2024

Nieuw: Aan het begin van een nieuw jaar is het mooi nieuwe ontwikkelingen te kunnen aankondigen. Zo heeft het PW een nieuwe drukker en wordt het blad vanaf nu verzonden in een nieuwe seal van suikerrietfolie, een recyclebare en dus veel duurzamere folie dan gewoon plastic.
Impact: Klimaatverandering heeft ook een grote impact op ziekten. Op diarree bijvoorbeeld. Door de toename van zware regenval, overstromingen en droogte, dreigen de successen die de afgelopen decennia zijn geboekt op het gebied van het terugdringen van diarree weer ongedaan gemaakt te worden, waarschuwen onderzoekers van het Amsterdam UMC, dat samen met het Amsterdam Institute for Global Health and Development (AIGHD) het wereldwijde SPRINGS-consortium leidt, dat oplossingen zoekt voor dit groeiende probleem.
Make it happen: Wat is duurzaam farmacieonderwijs? Toen er enige tijd geleden alweer op LinkedIn een post verscheen waarin docenten van de Universiteit Utrecht schreven dat ze werkten aan het verduurzamen van het farmacieonderwijs, wekte dat onmiddellijk onze interesse.
Inspireren: Tussen de vele, vaak negatieve berichten over geneesmiddelen en aandoeningen duikt af en toe gelukkig ook iets positiefs op. Over een nieuw antibioticum bijvoorbeeld. In het tijdschrift Nature publiceerden wetenschappers van het Global Antibiotic Research and Development Partnership onlangs “very exciting” onderzoeksresultaten over zosurabalpin, waarmee infecties veroorzaakt door de resistente Acinetobacter baumannii-bacterie succesvol behandeld zouden kunnen worden. Infecties waaraan op dit moment wereldwijd 40 tot 60% van de geïnfecteerden komt te overlijden.
Europese aanpak: Bij i-SPOC, oftewel Industry Single Point of Contact, denk je niet meteen aan een oplossing voor het geneesmiddelentekort. Toch is dit Europese netwerk volgens het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) belangrijk om snel en effectief informatie uit te wisselen over vraag en aanbod van geneesmiddelen om zo tekorten te voorkomen en snel te kunnen reageren op signalen over leveringsproblemen.
Rubens: Leefstijl als medicijn, wandelen als medicijn, huisdieren als medicijn. Begrippen die de afgelopen jaren steeds meer zijn ingeburgerd en landelijk tot vele initiatieven hebben geleid waarbij steeds meer zorgverleners, ook apothekers, zich aansluiten.
Blij: Zou je weer apotheker worden als je opnieuw zou kunnen kiezen, was de vraag die onlangs op LinkedIn opdook. De reacties waren, uiteraard, verdeeld.
Schade: Het werd donker en het werd stil. Echt stil. Een Nederlandse wetenschapper die onderzoek doet in het onherbergzame Noordoosten van Kenia vertelde hoe ze hier na net te zijn aangekomen uit Europa genoot van complete stilte.
BMI's: De eerste maandag van maart was Wereld Obesitas Dag. Voor diverse instanties reden om de zich in snel tempo verspreidende plaag van overgewicht op diverse manieren over het voetlicht te brengen. De Nederlandse Stichting Over Gewicht greep de dag aan om mensen ervan bewust te maken dat obesitas een door de Wereldgezondheidsorganisatie erkende chronische en terugkerende ziekte is en te strijden tegen het stigma dat in alle gevallen sprake is van eigen schuld.
Toveren: Tien moties hadden de Tweede Kamerleden ingediend. Tien moties om de wereld te laten zien dat het hen menens is met de aanpak van de geneesmiddelentekorten, die al maanden vrijwel dagelijks het nieuws beheersen. Vooral het nijpende tekort aan antibiotica voor met name kinderen beroerde uiteraard menig politicus. En velen met hen.
Creatief reflecteren: Utrechtse farmaciestudenten die het vak pharmaceutical humanities volgen, leren integer te handelen door te reflecteren op hun rol als apotheker in de maatschappij en door de daarmee samenhangende morele dilemma’s te analyseren, lees ik in de inleiding op het vak. Farmacie wordt gezien als een gebied waarin ethiek een belangrijke rol speelt, en dus ook integriteit.
Onvoltooid: Toen ik Pia Dijkstra zeven jaar geleden sprak over haar initiatiefwet ‘Voltooid leven’ – zij was toen Tweede Kamerlid voor D66 – was zij positief gestemd. Maar de wet is nog steeds niet voltooid.
Kraken: Onze hersenen krijgen veel media-aandacht. Over de aftakeling, de behandeling van aandoeningen of juist het ontbreken ervan en manieren om ze gezond te houden. Hersenen zijn kortom hip. En urgent. Meer dan vier miljoen Nederlanders lijden aan een hersenaandoening, volgens de Hersenstichting, die waarschuwt dat dit volksziekte nummer één dreigt te worden in ons land.
