Aantal geneesmiddelentekorten in 2023 explosief gestegen

Uit de cijfers van KNMP Farmanco blijkt dat de gemiddelde duur van een geneesmiddelentekort vorig jaar 107 dagen was. 37% van de tekorten was opgelost binnen acht weken, 46% was in tien weken opgelost.

Volgens de KNMP zijn in 2023 veel patiëntengroepen geraakt door de geneesmiddelentekorten. Patiënten die kampen met angst, spanning en slapeloosheid hebben ervaren dat medicijnen als diazepam en temazepam niet beschikbaar waren.

Ook geven gedwongen wisselingen veel onrust en waren infecties moeilijk te bestrijden door een tekort aan diverse antibiotica. Door verhoogde vraag zijn bepaalde antibiotica ook in 2024 niet voorradig.

Tijdrovend

De KNMP vindt het zorgelijk dat het voor de patiënt niet langer vanzelfsprekend is dat de gewenste medicijnen beschikbaar zijn. Tegelijkertijd constateert de apothekersorganisatie dat het de apothekers zijn die alternatieven zoeken voor de patiënt. “Met kunst- en vliegwerk bieden we een ander merk, al dan niet met dezelfde sterkte of vorm, aan. Of een zogeheten therapeutisch alternatief”, aldus KNMP-voorzitter Aris Prins, die benadrukt dat dit zeer tijdrovende activiteiten zijn voor apothekers.

In 73% van de oplossingen voor een geneesmiddelentekort in 2023 was sprake van farmaceutische substitutie, waarbij de patiënt meestal moet wisselen van merk of sterkte. Bij 17% van de oplossingen moesten patiënten overstappen op een ander geneesmiddel, in 7% van de gevallen importeerde de apotheker een alternatief uit het buitenland en bij 2% leverde de apotheek een bereiding. In 1% van de gevallen was er geen alternatief beschikbaar. 

Eerder becijferde de KNMP op basis van een peiling dat per openbare apotheek bijna 1 fte bezig is met de problemen rond de geneesmiddelentekorten.

Oorzaken

Geneesmiddelentekorten ontstaan, volgens de KNMP, vooral door problemen met productie, distributie en kwaliteit. In 2023 was 39% van de tekorten met een bekende oorzaak tijdelijk niet beschikbaar door distributieproblemen, 33% door problemen met de productie en 11% door kwaliteitsproblemen. In 13% van de gevallen was een verhoogde vraag oorzaak van het tekort. Van 56% van de tekorten is geen oorzaak opgegeven door de fabrikant.

KNMP Farmanco, dat al twintig jaar statistieken bijhoudt over geneesmiddeltekorten in Nederland, noteert een nieuw tekort voor het jaarlijkse overzicht als een geneesmiddel gedurende minimaal veertien dagen niet verkrijgbaar is. Meldingen door apothekers worden geverifieerd bij de fabrikanten.