2023
Geur van de dag
Vroeger kon je aan de geur in de apotheek de dag afleiden.
Op maandag werd de voorraad Mixtura Resolvens aangemaakt. Een hoestdrank met een hoog placebogehalte, maar wel erg lekker. De geur van drop en anijs hing de hele dag in de apotheek. Menig bezoeker maakte daar een opmerking over: “Wat ruikt het lekker!”
GDV
'Ja, dan wil ik ook wel zo een baxterrol!'
Op een verjaardag zitten Bep (77) en Wilma (78) onder het genot van een taartje heerlijk met elkaar te klagen. De energieprijzen! Die gasprijzen! De boodschappen! “Vroeger kocht je voor 25 cent nog een halfje casino wit.
Help
Was dit nou echt nodig?
Dinsdagnacht, half twee. De intensivist aan de telefoon. Meneer K is er weer, zegt ze op enigszins geërgerde toon. Ook ik kan een zucht niet onderdrukken. Dit is de zoveelste keer deze week. En steeds gebeurt hetzelfde.
Verbijstering
De media meldden dat BENU Apotheken nog niet hadden getekend.
Vol verbijstering heb ik de gang van zaken rondom de contractering gadegeslagen. Vooral de reacties van patiënten hebben mij verbaasd.
Green deal 3.0
De groenste zorg is zorg die niet geleverd hoeft te worden.
Ik houd van kaas met een bite! Oude kaas dus, of desnoods belegen. Maar opeens was die niet meer te krijgen binnen het bedrijfsrestaurant. Er was alleen ontzéttend veel jonge kaas.
Aambeien
Het is goed om in de voorlichting te wijzen op dit mogelijke risico.
Het komt voor dat een geneesmiddel off-label wordt gebruikt voor andere indicaties dan waarvoor het is geregistreerd. Onlangs hoorde ik dat dit ook het geval is bij xylometazoline-neusspray.
Duizendpoten
Apothekers kunnen meer taken naar zichzelf toetrekken.
Tijdens sollicitatiegesprekken wordt regelmatig de vraag gesteld met welk dier de sollicitant zichzelf associeert. Wat laat diegene hiermee zien? Goede zelfkennis of kan de persoon beter worden ingeschat? Het hoger doel is mij onbekend.
Zetpillen
De zetpillen werden tegen het plafond gegooid.
Vroeger was de zetpil een veelvoorkomende bereiding in de apotheek. Op het apothekersexamen kwam minimaal één complexe zetpilbereiding voor.
Sorry
'Sorry seems to be the hardest word.'
Laten we het hebben over communiceren en omgangsvormen. Mijn kinderen zijn 1 en 3 jaar oud. We proberen ze op die leeftijd al omgangsvormen bij te brengen. “Alsjeblieft”, “dank je wel” en “sorry” als je een Barbie tegen het hoofd van je broertje aan gooit. We leven nu in de tweede maand van het jaar. Ondertussen hebben we al drie nieuwsberichten van zorgverzekeraars ontvangen waarin werd vermeld dat er iets niet goed is gegaan in de aanmerking van het preferente artikel in de taxe.
AVNeeeee!
Eén dossier is niet mogelijk.
Werkend in een stad met maar liefst acht ziekenhuizen om en nabij, zie ik vaak dat patiënten hun medische behandeling opsplitsen. Zo is het niet ongebruikelijk dat een patiënt de internist in ziekenhuis I, de cardioloog in ziekenhuis M en de oogarts in ziekenhuis V bezoekt. Als vakgroep werken wij in vier van deze ziekenhuizen, die ook gezamenlijk een EPD hebben aangeschaft. Handig, hoopten wij, één dossier voor vier ziekenhuizen.
Voor ’t grijpen
Miljarden liggen klaar om de zorg anders in te vullen.
Op verschillende plekken worden geldpotjes vrijgemaakt voor een transformatie naar een duurzame samenleving. Zo ook de IZA-gelden, met als doel “de zorg optimaal bij te laten dragen aan het gezond (samen)leven van alle mensen in Nederland, in het besef dat daarvoor verhoudingsgewijs niet meer mensen en middelen beschikbaar zijn dan nu en met de laagst mogelijke impact op klimaat en milieu”.*
Out-of-the-box
Iets lijkt normaal, maar is dat voor de ander niet.
