'Start behandeling angststoornis zonder medicatie'

In de richtlijn Angst- en dwangstoornissen uit 2013 werd bij angst- en dwangstoornissen aanbevolen een keuze te maken uit cognitieve gedragstherapie (CGT) of medicatie, met een lichte voorkeur voor CGT. In de herziene versie wordt voor een eerste episode CGT aangeraden, omdat deze behandeling op de lange termijn gunstiger lijkt. Uit onderzoek blijkt dat bij gebruik van SSRI’s er meer kans is op terugval na staken van de behandeling. Daarnaast krijgen patiënten over het algemeen liever een niet-medicamenteuze behandeling.

Bij een voorkeur van de patiënt voor medicijnen, is starten met medicatie een goede behandelmogelijkheid. Ook bij een bijkomende depressie is starten met een antidepressivum mogelijk. CGT kan dan worden toegevoegd als er restklachten zijn. Verder is een combinatie van CGT en antidepressiva te overwegen bij een recidief episode van een angst- of dwangstoornis of bij therapieresistentie.

Kinderen

In de richtlijn zijn ook specifieke behandeladviezen voor kinderen en adolescenten opgenomen. Geadviseerd wordt medicatie altijd te combineren met psycho-educatie voor kinderen en ouders - zo nodig op school en met psychologische begeleiding voor de kinderen.

Ook wordt benadrukt bij het starten met medicatie minderjarigen zorgvuldig en frequent te monitoren. Gelet moet worden op veranderingen in symptomen, gedragsveranderingen, suïcidale gedachten en gedragingen, agitatie en agressief gedrag. Dit is ook belangrijk bij het aanpassen van de dosering.

Medicatie heeft een plaats als toevoeging aan een andere (psychologische) behandeling, als deze onvoldoende werkt. Bij een angststoornis is een SSRI te overwegen als fluoxetine, sertraline, citalopram of escitalopram. Indien de eerste SSRI onvoldoende effectief is of te veel bijwerkingen geeft, kan de patiënt overstappen naar een andere SSRI.

Bij de dwangstoornis obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) gaat de voorkeur uit naar sertraline voor de eerste stap in de medicamenteuze behandeling. Als dit onvoldoende effectief is of te veel bijwerkingen geeft, kunnen artsen ervoor kiezen fluoxetine, citalopram of escitalopram voor te schrijven.