Medicijntekorten in tien jaar explosief gestegen

Oorzaak van de tekorten is dat fabrikanten steeds efficiënter produceren. Ze houden daarom onder meer kleinere voorraden aan en schrappen productielocaties. Als er vervolgens een kink in de kabel komt, zoals een productievertraging, is een middel niet meer leverbaar.

De overheid laat ook steken vallen, aldus de KNMP. Doerine Postma, onderzoeker bij de apothekersorganisatie: "De overheid moet meer toezicht houden, zodat patiënten de medicijnen krijgen die ze nodig hebben."

Het komt vaak voor dat veelgebruikte geneesmiddelen korte of lange tijd niet leverbaar zijn. Zo waren het afgelopen jaar diverse steroïdencrèmes voor de behandeling van eczeem niet beschikbaar. Domperidon-zetpillen, tegen misselijkheid en braken, zijn sinds mei niet te krijgen.

Fabrikanten kunnen ook medicijnen voor kleine groepen patiënten met ernstige ziektes steeds vaker niet leveren. Momenteel geldt dit voor Ethymal-stroop, een medicijn voor epilepsie bij kinderen. Postma: "Deze kinderen moeten nu opnieuw wennen aan een epilepsiemedicijn. Dat duurt weken."

Ook broomperidol, een medicijn tegen psychoses dat eens per vier weken geïnjecteerd moet worden, is op dit moment niet beschikbaar. Net als het hartmedicijn digoxine, in de vorm van een injectie of drank voor kinderen.

De impact van de tekorten bleef tot nu toe beperkt door de inspanningen van apothekers. In twee derde van de gevallen kunnen zij hetzelfde middel krijgen via een andere fabrikant. Als het niet verkrijgbaar is in Nederland, kunnen apothekers het geneesmiddel uit het buitenland halen of speciaal bereiden.

Het lukt niet altijd om een passende oplossing te vinden: in 2014 was er in zo’n 3% van de gevallen geen goed alternatief. De tijd die apothekers kwijt zijn met het zoeken naar alternatieven, kunnen zij niet in andere zorg voor de patiënt steken. Door de medicijntekorten wordt het bovendien steeds moeilijker om de beste match tussen mens en medicijn te vinden.

Postma: "Patiënten kunnen er helaas niet meer op vertrouwen dat alle medicijnen beschikbaar zijn. Wat patiënten eventueel zelf kunnen doen, is nieuwe medicijnen een week van tevoren bestellen bij de apotheek. Als het medicijn er niet is, kan de apotheker zoeken naar een oplossing."

De KNMP roept fabrikanten op tekorten in ieder geval zo snel mogelijk te melden bij KNMP Farmanco. Dit geeft apothekers meer tijd om een alternatief te vinden.