Log in om verder te lezen.
Ik ben mijn wachtwoord vergeten
Alleen abonnees van het Pharmaceutisch Weekblad hebben volledige toegang tot pw.nl. Ga voor meer informatie: abonnement PW aanvragen.
Suiker, wat zijn we er allemaal dol op, maar wat is het ongezond, lees ik op de site van het Diabetes Fonds. Minder suiker eten is echter niet eenvoudig, want zoetigheid geeft ons een prettig gevoel, wordt mij vervolgens verteld. “Ook worden we continu verleid tot het maken van ongezonde keuzes.”
Dit jaar hebben nog meer zorgverzekeraars hun preferentiebeleid uitgebreid. Naar voorbeeld van enkele grote verzekeraars dachten nu ook de kleinere hun slag te moeten slaan. Lang leve de eerste maanden van het nieuwe jaar, waarin in de apotheek veel tijd besteed wordt aan het uitleggen van de substitutie geïnitieerd door de zorgverzekeraars. Zo ook de substitutie van de langwerkende insulines. Ik heb alweer menig geval voorbij zien komen.
De kosten van dure geneesmiddelen zijn in 2019 gestegen naar € 2,46 miljard, in 2018 was dit € 2,3 miljard. De helft van de kosten (49%) is toe te schrijven aan dure geneesmiddelen voor de behandeling van kanker. Dit blijkt uit cijfers van het informatiecentrum voor de zorg Vektis.
Voor welke insulines hanteren zorgverzekeraars preferentiebeleid vanaf 2021?
De mate waarin arts en patiënt samen beslissen over een medische behandeling is nauwelijks veranderd in de afgelopen vijf jaar. Dit blijkt uit onderzoek onder zevenhonderd respondenten binnen het Consumentenpanel Gezondheidszorg van het Nivel.
Biopharma-ondernemer Hans Schikan gaat voor het kabinet onderzoeken hoe Nederland de productie van coronavaccins kan versnellen. Half maart rapporteert hij zijn bevindingen, schrijft minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan de Tweede Kamer.
Het hybride middel Ogluo (glucagon) heeft van de Committee for Medicinal Products for Human Use (CHMP) een positief advies gekregen voor een handelsvergunning. Ogluo is qua werkzame stof gelijk aan het referentieproduct GlucaGen, maar is beschikbaar als auto-injector voor subcutaan gebruik.
Nederlandse openbare apotheken verstrekten in 2020 aan 830.000 mensen diabetesmedicatie, ongeveer achtduizend meer dan in 2019 (+1%). De bijbehorende geneesmiddelkosten namen toe met € 14 miljoen tot bijna € 238 miljoen, een stijging van ruim 6%. Aldus de SFK in het Pharmaceutisch Weekblad.
Met name de behandeling van diabetes type 2 heeft de laatste jaren een vlucht doorgemaakt, constateert hoogleraar diabetologie en internist prof. dr. Bastiaan de Galan. De SGLT-2-remmers die in opkomst zijn bieden daarnaast ook perspectief voor diabetes type 1-patiënten. “Voor het eerst zijn er middelen op de markt die onafhankelijk van de bètacellen in de alvleesklier verbetering geven.”
Van een wegkwijnende diabetespatiënt, die dagelijks 200 eenheden insuline spoot, transformeerde Wim Tilburgs tot een blij mens zonder medicijnen. Een radicale leefstijlinterventie zorgde voor een “wedergeboorte”, waarover hij iedereen wil vertellen. “Ik ben nu fitter dan toen ik als 20-jarige de zware opleiding voor VN-militairen deed.”
De toename van het aantal chronische ziekten is te verklaren door de grote veranderingen in voeding en leefomgeving in de laatste vijftig jaar. Dit heeft geleid tot hyperinsulinemie en insulineresistentie bij een groot deel van de bevolking. Een op maat gesneden interventie gericht op metabole fitheid is het antwoord.
Meneer Z vertelt bij het medicatiegesprek aan de openbaar apotheker dat hij de laatste tijd last heeft van vermoeidheid, geeuwen en slaperigheid. Zijn dochter vult aan dat haar vader ook duizelig en verward is en zich slecht kan concentreren. Ze vraagt of dit door de medicijnen kan komen.
