Redactioneel

Heel praktisch

Praktijk Research In Samenwerking Met Apothekers, daar staan de letters PRISMA voor. Aan de vooravond van het jaarlijkse congres klinkt steevast de oproep aan openbaar apothekers aan de slag te gaan met praktijkonderzoek, en aan het PW om hiervoor reclame te maken. Want het aantal onderzoekende openbaar apothekers mag best omhoog.

Losse eindjes

Apothekers die nog steeds worstelen met hun opiumadministratie verdienen ook een luisterend oor

Een inspectie door medewerkers van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd is niet altijd fijn. Zorgt voor spanning. Logisch, want hoe leuk is het als iemand even je werk dat je naar eer en geweten verricht komt doorlichten? En dan ook nog constateert dat je steken laat vallen. En daar bovenop ook nog eens een fikse boete (een kleine zeventienduizend euro) oplegt. Logisch dat je daar dan niet al te relaxed op reageert. Woedend soms. Met de inspecteur als de gebeten hond.

Thuis

Apothekers blij, apothekersassistenten blij en thuiszorgmedewerkers blij. En vooral ook de thuiswonende patiënten natuurlijk.

Het VWS-programma Langer Thuis, dat tot doel heeft ouderen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving zelfstandig oud te laten worden met een goede kwaliteit van leven, is lovenswaardig en verdient alle ondersteuning. Zodat ouderen voldoende eten, bijvoorbeeld, en hun medicatie goed innemen. Volgens staatssecretaris Paul Blokhuis blijkt uit onderzoek dat ondervoeding relatief vaak voorkomt bij ouderen die alleenstaand, laagopgeleid en (chronisch) ziek zijn. En dat kan weer tot gezondheidsproblemen leiden.

Medicijnmeester

Terwijl de medicijnmeester geniet van de vele positieve reacties op het boek, rust hij zeker niet op zijn lauweren

Een ode aan de meester van de medicijnen. Zo werd bij de recente online-presentatie het boek van Karel Berkhout genoemd, dat ook als titel Meester van de medicijnen meekreeg. Oftewel, hoe een apotheker strijdt tegen dure geneesmiddelen. De apotheker in kwestie: Paul Lebbink van Transvaal Apotheek in Den Haag.

Geel bloempje

De risico’s die aan het gebruik van deze producten kleven zijn volgens het RIVM te groot.

Sint-janskruid is een lieflijk plantje, maar je moet het niet nuttigen. De afgelopen jaren hebben we regelmatig artikelen gepubliceerd van Bijwerkingencentrum Lareb en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) over sint-janskruid in kruidenpreparaten. De rode waarschuwingsdraad was steeds: het plantje is minder onschuldig dan het eruit ziet.

Digitale toekomst

Lijdzaam afwachten is geen optie, dan gaan de internationale techgiganten met jouw zorg aan de haal, en dat moet niemand willen

Je haalt een robot in huis, of beter gezegd een kunstmatig mens, en die verzorgt je op alle mogelijke manieren en momenten. Gebruik je medicatie dan zorgt hij ervoor dat deze met een 3D-printer op de juiste sterkte wordt geprint en dat je alles iedere dag trouw en op het juiste moment inneemt. Hij houdt ondertussen je lichamelijke conditie scherp in de gaten en grijpt in wanneer nodig. Hoe mooi kan het zijn. Nou, zo’n menselijke robot kan je ook veel ellende bezorgen, zoals Ian McEwan fascinerend beschrijft in zijn roman Machines like me.

Heilige COVID-graal

Een hardnekkig virus vraagt om een hardnekkige zoektocht naar effectieve opties

Weer een geneesmiddel dat wordt afgeschoten voor de behandeling van COVID-19: ivermectine. Het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) oordeelde onlangs dat het vanwege mogelijke toxiciteit alleen in klinische studies gebruikt mag worden.

Maatjes

Alleen door persoonlijke aandacht kan de echte behoefte van de patiënt achterhaald worden en de juiste farmaceutische zorg worden geleverd

Iedereen verdient een maatje, vindt het Oranjefonds. Ze zijn er in allerlei soort en maten: van wandelmaatje tot boodschappenmaatje, van huiswerkmaatje tot sportmaatje. Wat ze gemeen hebben is dat ze allemaal wat extra aandacht geven aan een ander. Aan iemand die dat nodig heeft, aandacht, ondersteuning of begeleiding. En omdat er volgens het Oranjefonds altijd wel iemand in de omgeving is die extra hulp kan gebruiken voeren ze al enige tijd de campagne ‘Word ook maatje voor een ander’.

Samenleving

Grote zorgen zijn er over de gezondheidsachterstanden en complexe ongelijkheid die daaraan ten grondslag ligt

We moeten koers zetten richting een mentaal weerbare, gezonde samenleving en minder richting medische zorg voor het individu, vindt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). Vooruitlopend op de kabinetsformatie verschijnt onder de titel ‘Wissels omzetten voor een veerkrachtige samenleving’ een advies voor een nieuw kabinet en parlement over hoe we in de toekomst gezond en prettig kunnen leven in Nederland.

Scherp

Als het over farmacie gaat in de verkiezingsprogramma’s vliegen de meest scherpe formuleringen je om de oren. De macht van de farmaceutische industrie moet worden ingeperkt, apothekers dienen extra mogelijkheden te krijgen om dure medicijnen zelf te maken en de noodzaak is groot om de productie van geneesmiddelen uit Azië naar Europa te halen. Alles blijft betaalbaar, transparantie over prijzen is essentieel en misbruik van patenten wordt aangepakt.

