De markt

Vanaf mijn Turkse vakantiebalkonnetje zie ik een apotheek. Op de stoep staan grote reclameborden die antibiotica en erectiemiddelen aanprijzen. De etalages staan vol met hoog opgestapelde doosjes Cialis, Viagra, Levitra en hun generieke equivalenten. Er ontbreekt bij deze zichtbare marktwerking louter nog een hardroepende standwerker die ook de meest conservatieve slikkers over de streep trekt.

Hoe netjes doen we het dan in Nederland. Consumenten beschermen met receptplicht voor verreweg de meeste middelen. Publieksreclame verboden. Een algemeen aanvaard besef dat antibioticaresistentie zo veel mogelijk vermeden moet worden. Zorg leveren in plaats van dozen schuiven. De markt geldt niet voor de etalage, de stoep en het foldermateriaal. De markt geldt alleen aan de achterdeur, bij de inkoop, maar dan bepaald en uitgevoerd door derden.

Ik mijmer nog wat bij het zwembad. De Turkse retailer is niet interessant voor een venture capitalist. De enige beursperikelen die hij kent, zijn de toeristencenten voor afslankproducten die aan het eind van de dag nauwelijks in het portemonneetje passen. Voor het leveren van zijn deskundige medische advies hoeft hij niet te onderhandelen over een zorgverzekeraarstarief. En hij doet niet moeilijk over een paar paracetamolletjes meer of minder in een doosje.

Straks weer in het vliegtuig terug. Zwevend boven de kaarsrecht verkavelde stukken grond in het vlakke land zal ik denken aan alle regeltjes, alle indicatoren, alle verantwoording, alle inkoopcontracten, alle generieke varianten, alle dingetjes die de markt geen markt meer maken. En met beide voeten in het natte land zal ik terugverlangen naar de Turkse zon, en naar een tijd dat je als apotheker nog echt handel kon drijven.