‘Zorgverzekeraars nemen aanvullende maatregelen tegen tekorten’
Het onderzoek laat, volgens ZN, een verdubbeling zien tussen 2021 en 2023 van geneesmiddeltekorten gemeten in daily defined dose, de standaarddosering voor een volwassene per dag. Deze cijfers zijn gebaseerd op declaratiegegevens van zorgverzekeraars en de registratie van tekorten door de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK).
Verder blijkt uit het onderzoek dat geneesmiddeltekorten zich voordoen bij zowel preferente als niet-preferente middelen. Doordat 86% van alle generieke medicijnen valt binnen het preferentiedomein – alle groepen uitwisselbare geneesmiddelen waarop één of meerdere zorgverzekeraars preferentiebeleid voeren – is het volgens ZN “logisch” dat tekorten ook vaak in deze groep voorkomen. In 84% van deze medicijntekorten worden de tekorten opgevangen met een product met dezelfde werkzame stof, toedieningsvorm en dosis; 4% wordt opgevangen door dezelfde werkzame stof maar met een andere dosering of toedieningsvorm.
Lage prijzen
Volgens de brancheorganisatie van alle zorgverzekeraars laat het onderzoek niet zien dat tekorten groter zijn bij geneesmiddelen aan de onderkant van de markt door de lage prijzen en daardoor lage marges. Enkele zorgverzekeraars gaan in de komende periode onderzoeken wat het effect is van het preferentiebeleid bij de tekorten in deze groep. Vervolgens gaat ZN uitwerken hoe zorgverzekeraars hiervoor gezamenlijk maatregelen kunnen treffen.
Zorgverzekeraars hebben begin dit jaar maatregelen genomen om tekorten bij preferente middelen te voorkomen of te verkorten. Zo zijn tussentijdse prijsaanpassingen mogelijk, is er spreiding van inkoop en kunnen financiële aanpassingen plaatsvinden bij het niet nakomen van het contract, aldus ZN. Zorgverzekeraars hebben elk zo’n vijfhonderd tot negenhonderd preferente geneesmiddelen.
Preferentiebeleid loslaten
Om bij een dreigend tekort de markt ruimte te geven om te zoeken naar een oplossing laten zorgverzekeraars het preferentiebeleid los. Om dit eerder te kunnen doen moeten zorgverzekeraars beter en sneller inzicht hebben als er een tekort dreigt, aldus de brancheorganisatie, dat leveranciers en de inspectie oproept eerder de informatie die zij delen met het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) ook te delen met zorgverzekeraars. Nu kunnen zorgverzekeraars pas laat ingrijpen doordat ze soms pas een of twee dagen van tevoren op de hoogte zijn van het tekort, aldus ZN.
Op het moment dat zorgverzekeraars inzicht hebben, kunnen ze maatregelen nemen door het geneesmiddel niet meer als preferent aan te merken of met de leverancier tot een oplossing komen voor een vervangend product.
Onafhankelijk meldpunt
Om zo snel mogelijk de juiste en transparante data over tekorten te kunnen delen, pleiten zorgverzekeraars voor een onafhankelijk meldpunt voor alle betrokken partijen. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zou dit meldpunt zo spoedig mogelijk moeten inrichten.
Ook moet er een volledig en verifieerbaar beeld komen van beschikbaarheid in alle schakels van de keten. Alle partijen hanteren nu een eigen bepaling, wat zorgt voor verwarring over de daadwerkelijke tekorten, aldus ZN, dat VWS en apothekers oproept het probleem van de geneesmiddeltekorten gezamenlijk aan te pakken.
Verder gaan zorgverzekeraars de twee weken veiligheidsvoorraad in de groothandel van preferente geneesmiddelen meefinancieren door middel van zogeheten bevoorschotting. Een extra voorraad moet, volgens ZN, het aantal tekorten verminderen. Zeker kortdurende tekorten, en het geeft meer tijd voor het vinden van een oplossing.