Farmabedrijven nog steeds te positief over antidepressiva

Veertien jaar geleden, in 2008, werd al vastgesteld door onderzoekers dat sprake was van publicatie-bias: vooral onderzoek waaruit een positieve werking bleek van antidepressiva werd gepubliceerd, terwijl onderzoek waarin geen werking werd gevonden veel minder vaak leidde tot publicatie.

Epidemioloog Ymkje Anna de Vries van de Rijksuniversiteit Groningen heeft samen met haar collega’s onderzocht of deze bias inmiddels minder is geworden; hun bevindingen hebben ze gepubliceerd in PLOS Medicine.

In de afgelopen veertien jaar zijn vier nieuwe antidepressiva op de Amerikaanse markt gekomen. De Vries onderzocht dertig geregistreerde clinical trials voor deze antidepressiva. In vijftien van deze trials werd een positief effect gevonden, wat betekent dat het onderzochte geneesmiddel significant beter werkte dan een placebo.

Alle onderzoeken waarin een positief effect werd gevonden waren gepubliceerd, terwijl maar zeven van de vijftien studies zonder positief effect ook correct en transparant zijn gepubliceerd. Zes studies waren helemaal niet gepubliceerd en twee studies wel, maar deze rapporteerden ten onrechte een positief effect.

Waakhond

De Vries concludeert dat de situatie beter is dan in 2008; toen werden nog veel minder studies waarin antidepressiva niet voldoende effect hadden ook daadwerkelijk gepubliceerd. Toch is er nog steeds een probleem: door deze vertekening kan het zo zijn dat antidepressiva minder goed werken dan je zou denken.

Volgens de onderzoeker is het belangrijk dat dat farmaceutische bedrijven goed in de gaten worden gehouden, omdat ze vooral een winstmotief hebben. Ze pleit voor een “soort waakhond” om ervoor te zorgen dat deze bedrijven hun onderzoeksresultaten zorgvuldig rapporteren.