Score: Het helpt inderdaad niet, moest staatssecretaris Maarten van Ooijen onlangs in antwoord op Kamervragen toegeven, dat hij aan de ene kant er alles aan probeert te doen om middels het Nationaal Preventie Akkoord (NPA) overgewicht terug te dringen, terwijl aan de andere kant miljarden worden uitgegeven door de voedselindustrie om reclame te maken voor junkfood.
Heruitgifte: Omdat ook de zorgsector bijdraagt aan klimaatverandering en vervuiling van het milieu was het hard nodig dat er een Green deal duurzame zorg kwam, vinden meer dan driehonderd bedrijven en instellingen die zich hierbij hebben aangesloten.
Noodklok: Alle alarmbellen rinkelen. De vaccinatiegraad in Nederland daalt en infectieziekten als mazelen en kinkhoest breken uit. Zorgprofessionals spreken van een zorgelijke situatie, slaan de handen ineen met een scala aan organisaties en gezamenlijk luiden zij de noodklok.
Baliebabbels: Balieblog, balieklets, baliepraat, balietjes, balieprikkels, baliepareltjes, baliebabbels; hoe je het ook noemt, aan de balie komen de hele dag door verhalen voorbij die je onder een bepaalde titel zou kunnen rubriceren. En dan doel ik niet op kwesties als tekorten en wisselingen, die vooral negatieve gevoelens oproepen, maar op al die andere inspirerende, soms heel ontroerende voorvallen en anekdotes met de patiënt in de hoofdrol.
Suikervrij: In de binnenstad van Helmond staat een Suikerhuis. In een winkelcentrum in een Haagse buitenwijk werd onlangs een suikerwinkel geopend. Die lijken zo op het eerste gezicht veel gemeen te hebben met elkaar, maar schijn bedriegt.
Actieplan: Nederland wil internationaal een proactieve verbinder en partner zijn als het gaat om het aanpakken van antibioticaresistentie, zo laat het ministerie van VWS weten. Hiervoor is onlangs het Nationale Actieplan Antimicrobiële Resistentie 2024-2030 gelanceerd.
Eurofarma: Europese kwesties houden maar weinig mensen bezig, wordt algemeen verondersteld - behalve als het over vakantie gaat. Reden temeer om extra aandacht te vestigen op farmaceutische kwesties, omdat deze het effectiefst kunnen worden aangepakt als landen met elkaar samenwerken. Achtereenvolgende bewindslieden op VWS hebben niet voor niets op tal van terreinen naar bondgenoten gezocht in Europa.
Duurzaam plassen: In een zak plassen is groen. En voor ziekenhuizen een mooie gelegenheid hun steentje bij te dragen aan schoner water. Tien jaar geleden berichtten we voor het eerst over de plaszak, toen het toenmalige Waterschap Groot Salland (tegenwoordig Drents Overijsselse Delta geheten) een samenwerking aanging met het Deventer Ziekenhuis. Patiënten die voor een CT-scan met contrastvloeistof kwamen, gingen in een zak plassen om te kijken of dit effect had op de waterkwaliteit. Het waterschap vond namelijk grote hoeveelheden contrastvloeistof in het water.
Bewustzijn: Mensen krijgen dagelijks nog steeds te veel zout binnen, constateert de Nierstichting, maar zijn zich daar niet van bewust. Reden temeer opnieuw een publiekscampagne te starten. Te veel zout leidt namelijk tot nierschade en zodra die onomkeerbaar wordt kan het dodelijk zijn. Nierschade kan de komende jaren wereldwijd doodsoorzaak nummer vijf worden, waarschuwt de Nierstichting.
De mens: Twee letters maar. Maar wel letters die wereldwijd een revolutie veroorzaken. En voor ophef en bezorgdheid zorgen. Al zoekende naar AI in de apotheek viel de oogst wel een beetje tegen.
Achterstelling: Inkomen hangt samen met de manier waarop kanker wordt behandeld, luidt de zorgwekkende conclusie van een recent onderzoeksrapport van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). “Dit kan duiden op ongelijkheden in de kankerzorg”, wordt er vervolgens heel voorzichtig aan toegevoegd.
Generaties: Ze gaat snel zoeken naar een foto uit de oude doos, maar nu even niet. De trainingsronden voor de Oostenrijkse GP waren net begonnen en die wilde ze per se volgen, zei ze aan de telefoon. Want ze is een groot fan van Formule 1, voegde ze er ten overvloede aan toe. Ten overvloede, want eerder had de 87-jarige Maddy van der Hoorn mij tijdens het interview bij haar thuis in Roosendaal al uitvoerig deelgenoot gemaakt van haar passie voor snelle bolides.
Sieraad: In januari 1964, de 99ste jaargang van het PW en het jaar waarin de apothekers afstudeerden die dit jaar hun 60-jarig jubileum vieren, opende de eerste uitgave met een voorwoord van hoogleraar farmaceutische chemie J.A.C. van Pinxteren, die ook een belangrijke rol speelde in de studie van de deze week geïnterviewde jubilaris Ad Soeterboek.