“Jij kan moeilijke dingen zo makkelijk uitleggen”, luidde de feedback van enkele aios ziekenhuisfarmacie. Wat een mooi compliment! Ik ben bewust bezig met micro teaching; fijn als dat wat oplevert. Maar naast trots ben ik ook wel verbaasd. Want in mijn hoofd schieten de gedachten vaak als een raket van links naar rechts en weer terug. Maar blijkbaar lukt het toch om op simpele wijze, zeg, een AUC-berekening uit te leggen.
Weight Watchers
Tijden veranderen.
Weight Watchers stond bekend om zijn gezamenlijke weegmomenten. Nu stopt het bedrijf met deze live-bijeenkomsten. Het programma blijft wel. Deelnemers houden hun eten en drinken bij in een app, maar voor veel deelnemers was het gezamenlijke weegmoment een stok achter de deur. Tijden veranderen.
Eind- of startpunt
Individuele aanpak op patiëntniveau is cruciaal.
De presentatie van data van fase III-studies volgt vaak op een eerdere aankondiging van het behalen van het primaire eindpunt van de studie. Een eindpunt kan in dit geval ook een startpunt zijn voor onder meer een registratiedossier, vergoedingsdossier en tenslotte marktintroductie.
Medicijnknaak
Gelukkig vroeg de arts of wij voor hem op het potje wilden passen.
In 1983 werd de medicijnknaak ingesteld. Twee gulden vijftig per receptregel met een maximum van 125 gulden per jaar. Vijf jaar later zag ook het specialistengeeltje het levenslicht.
Positieve toon
"Ik heb ook nog iets voor u...”
Dit schrijvende is het zaterdag zes uur ’s ochtends. Normaliter rolt de column zo uit mijn vingers, maar op dit moment heb ik geen inspiratie. Waar zal ik het over hebben? Misschien over het toenemende probleem van niet-leverbare medicijnen? Over Ozempic, dat een etterende terugkerende niet-leverbare zweer is? Of ik kan schrijven over het preferentiebeleid dat een onhoudbaar, duister vergoedingsmodel is geworden met geheime onderhandse deals over medicijnen die er niet zijn. Maar ik wil eigenlijk een positieve toon aanslaan.
Zorgrecht
Ik was aan de late kant.
Als apothekers kennen wij schaarste. Schaarste aan geneesmiddelen, personeel en voldoende tijd voor alle lopende dossiers, maar wel met de zorgplicht om ons werk goed te doen. Gezegend met een goede gezondheid was ik tot op heden als patiënt nog niet tegen schaarste aangelopen.
Lekker puffen
We konden bij bijna iedereen wel een verbetering aanbrengen.
Afgelopen week stond onze apotheek in het kader van de longweek. We organiseerden een week waarin we mensen met inhalatoren uitnodigden voor een medicatiegesprek.
De Groene OK
Een positieve impact op de hele keten.
Recent was ik aanwezig op een invitational conference van het landelijk netwerk ‘De Groene OK’. Het thema was innovatie door inspiratie.
Pandemielessen
We zijn beter voorbereid op een volgende crisis.
Gelukkig ligt de coronacrisis achter ons. Tijdens de crisis bleek welke beroepen cruciaal waren in de samenleving. Bleek dat er wel degelijk goed samengewerkt kan worden in de gezondheidszorg, in plaats elkaar te beconcurreren. Bleek het belang van publieke gezondheidszorg. Volop zijn er evaluaties gaande over welke lessen geleerd kunnen en moeten worden van de pandemie.
Heldhaftige reis
Buiten de box-denken in combinatie met toewijding en inlevingsvermogen.
De patient journey: een bekend begrip in de farmaceutische industrie maar niet bij eenieder daarbuiten. Wie het begrip niet kent kan denken dat het een heldhaftige ontdekkingsreis is die een persoon maakt als patiënt. Het zit iets anders: een patient journey heeft betrekking op het zorgpad, met fases en beslissingen in een behandeling. Maar desalniettemin kan die heldhaftig tegemoet worden getreden door patiënten en hun naasten.
Oxycodon
De vrouw naast ons was verslaafd aan oxycodon en 3-MMC.
