DOAC’s snel opgenomen in voorschrijfgedrag huisarts
In de meeste gevallen krijgen patiënten bij de diagnose boezemfibrilleren een bloedverdunner voorgeschreven, om de kans op een bloedstolsel te verkleinen. Er zijn twee groepen bloedverdunners: vitamine K-antagonisten (VKA) en de direct orale anticoagulantia (DOAC’s).
In de richtlijn voor huisartsen worden deze twee opties als gelijkwaardig gezien en is er geen voorkeursadvies welke voor te schrijven bij het starten van een bloedverdunner.
Uit het onderzoek van Nivel blijkt dat huisartsen wel een voorkeur hebben: sinds het beschikbaar komen van DOAC’s schrijven huisartsen ze voor aan 88% van de patiënten die starten met een bloedverdunner in verband met boezemfibrilleren.
De gebruikte data uit 2017-2018 zijn afkomstig uit Nivel Zorgregistraties Eerst Lijn. De onderzoekers selecteerden 214 huisartsenpraktijken met gegevens over ruim 14.000 patiënten die in 2018 boezemfibrilleren hadden en een bloedverdunner gebruikten.
Afname VKA
Wanneer patiënten een bloedverdunner gebruiken, wordt er niet vaak gewisseld naar een andere groep bloedverdunners, dat geldt zowel voor patiënten die net starten met een bloedverdunner als voor patiënten die er al langer een gebruiken, concluderen de onderzoekers, die hun resultaten hebben gepubliceerd in het British Journal of General Practice Open (BJGP Open).
Doordat nieuwe patiënten vooral DOAC’s krijgen, zal het aantal patiënten met een VKA afnemen. Daarom is het volgens de onderzoekers belangrijk na te denken over de vraag hoe de controles van bloedstollingswaarden, die bij gebruik van VKA’s door de trombosediensten worden gedaan, in de toekomst ook veilig kunnen worden georganiseerd.
Er zal immers altijd een kleine groep patiënten blijven bestaan voor wie een DOAC niet geschikt is. Zij blijven aangewezen op een VKA met bijbehorende noodzakelijke controles.
Ziekenhuiszorg
DOAC’s kwamen in 2008 in Nederland op de markt. Eerst alleen voor medisch specialisten, maar sinds 2016 worden deze ook vergoed door zorgverzekeraars wanneer huisartsen ze voorschrijven. Dit nadat het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) het standpunt Orale anticoagulantia uitbracht. Deze bloedverdunners hoeven niet te worden gecontroleerd door de trombosedienst, omdat zij op een ander punt in het stollingssysteem aangrijpen.
In de ziekenhuiszorg is er een duidelijke voorkeur voor DOAC’s in de richtlijn voor boezemfibrilleren, aldus het Nivel.