Columns

Mens en crisis

Wonderlijk hoe verschillend men omgaat met de coronacrisis.

Wonderlijk om te zien hoe verschillend men omgaat met de coronacrisis. De apotheek is omgebouwd met behulp van tafels en kratten, waardoor men zeker een meter van de balie afstaat. Op iedere balie staat met grote letters “niet op de balie leunen”. Iedere dag moeten we vragen om de handen van de balie te halen; men staat in een soort yogahouding over de barricade, met de handen op de tekst over het “niet leunen”. Daartegenover staat de patiënt die met de auto strak voor de deur parkeert, overschoenen (die blauwe uit het zwembad) aantrekt, handschoenen aantrekt, mondkapje opzet en vervolgens de medicijnen komt halen. Om daarna de hele ceremonie omgekeerd uit te voeren.

Luchtaanval

Ineens begrepen we het gebrek aan effect.

Dat mensen een eigen draai geven aan geneesmiddelnamen zijn we inmiddels wel gewend en meestal komen we er wel uit wat ze bedoelen. Uitspraken geven soms een onverwachte betekenis aan de medicatie of de aandoening; regelmatig komen mensen een ‘luchtwegverwijderaar’ ophalen en recent hoorden we nog van een patiënt dat er een paar weken geleden ‘een grote luchtaanval’ had plaatsgevonden.

COVID-19

Meld bijwerkingen van COVID-19-medicatie.

Met grote bewondering zie ook ik de enorme inspanningen in de zorg voor grote aantallen patiënten met COVID-19. Het voelt raar om zelf verplicht thuis te werken en niet direct een bijdrage te kunnen leveren aan de strijd tegen het virus. Ik werd dan ook bevangen door het gevoel: bijwerkingen zijn nu toch maar bijzaak? Er zijn veel belangrijkere problemen?

Solidari-tijd

We moeten de voordelen van eigen bereiding meer op de kaart zetten.

Toen ik mijn vorige column schreef, stonden we aan het begin van de coronacrisis. Onze grootste zorg was op dat moment nog een tekort aan handenalcohol. Inmiddels er een ‘intelligente lockdown’ en bepaalt het ene na het andere dreigende tekort aan ic-medicatie in veel ziekenhuisapotheken de waan van de dag.

Pleistervraag

Ik ben blij dat ik het medicatieproces heb kunnen verbeteren.

Een tijd geleden werd ik gebeld door een specialist ouderengeneeskunde met een vraag over een mogelijke rivastigmine-intoxicatie. Ik vroeg haar naar de achtergrond en zij antwoordde: “Ik heb hier een meneer met vijf rivastigminepleisters op zijn rug.”

Stoppen

Met een geneesmiddel starten is makkelijk, stoppen is een ander verhaal.

Het is relatief gemakkelijk om te starten met een geneesmiddel. Voor het starten van een geneesmiddel zijn honderden richtlijnen. Wanneer start je nou exact, hoe bouwen we op, welk middel is eerste keus?

Ode

Goed om extra waardering uit te spreken voor assistenten.

Ze komt binnen met een “môgguh”. Ze eet elke avond een “prakkie”. Ze ruilt haar dienst als dat haar collega beter schikt. Ze heeft het hart op de tong: “Maar als het áltijd bij u misgaat, zowel bij de huisarts als bij ons in de apotheek … misschien ligt het dan aan u zelf?”

Langer leven

Leven lijkt langer met een glas wijn.

Mevrouw belde. Of er een medicijngesprek over de medicatie van haar man kon worden gevoerd. Dit was in het pre-coronatijdperk en ja, haar man kwam mee.

Sip

We weten hoe we moeten omgaan met farmacogenetische testen.

Een cliënt komt binnen met een stapel papieren. “De huisarts zei dat ik dit ook aan de apotheek moest geven, zodat het in jullie systeem gezet kan worden.” Er is een aantal farmacogenetische testen uitgevoerd en ze overhandigt ons de uitslag. Fijn, we weten hoe we hiermee moeten omgaan en we merken dat dit steeds vaker voorkomt.

(Bij)werking

Bijwerkingen komen voor bij melatonine.

Onlangs presenteerden we een overzicht van meldingen over bijwerkingen van melatonine. De bijwerkingen komen voor bij melatonine dat een geregistreerd geneesmiddel is, bereid is door de apotheek en als warenproduct te koop is.

