Risico op hart- en vaatziekten blijft na gebruik statine

Voor het verlagen van cholesterol worden meestal statines gebruikt, maar ondanks die verlagingen krijgen veel patiënten toch hart- en vaatziekten.

Langzaam wordt duidelijk dat ook het afweersysteem een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van atherosclerose en hart- en vaatziekten. Dat schrijven de onderzoekers van het Radboudumc, onder wie Siroon Bekkering van de afdeling interne geneeskunde, samen met collega’s uit Nijmegen, Amsterdam en Rotterdam in Cell Metabolism.

De onderzoekers bestudeerden een onderdeel van het afweersysteem bij mensen met een verhoogd cholesterol en mensen met een normaal cholesterol. Ze zagen dat specifieke afweercellen in het bloed (monocyten) bij mensen met een te hoog cholesterol veel actiever waren dan bij mensen in de andere groep. Monocyten pakken ziekteverwekkers in het bloed aan en reizen via het bloed naar plaatsen waar infecties ontstaan. Maar monocyten maken ook allerlei ontstekingsstoffen die bijdragen aan het ontstaan van hart- en vaatziekten.

Vervolgens zijn de patiënten met een te hoog cholesterol behandeld met statines. Drie maanden later werden ze opnieuw onderzocht. Opmerkelijk genoeg waren de monocyten bij hen nog altijd even actief, ondanks het inmiddels verlaagde cholesterolniveau.

De bevinding dat monocyten onthouden waar ze eerder aan zijn blootgesteld – en dus een soort geheugen hebben – is pas recent ontdekt. Het verschijnsel wordt trained immunity genoemd en is volgens de onderzoekers in deze studie voor het eerst daadwerkelijk bij patiënten aangetoond.

De onderzoekers willen nu nog weten hoe lang de monocyten onthouden dat ze te maken hebben gehad met een verhoogd cholesterol, en of er mogelijk geneesmiddelen zijn, zoals ontstekingsremmers, die de monocyten kunnen kalmeren.