Een derde van patiënten gebruikt antidepressivum langdurig

Van de patiënten die antidepressiva kregen voorgeschreven in 2011, gebruikte ongeveer 65% deze een jaar later nog, blijkt uit de Nivel-cijfers uit 2018. Het aandeel patiënten dat vijf jaar later nog altijd antidepressiva gebruikte was lager: bij SSRI-gebruikers was dit 38% en bij gebruikers van oudere antidepressiva (TCA’s) 35%.

Tussen huisartsenpraktijken onderling was een grote variatie in langdurig voorschrijven.

Verder geeft het Nivel-onderzoek aan dat 7% van de patiënten in 2011 een antidepressivum kreeg voorgeschreven. SSRI’s werden in ongeveer de helft van de gevallen voorgeschreven bij depressie, in een kwart van de gevallen bij angst. TCA’s werden met name voorgeschreven bij somatische problemen, zoals (hoofd)pijn.

Volgens het Nivel is het evident dat er een algemene richtlijn moet komen om onwenselijke variatie in het langdurig voorschrijven én in het afbouwen van antidepressiva tegen te gaan. Voor het onderzoek heeft het Nivel gebruikgemaakt van de data die huisartsen aanleveren voor Nivel Zorgregistraties.

OPERA-studie

Over het afbouwen van antidepressiva is nog veel onduidelijk. Het Amsterdam UMC verricht momenteel onderzoek hiernaar in het OPERA-project: een studie naar Optimaal, PERsoonsgericht Antidepressivagebruik. In dit onderzoek onder ongeveer tweeduizend patiënten worden, met medewerking van het Nivel, de korte- en langetermijneffecten van het vroeg afbouwen van antidepressiva in kaart gebracht.