Huisartsen volgen vaker formularium bij voorschrijven
In het kader van het vijfjarig onderzoek Formulariumgericht Voorschrijven (FGV 2018-2022) heeft het Nivel gemonitord hoe vaak de huisarts bij een eerste voorschrift een geneesmiddel kiest dat voorkomt in een formularium; een formularium bevat regionale of landelijke adviezen over het voorschrijven bij een bepaalde ziekte of indicatie.
Vanaf 2018 werd een prestatiebeloning toegekend aan huisartsen op basis van een toetsing van voorschriften binnen de huisartsenpraktijk aan het gebruikte formularium. De scores op praktijkniveau werden door de zorgverzekeraars gebruikt voor de prestatiebeloning doelmatig voorschrijven. Huisartsen die in de afgelopen vijf jaar gecontracteerd waren bij de zorgverzekeraars CZ, VGZ, Menzis, Zilveren Kruis of Zorg & Zekerheid konden hieraan deelnemen. In 2023 is dit alleen mogelijk voor huisartsen die gecontracteerd zijn bij Zilveren Kruis.
Drie indicatoren
Het Nivel berekende vanaf 2018 de mate waarin een huisarts formulariumgericht voorschrijft aan de hand van het aantal eerste voorschriften die zijn opgenomen in het door de huisarts gebruikte landelijke formularium: Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) of Health Base.
Daarbij maakten de onderzoekers gebruik van één indicator (FGV1), waarmee werd gemeten of de werkzame stof (ATC-code) van een eerste voorschrift door de huisarts voorkomt in het gebruikte formularium.
Vanaf 2021 zijn twee nieuwe indicatoren ontwikkeld: FGV2-diagnose meet of voorschriften conform het formularium zijn voorgeschreven én voor de juiste indicatie op basis van gestelde diagnose. FGV3-long is een indicator die toetst of de juiste toedieningsvorm uit het formularium is voorgeschreven bij een eerste voorschrift voor astma of COPD.
Scores
Op basis van de metingen met indicator FGV1 concludeert het Nivel dat huisartsen over het algemeen steeds meer geneesmiddelen uit het formularium zijn gaan voorschrijven. De scores van de praktijken die één van de landelijke formularia (NHG of Health Base) gebruikten zijn toegenomen: van 85,4% naar 88,9% bij praktijken die het NHG-formularium gebruikten en van 95,6% naar 96,1% bij praktijken die gebruikmaakten van het Health Base-formularium.
Het Nivel benadrukt dat de toename in percentages gering lijkt, maar in absolute aantallen betreft het een aanzienlijk verschil: jaarlijks zijn er per praktijk gemiddeld n=3993 (NHG) en n=4770 (Health Base) eerste voorschriften geregistreerd. De hoogte van de scores verschilt tussen de formularia doordat het Health Base-formularium meer medicijnen bevat dan het NHG-formularium.
De specifieke indicatoren FGV2-diagnose en FGV3-long laten een minder opvallende stijging zien, hoewel een langere observatietijd mogelijk een sterkere verbetering laat zien, aldus de onderzoekers. Daarnaast werd de score op de indicator FGV2-diagnose beïnvloed door het type huisartseninformatiesysteem (HIS) dat de huisarts gebruikt, daarom is het HIS meegenomen in het bepalen van de prestatiebeloning.
Unieke samenwerking
Volgens het Nivel heeft het vijfjarig project FGV een “unieke samenwerking” opgeleverd tussen huisartsen, apothekers, zorgverzekeraars, onderzoekers en HIS-leveranciers. Het resultaat hiervan is, naast meer doelmatig voorschrijven, een succesvolle infrastructuur voor het verzamelen van zorgdata. Deze infrastructuur kan in de toekomst ook worden toegepast bij het monitoren van andere initiatieven om passende zorg te bevorderen, aldus het onderzoeksinstituut.