Prijsafspraken maken medicijn juist duurder

“Als de minister 30% korting heeft uitonderhandeld, weten we niet wat de richtprijs was van de fabrikant”, verduidelijkt mede-auteur Toine Pieters en hoogleraar geschiedenis in de farmacie aan de Universiteit Utrecht. “Vergelijk het met de huizenmarkt: als er veel gegadigden zijn, gaat de vraagprijs omhoog.”

Potentiële patiënten

De referentieprijs zou niet alleen gebaseerd moeten worden op de QALY, de prijs die een levensjaar mag kosten, maar ook op het aantal potentiële patiënten dat het middel gaat gebruiken, stelt Pieters. “Dat betekent ook dat de prijs van een geneesmiddel automatisch moet dalen als er een indicatie bijkomt. De overheid zou daar een instrument voor moeten ontwikkelen.” Nu gebeurt het omgekeerde. “Terwijl de markt voor Glivec (imatinib) toenam, voerde de fabrikant de prijs juist op. Dat is niet te rechtvaardigen.”

Op de schop

Het systeem moet dus op de schop om ervoor te zorgen dat patiënten toegang blijven krijgen tot nieuwe, innovatieve geneesmiddelen. Zelfs in welvarende westerse landen is dit een steeds groter probleem, schrijven de onderzoekers. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld is de financiële impact te groot om alle patiënten met hepatitis te kunnen behandelen met sofosbuvir. Terwijl dit middel wel kosteneffectief zou kunnen zijn; er worden levertransplantaties mee voorkomen.

Overigens beginnen de prijzen ook op de generieke markt weer te stijgen, merkt Pieters op. Door het preferentiebeleid blijft soms één fabrikant over. Een monopoliepositie geeft de fabrikant weer de kans om de prijs te verhogen.