Gabapentine bij alcoholafhankelijkheid

Anti-epileptica zijn al langere tijd onderwerp van onderzoek voor de behandeling van afhankelijkheid van alcohol. De epileptische insulten die kunnen optreden als onthoudingsverschijnsel bij ernstige alcoholafhankelijkheid, gaven oorspronkelijk aanleiding om deze klasse geneesmiddelen te onderzoeken bij de detoxificatie. Inmiddels richt onderzoek zich ook op de chronische behandeling van alcoholafhankelijkheid.

Omdat gabapentine in eerdere kleine studies effectief en veilig bleek, voerden onderzoekers van het Scripps-onderzoeksinstituut in Californië een placebogecontroleerde studie uit onder 150 patiënten met alcoholafhankelijkheid [JAMA Intern Med, online publicatie 4 november 2013]. De poliklinische patiënten werden gerandomiseerd naar gabapentine in een dosering van 900 of 1800 mg per dag of placebo gedurende 12 weken. Daarnaast kregen alle patiënten begeleiding. De primaire eindpunten waren abstinentie en excessief alcoholgebruik.

Ook keken de onderzoekers naar veranderingen in stemming, slaap en hunkering (craving). Na 12 weken bereikte in de placebogroep 4,1% van de patiënten volledige abstinentie, tegenover 11,1% in de groep met 900 mg gabapentine en 17% in de 1800 mg-groep. Dit was een significant dosisafhankelijk effect, met een number needed to treat (NNT) van 8 in de 1800 mg-groep.

Het aantal patiënten zonder excessief drankgebruik was in de placebogroep 22,5%, significant minder dan bij gebruik van 900 mg (29,6%) of 1800 mg gabapentine (44,7%; NNT=5). Ook op de secundaire eindpunten stemming, slaap en hunkering had gabapentine een significant dosisafhankelijk effect. Er traden tijdens de studie geen ernstige bijwerkingen op en het aantal patiënten dat stopte met de behandeling door bijwerkingen verschilde niet tussen de groepen. Volgens een begeleidend commentaar is deze bevinding een belangrijke ontwikkeling. Er is al veel ervaring met gabapentine, het heeft een gunstig bijwerkingenprofiel en is niet aan misbruik onderhevig. Aangezien gabapentine generiek verkrijgbaar is, is een registratie voor alcoholafhankelijkheid echter niet waarschijnlijk.