Realistisch: Alzheimer genezen. Daar streven heel veel onderzoekers al heel lang naar. Iedere keer als er ook maar een heel klein teken van een doorbraakje is, klinkt daarom al snel “eureka” en stijgt de opwinding tot grote hoogten met de mededeling dat de aandoening dan wel niet onmiddellijk genezen maar eindelijk wel goed behandeld kan worden.
Speciale band: Zes weken lijkt niet zo heel lang, zei de verslaggever van het NOS Journaal, maar voor een kankerpatiënt ligt dat toch even anders.
Hiv-zorg: Vorig jaar kwamen er wereldwijd 1,3 miljoen nieuwe hiv-infecties bij en stierven 630.000 mensen aan de gevolgen van aids, blijkt uit cijfers van VN-organisatie UNAIDS die in juli werden gepubliceerd. In totaal lijden een kleine veertig miljoen mensen aan hiv.
Apenpokken: De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vond de nieuwe uitbraak van het apenpokkenvirus (mpox) in een aantal landen in Afrika halverwege augustus zo alarmerend dat een zogeheten Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) werd uitgeroepen.
Niet alleen: Ik schreef over artsen en apothekers die met een verslaving kampen en werd meteen op mijn vingers getikt. Ze hebben een verslaving, kreeg ik te horen, want je zegt ook niet dat iemand met diabetes kampt. Ook verslaving is een ziekte.
Winst: Een gezonder, sportiever en fitter Nederland wil natuurlijk iedereen. Ook het kabinet, dat hiervoor een “effectieve preventiestrategie” heeft uitgewerkt, want “Voorkomen is beter dan genezen”, zoals de niet al te verrassende openingszin van dit hoofdstuk uit het regeerprogramma luidt.
Fit lichaam: Ooit gierden de hormonen door je lijf, maar hoe ouder je wordt hoe minder er giert. Op een bepaald moment liggen ze er behoorlijk uitgeblust bij; klachten in plaats van plezier.
Herhalen: “De minister van Volksgezondheid en milieuhygiëne heeft met betrekking tot het toenemend aantal verkeersongevallen, waarbij het gebruik van geneesmiddelen een rol speelt, een Werkgroep Geneesmiddelen en verkeersveiligheid ingesteld met het verzoek zich te beraden omtrent de maatregelen welke moeten worden getroffen teneinde personen, die aan het verkeer deelnemen, te waarschuwen voor de risico’s, welke zij lopen en die zij kunnen veroorzaken ten gevolge van geneesmiddelengebruik.”
Lichtpuntje: Schimmels kunnen lekker en nuttig zijn. In kaas kunnen ze voor een culinaire sensatie zorgen. Dat geldt ook voor eetbare paddenstoelen. Nuttig zijn ze in brood. En in geneesmiddelen levensreddend.
Melden en bewaken: Openbaar apothekers zijn met hun directe en veelvuldige patiëntencontact de best uitgeruste zorgverleners om continu bij te dragen aan het effectief en veilig houden van geneesmiddelen. Als deze op nationaal niveau al regelmatig uitgesproken en onderschreven tekst ook op Europees niveau wordt herhaald, zorgt het voor extra impact.
Waarschuwing: In korte tijd kregen we drie meldingen over fraude, met als rode draad het belang van de signaleringsfunctie van apothekers. In PW 42 schreef onze columnist Nancy Valentin-Ong over een recept voor methylfenidaat afkomstig van een arts in Milaan. Vanwege een eerder recept van diezelfde arts kreeg ze al snel het gevoel dat er iets niet in de haak was.
Iets doen: Zet een groep mensen bij elkaar om te praten over geneesmiddelen en de hoge prijzen die fabrikanten er soms voor vragen en je krijgt levendige discussies, is de ervaring van Rob Baltussen. Hij is professor global health economics aan het Radboudumc en projectleider van het burgerplatform dat zich onlangs boog over de vraag of de hoge prijzen wel gerechtvaardigd zijn, of de maatschappij hieraan belastinggeld en premies moet uitgeven of dat het geld beter aan andere zorg kan worden besteed.
Klein steentje: Gemiddeld noemt Marjolein Chung zichzelf als het om duurzaam leven gaat. Ze probeert haar steentje bij te dragen, maar is niet superfanatiek. Nooit meer vliegen gaat haar te ver, maar ze rijdt wel bewust een elektrische auto.
Preventie: De zorgkosten reizen de pan uit, het aantal zorgbehoevenden neemt ieder jaar fors toe en om al die mensen adequaat te kunnen helpen zou in 2040 een op de vier Nederlanders in de zorg moeten werken. De zorgdoemscenario’s zijn niet van vandaag of gisteren en zullen ook niet verdwijnen. Want ook als je alle prognoses zonder overdrijving op een rijtje zet, zoals het RIVM doet, zie je overal een stijgende lijn opdoemen.

Navigatie

2024