Aantal diabetespatiënten naar 1,4 miljoen in 2040
In de Nederlandse huisartsenpraktijken waren in 2019 ruim 1,1 miljoen patiënten met diabetes bekend: 110.000 met type 1 en 1.030.000 met type 2.
Op basis van de demografische ontwikkeling van de Nederlandse bevolking, zoals groei en vergrijzing, verwachten de onderzoekers dat het aantal nieuwe diabetespatiënten tot 2040 licht stijgt. Het absoluut aantal diabetici zal stijgen tot ruim 1,4 miljoen.
Bij deze prognose is geen rekening gehouden met bijvoorbeeld de invloed van toekomstige ontwikkelingen in de zorg of veranderingen in risicofactoren voor diabetes, zoals overgewicht.
Sinds 2011 (5700 per jaar) bleef het aantal nieuwe gevallen van type 1 diabetes vrij stabiel, maar zakte vanaf 2017 naar 3400 per jaar in 2019. De reden voor deze daling is onbekend. De incidentie van type 2 diabetes daalde van 83.900 in 2011 naar 48.200 in 2019. Als mogelijke reden voor deze daling noemen de onderzoekers de verbeterde opsporing van diabetes, die heeft gezorgd voor een tijdelijke hogere incidentie in 2011, waardoor we nu in de buurt komen van de ‘ware’ incidentie van diabetes. Ook is het mogelijk dat veel mensen zijn begonnen hun leefstijl aan te passen, waardoor ze niet of pas later als patiënt met diabetes gediagnosticeerd worden.
Toename prevalentie
Ondanks de daling van de incidentie blijft de prevalentie van diabetes type 1 en type 2 in de huisartsenpraktijk toenemen. Dit betekent dat er jaarlijks meer patiënten met diabetes bijkomen dan dat er diabetespatiënten sterven.
Van grote invloed op de trend van de prevalentiecijfers voor diabetes type 2 is de vergrijzing van Nederland. Omdat de meeste mensen op oudere leeftijd de diagnose diabetes type 2 krijgen, heeft een bevolking met relatief veel ouderen een hogere prevalentie van diabetes per 1000 inwoners.
Daling leeftijd
De gemiddelde leeftijd waarop patiënten de diagnose diabetes krijgen is de laatste 9 jaar licht afgenomen: bij type 1 daalde de gemiddelde leeftijd van 37,5 jaar in 2011 naar 35,4 jaar in 2019, bij type 2 van gemiddeld 62,9 jaar naar 60,6 jaar.
Diabetespatiënten hebben vaak ook andere aandoeningen, vooral oogaandoeningen en aandoeningen van de urinewegen komen vaker voor bij type 1 diabetes. Bij type 2 diabetes zijn dit vooral stofwisselingsziekten, bloedaandoeningen en hart- en vaatziekten.
Voor dit onderzoek werden gegevens gebruikt van de huisartsenregistratie Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, waarbij 500 huisartsenpraktijen zijn aangesloten.