicine, farmacogenetica en nog veel meer. Door voortschrijdende inzichten uit de wetenschap en technologische vooruitgang veranderen geneesmiddelen voortdurend. ‘Geneesmiddelen in beweging’ is het onderwerp van het KNMP-beleidskader (2016) over de positie van de apotheker als geneesmiddelexpert in een veranderende geneesmiddelenwereld.
Behandelingen toegesneden op de individuele patiënt. Van small molecules naar complexe geneesmiddelen. Sneller aan de slag met experimentele behandelingen. Extra veiligheidsmaatregelen na toelating tot de markt. Onderzoek in de ‘echte’ wereld. Dit zijn de vijf trends op geneesmiddelgebied.
Zorgonderzoek & Innovatie (ZO&I) heet de afdeling van de KNMP die verder kijkt dan de zaken die voor de apotheker vandaag belangrijk zijn. De innoverende kant houdt zich met drie grotere projecten bezig: geneesmiddelen in beweging, farmacogenetica en prototype-testen.
De termen innovatieve geneesmiddelen en personalized medicine gonzen overal. Het lijkt nog ver weg, toch zijn er al genoeg praktijkvoorbeelden. We vroegen twee apothekers naar hun ervaringen en blik op de toekomst.
De toekomst is al een beetje begonnen. Apothekers interpreteren farmacogenetische profielen en verstrekken biologicals en biosimilars. De komende jaren komt er nog veel meer bij in het takenpakket: van celtherapieën uitgeven tot geneesmiddelen uitprinten met de 3D-printer.
Voormalig KNMP-voorzitter Dick Tromp is vrijdag 16 juni 2017 tijdens zijn vakantie in Bergen aan Zee op 70-jarige leeftijd overleden. Ook na zijn voorzitterschap bracht Tromp zijn inzichten voor het voetlicht in publicaties en commissies, en tijdens voordrachten.
© 2025, Pharmaceutisch Weekblad
