Minder investeerders betrokken bij overnames en fusies in de zorg

In de tweede helft van 2019 en in heel 2020 zijn 243 concentraties in de zorg goedgekeurd. Dit zijn er 42 minder dan in de anderhalf jaar daarvoor. Het lijkt er niet op dat COVID-19 hierop van invloed is geweest, omdat over de gehele periode minder aanvragen zijn ontvangen, concludeert de zorgautoriteit in de informatiekaart Concentraties in de zorg 2020.

In de mondzorgsector is het aantal aanvragen voor fusies en overnames het sterkst afgenomen. Toch komen ook dit keer nog steeds de meeste aanvragen uit deze sector (86), gevolgd door de langdurige zorg (39) en de medisch-specialistische zorg (32). De grootste stijging was te zien in de geestelijke gezondheidszorg: van 16 naar 22. In de farmaciesector kwamen in totaal 25 aanvragen binnen voor een fusie of overname, tegenover 33 in de anderhalf jaar daarvoor.

Farmaciesector

Bij 52 aanvragen is een buitenlandse partij betrokken. Dat is ruim 21% van het totaal, in de vorige periode ging het om ruim 41%. In de farmaciesector was bij 6 concentraties een buitenlandse partij betrokken, in de anderhalf jaar daarvoor waren dat er 14.

Private equity is vooral zichtbaar in sectoren die op grond van de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) winst mogen uitkeren. Het gaat met name om mondzorg, paramedische zorg, farmaceutische zorg en langdurige zorg. Bij 122 aanvragen is er sprake van een private-equitypartij. Dat is ruim 50% van de aanvragen, in de vorige periode was dat 53%. Het aantal aanvragen in de farmacie door private-equity-investeerders is 10, tegenover 17 in de anderhalf jaar daarvoor.

Winstgeneratoren

Op basis van de cijfers concludeert de zorgautoriteit dat private-equityfondsen en buitenlandse partijen intensief betrokken zijn bij de Nederlandse zorg. Private equity levert, volgens de NZa, een bijdrage aan de groei van zorgorganisaties en innovatie, wat voor banken vaak risicovolle aspecten zijn voor financiering.

Verder kunnen we met het geld van deze investeerders profiteren van kennis en kunde die elders al beschikbaar is, stelt de NZa. Zo komt bijvoorbeeld expertise uit Spanje over het langer zelfstandig thuis wonen van ouderen, via private equity, in Nederland terecht.

Maar er zijn ook aandachtspunten, zoals de focus op rendement, en hoe zich dat verhoudt tot de maatschappelijke opdracht van zorgaanbieders. Toch acht de zorgautoriteit het onwaarschijnlijk dat private-equitybedrijven zorgpartijen uitsluitend zullen gebruiken als “winstgeneratoren”, met als gevolg een eventuele terugval in de kwaliteit van zorg.