Radiotherapie: risico maagkanker bij Hodgkin

Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek dat 26 augustus is gepubliceerd in het Journal of Clinical Oncology. Eerder onderzoek bracht bestraling en chemotherapie al in verband met een verhoogd risico op maagkanker bij patiënten die een Hodgkin-lymfoom, een vorm van lymfeklierkanker, overleefden. Deze studies hadden echter beperkingen.

Daarom besloten onderzoekers van het US National Cancer Institute dit verband nader te bestuderen. Daarvoor gebruikten ze gegevens van bijna 20.000 Hodgkin-overlevenden uit de Verenigde Staten, Canada, Nederland, Denemarken, Finland, Noorwegen en Zweden die tussen 1953 en 2003 werden gediagnosticeerd met Hodgkin-lymfoom. Van deze personen ontwikkelden 89 maagkanker. De onderzoekers matchten deze met 190 controlepersonen. Voor elke patiënt berekenden de onderzoekers de cumulatieve doseringen van alkylerende oncolytica en de hoeveelheid straling die de maag had bereikt.

Patiënten die in het maaggebied een stralingsdosis van meer dan 25 Gy te verduren kregen en daarbij ook nog eens een hoge dosis procarbazine (meer dan 5.600 mg/m²) kregen toegediend, hadden een enorm verhoogd risico op maagkanker (OR 77,5) vergeleken met patiënten die een stralingsdosis kregen van minder dan 25 Gy en een procarbazinedosering lager dan 5.600 mg/m².

Het risico was eveneens verhoogd bij patiënten die subdiafragmaal een stralingsdosis van meer dan 25 Gy kregen maar minder dan 5.600 mg procarbazine kregen toegediend (OR 2,8). Was de stralingsdosis echter lager dan 25 Gy dan was er geen enkel verband tussen procarbazine en maagkanker. Ook behandeling met dacarbazine verhoogde het risico op maagkanker (OR 8,8), na correctie voor bestraling en procarbazinedoses.

Deze studie is de eerste die klaar bewijs levert over een sterk verband tussen bestraling, al dan niet in combinatie met chemotherapie, en maagkanker, zo stellen de onderzoekers. Ze konden echter niet bewijzen of dit verband ook oorzakelijk is.

Volgens de auteurs moeten artsen die overlevenden van een Hodgkin-lymfoom volgen, alert zijn op gastro-intestinale klachten bij deze patiënten. Bij patiënten die nu behandeling voor een Hodgkin-lymfoom ondergaan, moeten de baten en risico’s van gelijktijdige blootstelling aan procarbazine en subdiafragmale radiotherapie goed worden afgewogen.