Nivel: impact corona op medicatietrouw ‘verrassend gering’
Van de 162 geneesmiddelgebruikers die meededen aan het onderzoek en door de coronacrisis te maken kregen met een verandering van werksituatie (locatie, werktijden) zegt ongeveer 9% vaker dagen te hebben gehad waarop een dosis werd gemist dan daarvoor. Van de 86 mensen die kinderen thuis hadden vanwege sluiting van scholen, geeft 15% aan meerdere dagen een dosis te hebben gemist. Bovendien lukt het 6% (veel) minder goed de medicatie elke dag in te nemen.
Chronische medicatie
Verrassend, noemt Marcia Vervloet, senior onderzoeker Farmaceutische Zorg bij het Nivel, de resultaten. “Ik had verwacht dat de veranderingen in dagelijkse routine een grotere negatieve invloed zouden hebben op de medicatietrouw, zoals eerder onderzoek laat zien.” Dat de impact van de coronapandemie desondanks gering is geweest, komt volgens Vervloet mogelijk doordat veel chronische geneesmiddelgebruikers gemiddeld wat ouder zijn en vaker geen werk meer hebben (gepensioneerd zijn). “Daardoor zijn hun routines tijdens de coronapandemie minder snel doorbroken”, aldus Vervloet.
Zij wijst op eerdere Nivel-factsheets die laten zien dat het gebruik van chronische medicatie niet sterk lijkt te veranderen als gevolg van de coronapandemie. Wel is een daling te zien in het starten van nieuwe medicatie. In een Amerikaanse studie werd wel een verandering opgemerkt bij mensen met astma en/of COPD.
Vervloet: “De COVID-19-pandemie zorgde voor een hogere medicatietrouw bij onderhoudsmedicatie. Helaas laten onze gegevens vanwege de beperkte aantallen geen verdere uitsplitsing naar type medicatie toe.”
Kinderen
De vragenlijst over de impact van de coronacrisis op geneesmiddelgebruik is ingevuld door 513 leden van Nivels Consumentenpanel Gezondheidszorg die geneesmiddelen op recept gebruiken. Van hen kregen 162 te maken met een gewijzigde werksituatie. Ongeveer 9% miste een dosering op een tot drie dagen, en zo’n 6% geeft aan op vier of meer dagen doseringen te hebben gemist.
“Het hebben van kinderen thuis (86 respondenten) lijkt een iets grotere impact te hebben op het geneesmiddelgebruik dan verandering in werksituatie: zo’n 15% van de mensen geeft aan (veel) vaker dagen te hebben gehad waarop ze een dosering misten vergeleken met de periode voor de coronapandemie”, aldus Vervloet. Bij 1% lukte het “heel slecht” dagelijks de medicatie in te nemen.
Zelfrapportage
Vervloet noemt het een beperking dat medicatietrouw in dit onderzoek is gemeten via zelfrapportage. “Dit is een eenvoudige en snelle manier om medicatietrouw in kaart te brengen, maar heeft ook zijn nadelen: mensen overschatten zichzelf vaak en er kan sprake zijn van sociaal-wenselijke antwoorden.” Toch geeft dit onderzoek volgens haar een goed eerste inzicht in hoe het hen is vergaan tijdens de eerste fase van de pandemie waarin plotseling de dagelijkse routine volkomen veranderde.