Dit keer geen ervaring uit de oude doos. Pensionering heeft als voordeel dat je ook meer tijd hebt voor reizen. Deze keer naar Zuid-Afrika. Bekend om de safari’s, maar ook om de afkickklinieken.
Branding
Hoe willen we ons positioneren naar de toekomst toe?
Mijn vader opende op 1 oktober 1980 de deuren van Apotheek De Lier. In de loop der jaren is er natuurlijk ontzettend veel veranderd.
Consult(ent)
Oeps, weer een gratis consult gedaan.
Een consult van mij is gratis. Of ik nou één of 399 keer per maand geconsulteerd wordt, mijn salaris zal hier niet om veranderen.
Hatsjoe!
Wat kunnen we nu weer bedenken als alternatief?
Hatsjoe! Gesnif en gesnotter om mij heen. De een na de ander verscheen met knalrode ogen aan de balie. De hooikoortsepidemie brak uit in Nederland. Nog nooit was het aantal mensen met hooikoorts zo groot in de apotheek. Een piek aan pollen door het warme weer en de droogte.
Uit balans
We willen zo groen mogelijke medicatie gebruiken.
In een eerdere column ging het over astma. En meer specifiek: over de problemen die ik ondervond toen mijn jongste zoon (11) ging switchen van een aerosol naar een poederinhalator.
Systeem werkt
Het is de hoeksteen van de farmacovigilantie.
Regelmatig vertel ik in lezingen over de Softenon-affaire. De Britse arts McBride zag aangeboren afwijkingen bij kinderen van vrouwen die tijdens de zwangerschap Softenon gebruikten tegen misselijkheid. Hij stuurde in 1961 een ingezonden brief naar The Lancet met de vraag: wie heeft vergelijkbare aangeboren afwijkingen gezien na gebruik van dit middel? Naar schatting kwamen tienduizend kinderen met ernstige aangeboren afwijkingen ter wereld. Zonder de oplettende arts waren het er waarschijnlijk meer geweest.
Hart onder arm
Patiënten kunnen na het doormaken van kanker in een zwart gat vallen.
Een farmaceutisch bedrijf staat bij apothekers vaak vooral bekend als leverancier van geneesmiddelen. Logisch vanwege de samenwerking die de periode beslaat van de behandelduur van een patiënt.
Internet
Iedere apotheek is een internetapotheek met een stenen versie op loopafstand.
Eind vorige eeuw werden de eerste stappen gezet naar Apotheek.nl. Een domeinnaam met een beroep erin was niet zomaar te claimen; er moest een officiële verklaring zijn dat je, als organisatie, meer dan de helft van de beroepsgroep vertegenwoordigde. Geen probleem voor de KNMP, maar er kwam wel veel papierwerk en geduld bij kijken.
Oneerlijk
'Doop je Bastognekoek maar lekker in je thee en get over it.'
Laatst kwam een buurmeisje sip vertellen dat ze een maand geen zakgeld kreeg. Ze moest een gevalideerde landelijke toets maken en ze had een 8,2 gehaald.
Vieze smaak
“Ze zorgen al zoveel voor me, maar het kan niet altijd denk ik.”
“Thuis gaat het echt niet meer, ze is te ziek”, had de zoon verteld. De 84-jarige kwetsbare vrouw woonde thuis bij het gezin van een van haar kinderen. Zij namen de zorg voor haar volledig op zich, wat natuurlijk zeer bewonderenswaardig is. Behalve nu, vlak voor het eerste vakantieweekend in juli.
1982
Wat vinden wij nu gewoon en collega’s in 2050 hopeloos outdated?
Het was tijd; mijn oude kamer in ons ouderlijk huis moest worden opgeruimd. De afgelopen dertig jaar was de kamer geleidelijk aan veranderd in een logeer-/administratie-/computer-/opslagplek. Speelgoed had al lang geleden een andere bestemming gekregen, maar ergens op een verborgen plek lagen nog mijn ‘boeken’. Hier tekende en schreef ik in, eindeloze verhalen. Leuk voor mij om na al die tijd weer te zien, maar voor de PW-lezers niet echt interessant.
Geen zuivere koffie
Helaas zijn lang niet al die producten onschuldig.
