Kosten dure geneesmiddelen stijgen naar bijna € 2,5 miljard

De kosten van door ziekenhuizen verstrekte dure medicijnen zijn gestegen van € 1,71 miljard in 2014 naar € 2,46 miljard in 2019.

Dure medicatie voor de behandeling van kanker is al jaren de groep met de hoogste kosten. Die kosten blijven ook stijgen doordat er meer patiënten een behandeling krijgen met een duur medicijn, en ook door een stijging van de kosten per behandelde patiënt, concludeert Vektis.

Ook patiënten met de ontstekingsziekte reumatoïde artritis of een inflammatoire darmziekte krijgen dure medicatie voorgeschreven, zoals infliximab voor de ziekte van Crohn. 14,6% van de kosten werd in 2019 uitgegeven aan artritis-medicatie en 9,1% voor inflammatoire darmziekten. Verder in de top-5: huidaandoeningen (4,7%) en metabole aandoeningen (4,6%).

Eerste lijn

Dure geneesmiddelen worden minder vaak verstrekt via de apotheek in de eerste lijn, maar er zijn drie middelen waarbij de kosten per jaar per patiënt meer dan € 200.000 bedragen: lomitapide (Lojuxta), treprostinil (Remodulin) en ivacaftor (Kalydeco).

De hoogste omzet (€ 89 miljoen) in de apotheken wordt gehaald met het combinatiemiddel ivacaftor + lumacaftor (Orkambi). Deze geneesmiddelen worden – net als ivacaftor zonder lumacaftor – voorgeschreven voor patiënten met cystische fibrose. Voor lomitapide, ivacaftor en het combinatiemiddel ivacaftor/lumacaftor heeft de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) vertrouwelijke prijsafspraken gemaakt, de werkelijke kosten zijn daarom lager dan hier vermeld.

Mannen en vrouwen

Bij alle type instellingen stijgen de uitgaven aan dure geneesmiddelen, maar het accent ligt bij de academische en categorale ziekenhuizen. Dit beeld past, volgen Vektis, bij de hoog-specialistische behandelingen die deze ziekenhuizen geven. Categorale ziekenhuizen zijn gespecialiseerd in de behandeling van patiënten met een bepaalde aandoening.

Mannen en vrouwen krijgen ongeveer even vaak dure geneesmiddelen verstrekt voor de behandeling van kanker. De leeftijdsopbouw varieert sterk met de specifieke kankersoort waarvoor het geneesmiddel wordt gegeven. Mannen krijgen deze middelen vaak iets later dan vrouwen. Bij vrouwen gaat het om borst- en bij mannen om darmkanker, dat over het algemeen op latere leeftijd wordt ontdekt.

Duurste medicijnen

Inzoomend op de kosten van individuele dure geneesmiddelen, concludeert Vektis dat voor vijf middelen de kosten het hardst zijn gestegen tussen 2017 en 2018. Het gaat om de oncolytica pembrolizumab (Keytruda), lenalidomide (Revlimid), palbociclib (Ibrance), daratumumab (Darzalex) en aflibercept (Eylea), voor de behandeling van maculadegeneratie.

Deze top-5 van de grootste kostenstijgers is ieder jaar anders, maar het gaat vaak om relatief nieuwe geneesmiddelen. Alleen aflibercept stond drie jaar geleden ook al in de lijst, en de kosten voor lenalidomide stijgen al sinds 2013.