Desinfectantia

Apothekers kunnen die immers zelf bereiden. Toch?

Met het oprukkende COVID-19-virus slinken de voorraden desinfectantia in rap tempo. Maar geen nood! Apothekers kunnen die immers zelf bereiden. Toch? Dit type product heeft in de meeste bereidingscentra de tand des tijds echter niet doorstaan; het was tenslotte ook altijd volop commercieel verkrijgbaar. Tot nu toe tenminste. En dan blijkt opeens hoe onmisbaar dit bereiden is.

Focus

Ik trok de stoute schoenen aan en overlegde met de geriater.

Soms heb je een aanleiding nodig om weer even de volle focus te krijgen op een potentieel risico. Zo ook in mijn geval. Voor de opleiding tot openbaar apotheker specialist besloten mijn collega’s en ik een farmaceutisch praktijkonderzoek uit te voeren naar het onjuist gebruik van DOAC’s. Het onderzoek is nog niet officieel van start gegaan, maar het blijkt nu al een focus te hebben gecreëerd bij mijn team en mij.

Regime

Het blijft lastig om tegen een 'regime' op te boksen.

Onlangs keek ik de miniserie Chernobyl. De serie vertelt het verhaal achter de explosie, en beschrijft de verkeerde keuzes die zowel vóór als ná de explosie zijn gemaakt. Aan het einde overheerst bij de kijker verontwaardiging. Diverse malen werden door medewerkers en wetenschappers de gevaren van de keuzes benoemd bij leidinggevenden. Deze luisterden hier niet naar, uit angst voor het regime. Gevolg: hogere aantallen doden en gewonden dan nodig.

Liefde voor het IM

Misschien nuttig die arts de jubileum-editie te sturen.

Het Informatorium Medicamentorum bestaat vijftig jaar, hoera! Dit dikke naslagwerk is niet meer weg te denken uit de apotheek. Wij gebruiken de papieren versie van het boek nog dagelijks, om een monitor te verhogen of om de projectie van de presentatie tijdens het FTO hoger op de muur te krijgen ...

Zaterdagochtend

Gelukkig kreeg ik een patiënt die een potje Vicks wilde.

Het was een zaterdagsopening rond de feestdagen. Meestal kunnen twee assistenten de zaterdag prima aan met de apotheker op de achtergrond voor de vragen, het nakijken van de recepten, aannemen telefoon, overleg met ziekenhuis enzovoort. Door de feestdagen was het extra druk, dus ik ging meedraaien aan de balie.

Gefopt

Een niet-pluisgevoel klopt vaak wel.

Het is fijn om te merken dat een niet-pluisgevoel vaak wel klopt. In de apotheek kwam een tijdje terug een meneer, die niet bij ons bekend was, met een recept voor midazolam-tabletten. Het was een herhaalrecept van een apotheek elders in het land, maar ik vermoedde dat de patiënt het briefje had gekopieerd, want het recept zag er anders uit. Het was geen strak A6’je, het was gewoon scheef uitgeknipt.

Tijdig stoppen

Tijdig stoppen ook medicatiefout?

Het gebeurt steeds vaker, op feestjes, dat mensen na een korte “hoe gaat het”-uitwisseling beginnen over hun ervaring met bijwerkingen. Het positieve is dat ze blijkbaar weten dat Lareb over bijwerkingen gaat. Jammer is helaas dat meestal na het relaas het antwoord op de vraag “heeft u dat ook gemeld?”, is “nee, kan dat dan?” Daar is dus voor ons nog veel werk aan de winkel.

Klimaatbewuste pil

Wat is de carbon footprint van een paracetamolletje?

Wie naar een nieuwjaarsconference heeft geluisterd rond de jaarwisseling zal er de afgelopen weken vast over nagedacht hebben: het klimaat, stikstofcrisis en carbon footprints. Zelf vraag ik mij dan af welke duurzame veranderingen ik zelf zou kunnen maken, en hoeveel klimaatwinst dit zou opleveren.

Bureaucratie

Oorzaak van lastige dilemma's ligt vaak in wet- en regelgeving.

Afgelopen week verbaasde ik me weer eens over ons zorgsysteem. We hadden een afspraak met een huisarts om medicatiebeoordelingen te bespreken. Die liep echter uit omdat de arts nog een acute situatie moest oplossen.

Dat ene incident

Bij een tuchtrechtzaak denk ik ook aan de zorgverlener.