Helft vrouwen ervaart ernstige pijn tijdens plaatsing spiraal

De meeste vrouwen die een spiraal hebben laten plaatsen, lieten dit bij hun huisarts doen (60%), een kwart ging hiervoor naar de gynaecoloog. Vrouwen voelden zich doorgaans op hun gemak bij de zorgverlener die de ingreep uitvoerde, maar één op de tien voelde zich – ‘helemaal’ – niet op haar gemak. Voor vrouwen onder de 34 jaar speelde het vrouwelijk geslacht van de zorgverlener een grotere rol bij hun gevoel van gemak, vergeleken met oudere vrouwen, concluderen de onderzoekers op basis van het onderzoek, waaraan bijna drieduizend vrouwen hebben deelgenomen.

De helft van de vrouwen (52%) ervaarde tijdens de plaatsing van de spiraal ernstige tot ondraaglijke pijn; een pijnscore van 7 of hoger. Jongere vrouwen – 35 jaar en jonger – en vrouwen die nog geen (vaginale) bevalling hadden gehad voorafgaand aan de plaatsing, beoordeelden de ingreep nog vaker als zeer pijnlijk. Deze pijn houdt vaak niet op na de plaatsing: één op de drie vrouwen (32%) ervaart ernstige pijn in de eerste uren na het plaatsen van de spiraal. Onder vrouwen die pijnbestrijding hebben gebruikt voor de ingreep, was de pijnscore hoger in de eerste uren na de plaatsing dan onder vrouwen die geen pijnbestrijding hadden gebruikt. 

Daarnaast blijkt de pijn tijdens de plaatsing samen te hangen met de pijn die hierna werd gevoeld. Hoe meer pijn vrouwen tijdens de plaatsing hadden, hoe meer pijn zij daarna hebben ervaren. Voor een vijfde van de vrouwen (18%) duurde de pijn minder dan een dag, maar 45% heeft twee dagen of langer pijn gehad. 

Paracetamol

De meeste vrouwen kregen pijnbestrijding geadviseerd voorafgaand aan de plaatsing, waarbij paracetamol het meest werd aanbevolen, gevolgd door ibuprofen. Vrouwen die bevallen zijn voor de plaatsing van de spiraal, krijgen vaker paracetamol (85% vs 75%) aangeraden dan vrouwen die niet zijn bevallen, terwijl vrouwen die niet bevallen waren voor de plaatsing, vaker ibuprofen (47% vs 28%) of naproxen (21% vs 10%) aangeraden kregen.

Vrouwen die naar de gynaecoloog zijn geweest, kregen vaker naproxen (29%) aangeraden, dan vrouwen die naar de huisarts (17%) of verloskundige (7%) zijn geweest. Plaatselijke verdoving of sterkere vormen van pijnbestrijding naast paracetamol en ibuprofen worden bijna nooit aangeraden door de zorgverleners: 5% van de vrouwen die bij de gynaecoloog zijn geweest geeft aan dat ze plaatselijke verdoving met prikjes aangeraden kregen.

Eén op de zes vrouwen (15%) geeft aan geen pijnstilling te hebben genomen. Dit aandeel ligt hoger onder vrouwen die voor de plaatsing bevallen zijn (24%). 95% van de vrouwen (18-24 jaar) heeft pijnstilling genomen, tegenover 83% van de 25-34-jarigen en 74% van de 35-49-jarigen. De jongste groep gebruikt vaker paracetamol (81% vs 62% en 59%) en/of ibuprofen (49% vs 33% en 20%).

Flauwvallen

Verder blijkt uit het onderzoek dat bij een op de zes vrouwen die pijn hadden na de plaatsing (16%) de pijn van (zeer) grote invloed was op hun dagelijkse functioneren. Hierdoor konden ze vaak niet werken, sporten of deelnemen aan sociale activiteiten. Ook hiervan hadden jonge vrouwen en vrouwen die nog niet bevallen waren voor de plaatsing langer last. Daarnaast werden zij ook in grotere mate gehinderd in hun functioneren hierna, aldus de onderzoekers.

Naast pijn hadden vier op de tien vrouwen (40%) ook last van misselijkheid, duizeligheid en hoofdpijn tijdens of na de plaatsing van de spiraal. Bijna één op de tien (7%) viel flauw tijdens of na de ingreep.

Verwijderen spiraal

Hoewel de pijn bij het verwijderen van een spiraal over het algemeen minder intens is dan bij de plaatsing, blijft ook dat voor veel vrouwen een zeer pijnlijke ervaring, stellen de onderzoekers. 23% van de vrouwen bij wie een spiraal is verwijderd geeft aan ernstige tot ondraaglijke pijn te hebben ervaren tijdens de ingreep. De mate van pijn hangt sterk samen met de angst die vrouwen hadden voorafgaand aan de verwijdering van de spiraal.

Aan vrouwen die geen gebruikmaken van de spiraal als anticonceptie hebben de onderzoekers gevraagd waarom zij dit niet doen. Drie op de tien vrouwen (29%) geeft aan dat angst voor de pijn tijdens de plaatsing, na de plaatsing en de verwijdering een belangrijke rol speelt. 27% van deze vrouwen zou overgehaald kunnen worden toch een spiraal te overwegen wanneer er sterkere pijnbestrijding zou zijn.