Opioïden vaak voorgeschreven voor lagerugpijn

In 2018 kregen 37 patiënten per 1000 ingeschreven volwassenen een sterkwerkende opioïd voorgeschreven in de huisartsenpraktijk. Bij verreweg de meeste van deze voorschriften (29 van de 37) ging het om het middel oxycodon.

Opioïden worden vaak voorgeschreven voor aandoeningen aan het bewegingsapparaat, en dan met name voor lagerugpijn. De effectiviteit van opioïden bij lagerugpijn is volgens het Nivel niet duidelijk. Het gebruik van opioïden wordt dan ook alleen aangeraden voor korte duur, wanneer andere opties niet voldoende effectief blijken.

Uit de cijfers van het Nivel blijkt echter dat opioïden ook regelmatig voor langere duur worden voorgeschreven bij lagerugpijn. Om gepast gebruik van opioïden te stimuleren, is vooral het voorschrijven voor aandoeningen aan het bewegingsapparaat een aandachtspunt, aldus de onderzoekers.

Sterkwerkende opioïden, zoals morfine, oxycodon, en fentanyl, schrijven huisartsen voor bij pijn bij kanker, pijn na een operatie en ernstige pijn die het functioneren belemmert. Ook zijn er zwakwerkende opioïden, zoals tramadol.

Verantwoord gebruik

Het Nivel onderzocht het voorschrijven van opioïden in 2018 met gegevens van ruim vijfhonderd huisartsenpraktijken in Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Deze gegevensverzameling omvat ook deels recepten van medisch specialisten en recepten die geïnitieerd werden door de medisch specialist en herhaald door de huisarts.

Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de Taakgroep Gepast Gebruik van Opioïden, die werd ingesteld door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) met als doel het verantwoord gebruik van opioïden te bevorderen.