Suikertante

Het vergt een ijzersterke wil om je te wapenen tegen de vele verleidingen

Suiker, wat zijn we er allemaal dol op, maar wat is het ongezond, lees ik op de site van het Diabetes Fonds. Minder suiker eten is echter niet eenvoudig, want zoetigheid geeft ons een prettig gevoel, wordt mij vervolgens verteld. “Ook worden we continu verleid tot het maken van ongezonde keuzes.”

Delicate worsteling

Complex, delicaat, weerbarstig; termen waarmee de minister in haar brief haar worsteling illustreert

Onacceptabel, noemt Tweede Kamerlid Henk van Gerven het feit dat de kostprijs van remdesivir minder dan € 10 bedraagt, terwijl een behandeling van COVID-19-patiënten met het middel zo’n € 2000 kost. Is de minister het daarmee eens, vraagt hij aan Tamara van Ark, die vervolgens met een heel terughoudend maar veelzeggend antwoord komt: “De prijsstelling roept vraagtekens op.”

De wereld redden

Zich er terdege van bewust dat de impact van geneesmiddelen op het milieu groot is, tonen deze apothekers zich strijdvaardig

Gebleken is dat de meeste reductie van medicijnverspilling wordt behaald doordat zorgprofessionals met elkaar besluiten om anders te gaan werken, schreef minister van Medisch Zorg Tamara van Ark vorig jaar oktober in een brief aan de Tweede Kamer. In de praktijk (en in dit PW) zijn daarvan mooie voorbeelden te vinden. Zoals in het Erasmus MC, waar de intensieve samenwerking tussen ziekenhuisapotheker Roelof van Leeuwen en oncoloog Stefan Sleijfer leidt tot minder verspilling, meer duurzaamheid en een grotere doelmatigheid van kankertherapieën.

Straatje om

Blijf ondertussen vooral zelf je hersenen gebruiken, én wandelen om ze gezond te houden

Ommetje heet de app. Een initiatief van de Hersenstichting. Elke dag een halfuurtje wandelen is goed voor je fysieke en mentale gezondheid. Je voelt je fitter, slaapt beter en je blijft langer gezond. Zo luidt de wervende tekst op de LinkedIn-pagina van het ministerie van VWS. Vandaag al een ommetje gemaakt?, voegt de Hersenstichting daar op haar website aan toe.

Bloedstollend

Ook bij het toedienen van COVID-vaccins dient er extra aandacht te zijn voor patiënten met een verhoogde bloedingsneiging

Een hoge of juist een lage dosis anticoagulantia; wat helpt het beste bij volwassenen die met matige ziekteverschijnselen in het ziekenhuis zijn opgenomen voor COVID-19? Om zo snel mogelijk een antwoord op die vraag te krijgen staken onderzoekers wereldwijd de koppen bij elkaar en vergeleken de resultaten van studies waaraan 1300 patiënten deelnamen.

Britse variant

Ondertussen is het wachten op groen licht voor apothekers om ook zelf te mogen enten

“Fantastisch dat openbare apotheken zijn begonnen met het toedienen van de COVID-19-vaccins. Apotheken bevinden zich in het hart van lokale gemeenschappen en leveren een grote bijdrage aan het nationale inentingsprogramma, door heel lokaal voor makkelijk toegankelijke vaccinatielocaties te zorgen voor iedereen die in aanmerking komt voor het coronavaccin.”

Belangen

Een pandemie kan volgens de WHO alleen bestreden worden als zoveel mogelijk mensen in zoveel mogelijk landen zijn gevaccineerd

Vaccineren, vaccineren, vaccineren. Iets anders telt even niet. Met alle hens aan dek wordt getracht zo snel mogelijk zoveel mogelijk mensen een coronavaccin toe te dienen. Bij de voorbereiding van de campagne gericht op het ziekenhuispersoneel wilde de NVZA daarom graag meewerken, zoals voorzitter Gerard Hugenholtz toelicht.

Prikken

Ook bijwerkingencentrum Lareb heeft een heel systeem voor veiligheidsbewaking van het coronavaccin opgetuigd

Dit jaar zal in het teken staan van het coronavaccin. Van de megaoperatie die nodig is om zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensen te vaccineren zodat lockdowns en quarantaines tot het verleden gaan behoren. Naast de ongetwijfeld aanhoudende twijfels bij mensen of ze zich wel of niet moeten laten inenten. Overheden adviseren dwingend, maar verplichten niks.

Bijzondere verhalen

Over het thema van dit eindejaarnummer hoefden we niet lang na te denken. We benaderden apothekers met een bijzonder coronaverhaal

Hoe zwaar het was, en hoe ver. Met die variant op de prachtige zin (“Hoe warm het was en hoe ver”) uit Camera Obscura van de negentiende-eeuwse schrijver Hildebrand (pseudoniem Nicolaas Beets) is het afgelopen jaar naar mijn mening treffend samen te vatten. Worstelen met alle beperkende maatregelen en verdriet, terwijl het licht aan het eind van de tunnel alsmaar ver weg blijft.

Interventies

Geen enkel geneesmiddel is een magic bullet gebleken, wel is significante vooruitgang geboekt

Besmet. Altijd even schrikken als je met die term wordt geconfronteerd. Gelukkig gaat het in dit geval om het gelijknamige boek 'Besmet! Angst voor de onzichtbare vijand' van Rijksmuseum Boerhaave.