Buiten de lijntjes kleuren

“Doe je wat je altijd gedaan hebt, maar loopt het op een gegeven moment helemaal vast, dan moet je kijken hoe het anders kan”, zegt Anita Koopman, apotheker in Apotheek Neptunus en voorzitter van Stichting GOEDZO, die opereert als verbinder van de eerste­lijnszorg in Delfzijl. “In de samenwerking tussen gemeente en de eerste lijn is nog een slag te winnen”, stelt Koopman, die de stichting daarin “een sneeuwballetje” noemt.

Die verbindende rol is ongetwijfeld een van de redenen dat GOEDZO is gevraagd mee te denken in een pilot – geïnitieerd door een koepel van zeventien zorgpartijen – over hoe de zorg voor kwetsbare ouderen beter kan. “Recent mochten we schieten op de Handreiking Kwetsbare ouderen”, vertelt Koopman. “Daarbij concentreerden we ons voor­namelijk op de vraag wat de kwetsbare oudere zelf wil. Daarmee kleurden we flink buiten de lijntjes, want de nadruk ligt vooralsnog meer op het eigen aanbod dan op de vraag. Wanneer je eigen gereedschap een hamer is, zie je overal spijkers.”

Sleutelfiguren

Eerst een stapje terug doen en luisteren naar de zorgvraag levert meer op, aldus Koopman. Als voorbeeld noemt ze de praktijkonder­steuner huisartsenzorg die in de regio bekendstaat als ‘zuster Anna’. “Iedereen kent haar en bezorgde buren vragen haar of ze een kijkje wil nemen bij de buurman met wie het niet zo goed gaat. Dat soort sleutelfiguren, vertrouwenspersonen met laagdrempelige toegang, zijn nodig in dorpen en wijken.”

Ook de apotheker kan deze rol oppakken, bijvoorbeeld door te signaleren dat iemand niet meer zo goed met zijn medicijnen overweg kan. Of een bezorger die merkt dat iemand ineens de deur niet meer opendoet. “De oplossing om te zorgen dat problemen niet groter worden, ligt lang niet altijd binnen het zorgdomein. Samenwerking met het gemeentelijk domein is daarom cruciaal.”

Het concept Positieve Gezondheid vormt het uitgangspunt van GOEDZO. “Je gaat een gesprek aan over hoe iemand in zijn vel zit, waarbij gezondheid breder is dan de nauwe definitie van gezond of ziek”, licht Koopman toe. “Niet uitgaan van wat niet goed gaat, maar juist waarvan iemand blij en gelukkig wordt. Voor de een is dit een scootmobiel om naar zijn favoriete visstek te kunnen rijden, voor de ander een beeldtelefoon om met de kleinkinderen te bellen. Voor ons is dát de kern van het verhaal.”