Veel fouten op sociale media over medicatie bij zwangerschap

De onderzoekers analyseerden ruim 1200 berichten over medicijngebruik tijdens zwangerschap, afkomstig van online-fora zoals Viva-forum, blogs, LinkedIn, Twitter en Facebook. 43% van deze berichten kwam niet overeen met de veiligheidsrichtlijnen van de Teratologie Informatie Service (TIS), het kenniscentrum van Bijwerkingencentrum Lareb over de mogelijke effecten van geneesmiddelen op de zwangerschap, het kind en de borstvoeding.

Deze foutieve online-berichten kunnen de keuzes van zwangere vrouwen verkeerd beïnvloeden, schrijven de onderzoekers, die hun studie hebben gepubliceerd in het British Journal of Clinical Pharmacology.

Bij medicatie waarvan de richtlijnen duidelijk zijn – ‘het is veilig’ of ‘het is niet veilig’ – waren de berichten in vier van de vijf gevallen correct, maar bij de meer genuanceerde categorieën ging het vaker mis, vertelt epidemioloog en hoofdonderzoeker Marleen van Gelder. “Bij geneesmiddelen waarover niet genoeg bekend is om een advies te geven, waren de posts in 24% van de gevallen correct. Bij de geneesmiddelen op strikte indicatie, zoals antidepressiva, was slechts 7% van de berichten correct.”

Deze laatste twee categorieën worden online vaak onterecht omschreven als ‘veilig’ of ‘niet veilig’. “Paracetamol is veilig tijdens de zwangerschap, toch hebben we veel berichten gezien waarin het gebruik werd afgeraden. Ook ibuprofen, dat risico’s kan hebben voor het ongeboren kind, wordt vaak genoemd, waarbij gebruik soms ook veilig werd geacht.” In totaal werden 111 verschillende geneesmiddelen genoemd, waarvan 48% zelfzorgmiddelen.

Heldere communicatie

Op basis van hun bevindingen pleiten de onderzoekers voor meer studies naar de veiligheid van medicijngebruik tijdens de zwangerschap, zodat medicijnen minder vaak in de onduidelijke categorieën vallen. Volgens Van Gelder blijkt uit Amerikaans onderzoek dat van 90% van de medicijnen die door de geneesmiddelenautoriteit FDA zijn goedgekeurd onvoldoende bekend is of het gebruik wel of niet veilig is tijdens de zwangerschap. “Zwangere vrouwen zijn uitgesloten van klinisch onderzoek, maar er zouden wel meer goede observationele studies moeten komen.”

Ook wijzen de onderzoekers op de noodzaak van heldere communicatie tussen zorgverleners en zwangere vrouwen. Voor vrouwen moet het duidelijk zijn dat ze bij huisartsen, verloskundigen, gynaecologen en apothekers op een laagdrempelige manier terechtkunnen met hun vragen, benadrukt Van Gelder. “Dat zou meer gepromoot kunnen worden.”

Daarnaast is het natuurlijk beter dat vrouwen in plaats van het Viva-forum de TIS raadplegen, maar deze informatiebron wordt vaak niet gevonden. “Elke zwangere vrouw krijgt een folder van het RIVM, met daarin een verwijzing naar de Lareb-website, maar dat is blijkbaar nog niet afdoende.”