Propranolol vermindert trillen bij patiënten met parkinson

Volgens de onderzoekers werkt het veelgebruikte medicijn levodopa vaak tegen trillen, maar tijdens stress werkt het juist minder goed, terwijl het trillen dan juist het heftigst is. Het onderzoeksteam in het Radboudumc heeft gekeken of een geneesmiddel dat aangrijpt op het stress-systeem kan helpen, en hoe dit effect van stress op het trillen werkt in de hersenen.

Bij parkinson bestonden al aanwijzingen dat propranolol – dat de werking van stresshormonen blokkeert – trillen kan verminderen, maar er was nog niet eerder gedegen onderzoek gedaan naar de mogelijke werking, aldus de onderzoekers, die hun studie hebben gepubliceerd in Annals of Neurology.

Rekensommen

In het onderzoek kregen 27 patiënten met parkinson die last hadden van trillen de ene dag propranolol en de andere dag een placebo. Een metertje op de hand bepaalde de mate van trillen, terwijl een MRI-scan de activiteit in de hersenen in kaart bracht. Dat gebeurde zowel in rust, als tijdens een test met stressvolle rekensommen. De stressreactie werd gemeten aan de hand van de pupilgrootte en hartslag, die gingen allebei inderdaad omhoog tijdens de rekensommen. Het trillen verergerde, zoals verwacht, zonder medicatie.

Het is bekend dat afwijkingen in onder meer het dopaminesysteem trillen veroorzaken. Op basis van deze studie denken de onderzoekers dat het stresshormoon noradrenaline daarbij werkt als een soort versterker, die in het hersengebied voor beweging het trillen harder zet. Propranolol remt vervolgens het versterkende effect en vermindert zo klachten. Het heeft de onderzoekers wel verbaasd dat propranolol ook in rust werkt, blijkbaar is het systeem van stresshormonen ook in rust af en toe actief.

Bijwerkingen

Het meest effectieve middel bij parkinson is levodopa, aldus de onderzoekers, maar bij ongeveer 40% van de patiënten werkt het niet goed tegen trillen. Voorschrijvers verhogen dan eerst de dosis, maar heeft dat geen effect dan is propranolol een optie.

Daarbij is het wel oppassen met bijwerkingen, zoals een lage bloeddruk, aldus de onderzoekers, die ook kijken of bijvoorbeeld mindfulness kan helpen bij parkinson. Want er is niet veel voor nodig om een stressreactie te activeren, waardoor patiënten meer gaan trillen.