Afvallen is voor veel mensen heel moeilijk. Daarom is er een enorme commerciële markt voor afslankmiddelen. Eerder schreef ik over het off-labelgebruik van Ozempic. Toen ik daar online wat over had opgezocht, kreeg ik vervolgens allerlei reclames voor wondermiddelen.
Aspirientje
Hij vroeg zich altijd al af hoe zo'n aspirientje weet waar de hoofdpijn zit.
Dit voorjaar is er een en ander opgeknapt aan ons huis. Toen een van de bouwvakkers een lelijke snijwond kreeg, toverde ik onze goed uitgeruste verbanddoos uit de kast. Hij deed alsof zijn wond wel meeviel, maar toen het bleef bloeden heb ik erop aangedrongen dat hij er even naar liet kijken. Ik maakte een grapje dat ik wist waar ik het over had als apotheker; iets wat ik nog niet had genoemd, maar wat ik nu inzette om hem (met succes) te overtuigen om de wond te ontsmetten en te verbinden.
Dieren
Het geeft wel eens aanleiding tot misverstanden.
Ik denk dat iedere apotheek er wel een paar in zijn bestand heeft staan: dieren die mensenmedicatie ontvangen. Keurig op recept van de dierenarts; ad usum veterinarium. Ik denk dat insuline voor katten eruit springt, maar ook een oogzalf zonder conserveermiddelen voor een hond is een goed voorbeeld.
Prela en prena
Nu dacht ik dat ik inmiddels alles wel had gehoord.
Toen ik op mijn 18e in Utrecht ging studeren werd ik overvallen door woorden en afkortingen waar ik het bestaan niet van afwist. Om er een paar te noemen: de GERU, de sjaars en bijvoorbeeld een drankje met paard, waarvan het tweede deel van het woord de censuurtoets van Frans denk ik niet doorstaat.
Apofluencer
Heel goed dat de apotheker steeds vaker in de media verschijnt.
Van uw columnist mag u verwachten dat ze de vakliteratuur goed bijhoudt. Dus het PW, NTvG, Medisch Contact en ter ontspanning de Donald Duck. Tot vorig jaar kon ik aan de laatste categorie de Linda toevoegen.
Mantelzorg
Het deed mij beseffen hoe zwaar mantelzorg echt is voor de naasten.
Vandaag heb ik met eigen ogen kunnen ervaren hoe belastend mantelzorg kan zijn. In de auto onderweg naar een uitvaart werd mijn bijrijder maar liefst vier keer gebeld door haar moeder met beginnende dementie.
Contractseizoen
Laten we tijdens de onderhandelingen niet de patiënt erbij trekken.
Ze komen er weer aan: de contracten van de zorgverzekeraars. Ik loop lang genoeg mee om te weten dat van écht onderhandelen geen sprake is. Er wordt niet voor niets over een TROG-contract gesproken: Tekenen Rechts Onder Graag.
Ashwagandha
Over mogelijk negatieve effecten wordt niet of nauwelijks gerept.
Ja, ik geef toe: het is een stokpaardje van me. Dat komt omdat het me blijft verbazen dat van kruidenproducten vaak wordt gedacht dat ze niet schadelijk kunnen zijn omdat ze ‘natuurlijk’ zijn.
Agile
Lijkt het toverwoord voor elk bedrijf dat een reorganisatie doormaakt.
Agility. Letterlijk vertaald: wendbaarheid. Het lijkt het toverwoord voor elk (farmaceutisch) bedrijf dat een reorganisatie doormaakt. Ook Novartis heeft hieraan moeten geloven dit jaar.
Doorgaan
Dat heb ik in al die jaren wel gezien: een apotheekteam gaat altijd door.
In de bijna veertig jaar die ik actief ben geweest in de apotheek zijn er verschillende momenten die nog weleens terugkomen in mijn gedachte.
Teleurgesteld
Met die uitspraak zagen DSW en ONVZ geen andere uitweg meer.
Apotheker in De Lier; ik hoor u denken: “De Lier … (of zoals ik mezelf heb aangeleerd te zeggen: De spatie Lier) waar ken ik dat van?” De Lier is onderdeel van de gemeente Westland. Aha, nu beginnen de puzzelstukjes op hun plaats te vallen.