Kennis medicijnen behouden

Leiden kun je gerust een virtueel farmaceutisch bedrijf noemen, vindt Henk-Jan Guchelaar, ziekenhuisapotheker van het LUMC. “Met centra voor drug discovery and development (LACDR en CHDR), het LUMC zelf en alle bedrijven op het Bio Science Park zijn vrijwel alle onderdelen van geneesmiddelontwikkeling hier vertegenwoordigd.” Niet verwonderlijk derhalve dat juist in Leiden het Nationaal Farmaceutisch Kenniscentrum (NFKC) onlangs het licht zag. Want ondanks alle aanwezige expertise wordt die nog onvoldoende benut en uitgevent, stelt Guchelaar, de voorzitter van het NFKC.

Vier jaar geleden plantte hij het zaadje bij Nieuwsuur, waar hij sprak over “het kapen van geneesmiddelen door farmaceutische bedrijven” en de frustratie die dat veroorzaakt bij ziekenhuizen. ”Vooral de enorme prijsstijgingen zijn tegen het zere been”, zegt Guchelaar. Kunnen we die middelen niet zelf registreren, zodat wij marktexclusiviteit krijgen, vroegen betrokkenen zich af. “Vaak bleken we al heel dicht tegen de registratiefase aan te zitten. Tegelijkertijd is dat natuurlijk niet onze core business. Dat is patiënten helpen.”

Oxford-concept

Samenwerken dus. Niet alleen tussen academische centra onderling, maar ook met de industrie. Guchelaar ziet het Oxford-concept (universiteit en AstraZeneca ontwikkelden samen een COVID-19-vaccin) als mooi voorbeeld. Voor het nationale karakter – voorwaarde van VWS voor een subsidie van 12,7 miljoen – wordt nauw samengewerkt met andere universiteiten, UMC’s en instellingen als TNO.

Het kenniscentrum gaat zich onder meer toeleggen op het 3D printen van medicijnen – “essentieel voor gepersonaliseerde therapie” – en in beeld brengen of onzuiverheden (bijvoorbeeld bij sartanen) een geïsoleerd probleem zijn of vaker voorkomen dan gedacht. Guchelaar verwacht binnenkort drie geneesmiddelen naar de markt te kunnen brengen, waaronder 3,4-diaminopyridine en N,N-dimethyldoxorubicine. ”Het derde middel blijft nog even geheim uit vrees dat het alsnog gekaapt wordt.”

“Vooral de enorme prijsstijgingen nadat de industrie een geneesmiddel heeft gekaapt, zijn tegen het zere been”, vindt Henk-Jan Guchelaar.