Tbc: kinetiek maakt ertapenem kansrijk

De resistentie tegen tweedelijns-tuberculosemiddelen neemt toe, maar de carbapenems bieden nog perspectief. Van imipenem en meropenem is werkzaamheid tegen Mycobacterium tuberculosis aangetoond. In deze groep is ertapenem aantrekkelijk omdat zijn lange halfwaardetijd (meer dan vier uur) eenmaaldaagse dosering mogelijk maakt. Combinatie met een betalactamaseremmer als clavulaanzuur kan de werkzaamheid nog vergroten. Maximale werkzaamheid wordt bereikt wanneer de vrije plasmaconcentratie minstens 40% van de tijd boven de MIC komt (t_>MIC > 40%). De MIC van ertapenem bij M. tuberculosis is niet vastgesteld maar ligt waarschijnlijk boven 1 mg/L.

Van Rijn et al. [Eur Respir J; online 2016 jan 7] onderzochten retrospectief achttien patiënten (leeftijd 13-66 jaar; elf van Afrikaanse herkomst) met een verdenking op multidrug-resistente tuberculose die tussen 1 december 2010 en 1 maart 2013 ertapenem gebruikten in Revalidatiecentrum Beatrixoord van het UMC Groningen. De dosis was 1 g/dag intraveneus en de gemiddelde gebruiksduur 77 dagen (spreiding 5-210 dagen). Vijftien patiënten genazen. Drie patiënten ondervonden bijwerkingen, waarvan waarschijnlijk één verband hield met ertapenem.

Bij twaalf patiënten kon de blootstelling geëvalueerd worden; de area under the curve (AUC) van 0 tot 24 uur was gemiddeld 545 mg·L^–1·h (spreiding 309-1130 mg·L^–1·h) en de maximale plasmaconcentratie gemiddeld 127 mg/L (spreiding 74-278 mg/L). t_>MIC > 40% werd behaald bij elf pa-tiënten indien MIC = 0,25 mg/L, bij negen patiënten indien MIC = 0,5 mg/L en bij twee patiënten indien MIC = 1 mg/L. Bacteriostatisch effect wordt verwacht boven 1 mg/L, zodat doses van meer dan 1 g/dag nodig lijken.

Een complicatie was dat ertapenem instabiel is bij 37°C, wat de bepaling van de MIC verstoorde. De AUC-waarden waren lager dan die bij gezonde vrijwilligers.