Substitutie vermindert therapietrouw
Een generiek geneesmiddel moet bio-equivalent zijn ten opzichte van het origineel om voor substitutie in aanmerking te komen. Het uiterlijk van generieke tabletten kan echter verschillen, zowel ten opzichte van het origineel als van andere generieken. Dit zou bij patiënten tot verwarring kunnen leiden.
Amerikaanse onderzoekers wilden weten of verandering van het uiterlijk van een tablet ook invloed heeft op de therapietrouw. Hierbij keken ze specifiek naar de anti-epileptica, een geneesmiddelgroep waarbij therapieontrouw grote gevolgen kan hebben [Arch Intern Med, online publicatie 31 december 2012].
De onderzoekers voerden een genest case-controleonderzoek uit met behulp van een database met aflevergegevens van apotheken. De cases waren patiënten die niet therapietrouw waren, gedefinieerd als een vertraging van minimaal vijf dagen in het ophalen van een herhaalrecept. Vervolgens bekeken de onderzoekers of in de twee afleveringen voorafgaand aan dit moment tabletten met een ander uiterlijk waren verstrekt. De controles haalden hun herhaalmedicatie wel op tijd op en werden gematcht op basis van geslacht, leeftijd, aantal herhalingen en de aanwezigheid van de diagnose epilepsie.
In totaal werden ruim 11.000 cases en ruim 50.000 controles meegenomen in de analyse. Hieruit bleek dat 1,2% van de mensen die hun herhaalrecept te laat hadden opgehaald (cases) een tablet met een andere kleur had gekregen, tegenover 0,97% van de controles: een significant verschil (odds ratio 1,27). Ook in de subgroep van patiënten met de diagnose epilepsie was dit verschil significant. Cases kregen eveneens vaker een tablet met een andere vorm dan controles, maar deze aantallen waren kleiner en het verschil bereikte geen significantie.
De auteurs wijzen erop dat substitutie van tabletten met een ander uiterlijk extra begeleiding vraagt om de therapietrouw te bevorderen. Ook pleiten ze voor verandering van de wetgeving, die een grote variatie in uiterlijk bevordert.
Zoals ook vermeld wordt in de Handleiding Geneesmiddelensubstitutie [KNMP, februari 2012], is een verminderde therapietrouw een mogelijke verklaring voor verschillen in effectiviteit die klinisch worden gezien na substitutie van bio-equivalente anti-epileptica.