Vasten versterkt de werking van chemo

Dat beschrijven Italiaanse en Amerikaanse wetenschappers in twee studies in Oncotarget. In de eerste studie beschrijven Giovanna Bianchi et al. proeven waarin ze het effect van vasten – cycli van 48 uur – en oxaliplatine testten op CT-26-coloncarcinoomcellen, zowel afzonderlijk als in combinatie. Dit deden ze in vitro bij cellijnen en in vivo bij muizen. Vasten of oxaliplatine remde tumorgroei, maar de combinatie werkte het sterkst, zowel in vivo als in vitro.

De onderzoekers verklaren deze bevinding met het zogeheten Warburg-effect: kankercellen zijn voor hun groei meer afhankelijk van glucose dan gezonde cellen, een fenomeen dat de Duitse wetenschapper Otto van Warburg ongeveer honderd jaar geleden ontdekte. Vasten zorgt voor een verminderd aanbod van glucose, de tumorcellen gaan meer zuurstof opnemen, maar minder ATP genereren. Dat leidt onder meer tot oxidatieve stress en apoptose; chemotherapie versterkt dat extra.

In de andere studie tonen Irene Caffa et al. met proeven in celculturen (borstkankercellen en colorectale tumorcellen) aan dat zowel vasten als tyrosinekinaseremmers (TKI’s, zoals lapatinib, erlotinib en gefitinib) tumorgroei vertragen, maar dat de combinatie synergistisch werkt. De verklaring hiervoor is dat als tumorcellen verstoken zijn van glucose ze overschakelen op de mitogen activated protein kinase (MAPK)-cascade om aan energie te komen. TKI’s blokkeren deze route, waardoor tumorgroei vermindert. De auteurs merken op dat bij vasten de selectiviteit van TKI’s in stand blijft. Borstkankercellen met HER-2-amplificatie – normaliter ongevoelig voor lapatinib – bleven dat ook bij vasten.

De auteurs denken dat vasten ook de toxiciteit van TKI’s vermindert. Dat is echter nog niet bewezen. Momenteel lopen er meerdere trials naar vasten bij chemotherapie.