Over smaak valt niet te twisten, zoals de kop luidt. De moderne geschiedenis van diabetes begint in de zeventiende eeuw met de (her)ontdekking van de zoete smaak van urine van diabetespatiënten door de Engelse arts Thomas Willis.
Het preferentiebeleid op insulines maakt omzetten in veel apotheken noodzakelijk. Onvoldoende kennis over biosimilar insulines, het beperkt toepassen van de aandachtspunten van de Nederlandse Diabetes Federatie en onvoldoende afstemming tussen zorgverleners zorgt echter voor knelpunten. Om doelmatig gebruik van insulines te bevorderen heeft het Instituut Verantwoord Medicijngebruik een toolbox ontwikkeld.
Bij patiënten met diabetes mellitus type 2 reduceren SGLT-2-remmers en GLP-1-agonisten de kans op cardiovasculaire of renale complicaties.
Langwerkende depotpreparaten met antipsychotica kunnen bij patiënten met schizofrenie in de vroege fase de tijd tot een ziekenhuisopname verlengen ten opzichte van de reguliere behandeling. Behandelaars zouden depotpreparaten eerder moeten overwegen voor deze patiëntengroep.
In de Surinaams/Hindoestaanse gemeenschap worden veel koolhydraatrijke en zoete gerechten gegeten, wat leidt tot overgewicht en een hoge prevalentie van diabetes type 2. Nandita Adhien probeert het tij te keren met een aangepast kookboek. “Niet gemakkelijk, maar we blijven positief.”
Moet ook de apotheker zich bemoeien met diabetespatiënten die bariatrische chirurgie ondergaan? Internist Jeroen Nijhuis vindt van wel, want de verandering van anatomie en lichaamssamenstelling heeft consequenties voor de farmacotherapie. “Dit vraagt om aanpassing op maat, waarin de apotheker kan meedenken.”
Door de uitkomsten van recent onderzoek is de kijk op diabetesmanagement aan het verschuiven van glucoseverlaging naar het voorkomen van complicaties, zoals nierschade en cardiovasculaire aandoeningen, concludeert Erik van Bommel. In zijn proefschrift geeft hij meer inzicht in de effecten van het gebruik van SGLT-2-remmers bij patiënten met diabetes type 2.
Scholing over medicatie is belangrijk om de zorg te ontlasten, vindt instellingsapotheker Peter Vernooij. Zelf doceert hij agogisch medewerkers in de ggz. “Apothekers en artsen gebruiken veel jargon waardoor sommigen afhaken, daar moet je rekening mee houden.”
Het Europees Medicijn Agentschap (EMA) moet een grotere rol krijgen in het toezicht houden op tekorten van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. Dat schrijft de Europese Commissie in een voorstel voor een Europese farmastrategie.
Het klassieke beeld van een apotheker is zijn enorme kennis, kunde en kwaliteit. Overal duiken apothekers op: aan het ziekbed van patiënten tot aan bestuurstafels. Ons beroep is veeleisend en vraagt voortdurend om verbetering en leren van elkaar. Het is daarom ook niet toevallig dat apothekers een groot aandeel hebben in Lareb-meldingen en alerts via het Portaal voor Patiëntveiligheid.
Minister Hugo de Jonge (VWS) noemt het “fantastisch” dat uit flacons van BioNTech/Pfizer een zevende dosis kan worden gehaald. “Dat lukt op z’n minst een deel van de GGD-medewerkers, en sowieso in de ziekenhuizen. Apothekers zijn dat natuurlijk gewend”, aldus de minister tijdens een Kamerdebat.
De anticonceptiepil met ethinylestradiol 35 µg/norgestimaat 250 µg is recent als tweede-keusoptie toegevoegd aan de NHG-Standaard Anticonceptie naast ethinylestradiol 20 µg/levonorgestrel 150 µg en ethinylestradiol 20 µg/gestodeen 75 µg.
© 2025, Pharmaceutisch Weekblad
