Inspectie wil maatregen tegen diefstal medicatie uit voorraadkast
De meeste meldingen van ontslag door diefstal van geneesmiddelen kwamen uit de ziekenhuizen en de verpleeghuissector, beide 42 ontslagen. Bij de ziekenhuizen is dit 50% van het totaal aantal ontslagmeldingen en bij verpleeghuis en thuiszorg 15%. In de eerstelijnszorg gaat het om 7 ontslagen (14%) en in de geestelijke gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg elk 2 (0,9%).
Uit een peiling begin dit jaar van NU’91, een beroepsorganisatie voor verpleegkundigen, bleek dat bijna de helft van de zorgverleners wel eens medicijnen pakt uit de afdelingsvoorraad. Eén op de vijf gaf aan benzodiazepines mee te nemen om te kunnen slapen na een nachtdienst.
Uit meldingen die de inspectie heeft ontvangen blijkt dat zorgmedewerkers ook opioïden en tramadol stelen. Soms gaat het om een enkele tablet, bijvoorbeeld wanneer iemand niet lekker in zijn vel zit. Maar ook langdurig gebruik en verslaving komen voor; een enkele keer gaat het om diefstal van geneesmiddelen voor de handel.
Hoge werkdruk
Wanneer de inspectie de ontslagen zorgverleners spreekt tijdens een onderzoek naar de melding, geven zij vaak als reden aan hoge werkdruk, veel wisselende diensten en nachtdiensten. Privéproblemen zijn vaak een trigger voor medicijngebruik, omdat die moeilijk te combineren zijn met de werkdruk en wisselende diensten. Ook zijn leidinggevenden soms onvoldoende betrokken, waardoor zorgverleners zich niet gehoord voelen en vastlopen in hun werk.
De inspectie heeft ook het idee dat veel werkgevers niet op de hoogte zijn van het probleem. De ziekenhuizen hebben vaak niet in beeld hoeveel medicatie het personeel meeneemt, en het vermoeden ontstaat meestal pas als er op een afdeling een onverklaarbare toename is in het gebruik van benzodiazepinen of opioïden. Daarnaast is er onvoldoende zicht op de hoeveelheid medicijnen die niet toe te schrijven zijn aan een patiënt. Volgens de inspectie komt dit vaak door ICT-problemen.
Ook zorgverleners die zijn ontslagen vertellen de toezichthouder dat het meenemen van geneesmiddelen voor eigen gebruik gangbaar is. Ziekenhuizen vinden paracetamol nemen bij bijvoorbeeld hoofdpijn geen probleem.
Leefstijladviezen
Een zorgelijke ontwikkeling, concludeert de toezichthouder, die vijf ziekenhuizen heeft gesproken over diefstal van medicatie. Tot nu toe worden zorgverleners na ontdekking vaak ontslagen. In hun beleid blijken ziekenhuizen beperkt onderscheid te maken tussen het pakken van een enkele tablet, langdurig en meer tabletten meenemen, een verslaving of diefstal voor handel.
De IGJ pleit ervoor dat werkgevers kijken welke hulp een medewerker nodig heeft, bijvoorbeeld tijdelijk minder nachtdiensten of leefstijladviezen over hoe je beter kunt slapen bij wisselende diensten. Ook kan worden gekeken of er sprake is van een verslaving en welke begeleiding een medewerker nodig heeft.
Daarnaast moeten ziekenhuizen ook zelf maatregelen nemen, bijvoorbeeld het beperken van de toegang tot de afdelingsvoorraad en een goede registratie van opioïden. Ook moeten ziekenhuizen de geneesmiddelenvoorraad verkleinen, aldus de inspectie.