Aantal meldingen leveringsproblemen medicijnen stabiliseert

Het meldpunt heeft vorig jaar in totaal 3660 meldingen ontvangen van verwachte leveringsproblemen, dit ging over 1835 verschillende geneesmiddelen. In 2020 ging het om meldingen voor 2079 verschillenden geneesmiddelen.

Van de medicijnen waarvoor in 2021 een leveringsprobleem gemeld was, betrof 18% een spécialité, 77% een generiek en 5% een zelfzorgmiddel. Van de meldingen ging het om 22% single source-, 73% multi scource- en 5% zelfzorgmiddelen. Van een single source-geneesmiddel is slechts één merkloze variant in de handel, van een multi source-geneesmiddel minimaal twee. Meldingen zijn het vaakst gedaan voor medicijnen uit de therapeutische groepen zenuwstelsel (28%) en hartvaatstelsel (21%).

Ongeveer de helft (49%) van de leveringsproblemen kwam in 2021 door vertraging in de productie of kwaliteitscontrole. Ook ontstonden er problemen door een toegenomen vraag (25%). Dit laatste kwam veelal door een leveringsprobleem van een vergelijkbaar middel bij een of meerdere andere bedrijven.

Farmanco

Het meldpunt geeft geen accuraat beeld van de tekorten die daadwerkelijk ontstaan in de praktijk, omdat de handelsvergunninghouders steeds vaker ook een risico op een leveringsprobleem melden. Voor 99% van de geneesmiddelen waarvoor in 2021 een melding was gedaan, bleken er in de praktijk uiteindelijk geen problemen te ontstaan of was er een alternatief beschikbaar. Wisselen van geneesmiddelen kan echter voor sommige patiënten wel tot ongemak leiden, ook levert het “extra werk op voor apothekers”, benadrukken CBG en IGJ.

Meldpunt KNMP Farmanco houdt bij hoeveel geneesmiddelen minimaal veertien dagen niet verkrijgbaar zijn bij de apotheek. In 2021 ging het om 866 tekorten door een tijdelijke onderbreking van de levering.

Buitenland

Bij iedere melding onderzoeken CBG en IGJ of er medicijnen met dezelfde werkzame stof in Nederland beschikbaar zijn. Voor bijna alle middelen is dit het geval, maar in een aantal gevallen zoeken CBG en IGJ met bedrijven en zorgverleners naar een andere oplossing.

In 2021 heeft IGJ 64 keer toestemming gegeven – voor 41 geneesmiddelen – om hetzelfde geneesmiddel tijdelijk met een buitenlandse verpakking te leveren. Daarnaast is er voor 28 geneesmiddelen 68 keer toestemming verleend aan fabrikanten, groothandelaren en apothekers om een alternatief uit het buitenland te halen. Soms kon een apotheekbereiding uitkomst bieden.

Noodgevallen

In noodgevallen bekijken CBG en IGJ in overleg met de beroepsgroep wat nodig is. Bij het ernstige tekort vorig jaar van Roactemra (tocilizumab) en Kevzara (sarilumab) heeft de beroepsgroep geadviseerd hoe om te gaan met de resterende voorraden.

Het aantal medicijnen waarvoor bedrijven definitief de handel hebben stopgezet (227) is in 2021 afgenomen ten opzichte van 2020 (292) en eerdere jaren. Bij het merendeel van de meldingen was sprake van een bedrijfseconomische reden.