Redactioneel
Initiatief
Afkortingen zijn een plaag. Ook in de zorg vliegen ze je te pas en te onpas om de oren. Vaak zonder duidelijke uitleg. Daardoor worden letters niet zelden door elkaar gehusseld en in de verkeerde volgorde geplaatst, met nog meer verwarring tot gevolg. In dit PW staat een artikel over I&O. Ik moest even goed nadenken waar die letters ook weer voor staan. Maar kwam er niet uit. Niet verwonderlijk trouwens, want de juiste term is O&I. Organisatie en infrastructuur.
REGIE
In het Nederlands Dagblad stond onlangs een intrigerend stuk van een apothekersassistent over haar corona-ervaring in de apotheek. Over “een oude baas” die een volgnummertje pakt en de apotheek inloopt, tegen de richting van de pijlen op de vloer in. Een duidelijk niet meer zo schone katoenen zakdoek uit zijn broekzak vist, zijn voorhoofd afwist, zijn neus snuit en de zakdoek weer terug stopt. Het herhaalrecept voor zijn medicijnen legt hij op de statafel die voor de balie staat om de anderhalve meter afstand te waarborgen en leunt dan voorover tot vlak voor het plexiglazen scherm.
Panacee
De president van Tanzania was laaiend enthousiast. Hij stuurde een vliegtuig naar Madagaskar om een lading van het even bejubelde als omstreden elixer Covid-Organics op te halen. Ook Congo-Brazzaville, Guinea-Bissau en Equatoriaal Guinea kochten fikse partijen in. De leider van Madagaskar had daarvoor al uitgebreid reclame gemaakt voor het kruidendrankje – gemaakt van artemisia, een plant die gebruikt wordt bij de behandeling van malaria – dat COVID-19 zou genezen en gratis beschikbaar was voor de armen.
Scheikunde
Epidemieën teisteren Europa, heet het hoofdstuk. Het gaat over de pest, over cholera, syfilis, de pokken, kinkhoest, difterie, tyfus, longontsteking, tuberculose. “Rond 1870 was de gemiddelde leeftijd in Europa en de Verenigde Staten slechts 36 jaar”, schrijft Piet Pijper in zijn indrukwekkende, ruim 550 pagina’s tellende populair wetenschappelijke boek ‘Schatgravers en Scheppers, verhalen over de ontdekkers en makers van geneesmiddelen’.
Out of the box
De publicaties over dit onderwerp knallen de grond uit. Beeldend taalgebruik van een onderzoeker die zich ook enigszins verbaast over de stortvloed aan studies naar de werking van chloroquine en hydroxychloroquine bij COVID-19-patiënten. Vrijwel dagelijks worden studieresultaten gepubliceerd die ook nog eens steeds iets anders beweren. Met de uitersten van “veilig” en “effectief” tot “levensgevaarlijk” en “dodelijk”, en alles daartussen. Dit prikkelt sommige wetenschappers de gebaande paden links te laten liggen en out of the box te treden.
Beperkingen
Het is net oorlog. Tegenwoordig is dat regelmatig te horen en te lezen. “Want ook toen mocht je niet naar buiten.” Of: “In de openbare ruimte mogen we niet gaan en staan waar we willen, we weten niet hoe lang de maatregelen duren en hoe dit verder gaat.”
Trots en troost
Troost in tijden van corona. Het zou de titel kunnen zijn van een boek vol verhalen over mensen die troost bieden en troost ontvangen. Zoals de internist die tijdens zijn dienst Bach speelde op zijn viool voor de opgenomen coronapatiënten. Of de vele mensen die een T-shirt met rood hart voor hun raam hangen om alle zorgverleners een hart onder de riem te steken. Of de buurman van de apotheek die op een kaartje met bloemen schrijft dat ‘de meiden wel een bosje verdiend hebben’.
Beloning
Al jaren is er in Nederland een nijpend tekort aan apothekersassistenten. De uitstroom is veel groter dan de instroom, en dat zal vanwege de vergrijzing de komende jaren alleen maar toenemen.
Surrealistisch
“Dit heb ik in vijftig jaar niet meegemaakt”, schrijft Ele Visser in een mail. Normaal zou hij als assistent in de Haagse Transvaal Apotheek met een zware verkoudheid doorwerken, maar nu zit hij preventief thuis “om mogelijke besmetting van collega’s en patiënten te voorkomen. Bij verdenking van corona thuisblijven, geen risico’s nemen.”
Waardering
Voor de ingang is met stoepkrijt een groot hart getekend met daarin de tekst ‘Voor de zorg’. Bossen tulpen, rozen en narcissen worden bezorgd. Een slagroomtaart met de tekst ‘Jullie zijn toppers’, cupcakes, dozen Merci-chocolaatjes. Een filmpje op SBS6 met de boodschap ‘Lieve apothekers, bedankt voor jullie tomeloze inzet’. En heel veel kaarten met teksten als ‘Iets lekkers voor bij de koffie omdat jullie het hebben verdiend’, ‘Kanjers in de apotheek die werken als gekken nu’, ‘Wij waarderen het zeer dat jullie er blijven zijn voor de mensen’.
Zorghelden
Een gekkenhuis, was nog de meest gehoorde kreet als gevraagd werd naar de situatie in de apotheek. Telefoonlijnen overbezet, de voordeur noodgedwongen op slot vanwege een enorme aanloop van mensen die extra medicatie of een voorraadje paracetamol wilden inslaan, verloven ingetrokken, alle hens aan dek. Maar we rooien het, was tegelijkertijd de stellige overtuiging. Met vereende krachten wordt ultieme patiëntenzorg geleverd!
Media-aandacht
Interessant aspect van de mega media-aandacht voor corona is de berichtgeving over apotheken. Zo lezen we dat heel Frankrijk vol staat met groene kruizen van apotheken waar je veel meer kunt krijgen dan bij een apotheek in Nederland. “Hoestsiroop van het soort waarvan Amerikaanse rappers grootverbruikers zijn bijvoorbeeld, spul dat vanwege de sederende werking in Nederland al decennia geleden uit de handel is genomen. Zeg tegen een Franse apotheker dat je keelpijn hebt, en je gaat met drie doosjes antibiotica de deur uit”, schrijft de correspondent van de Volkskrant. En de Fransen klagen vaak en veel over hun gezondheid, net zo frequent als wij over het weer.
Harmonisatie
DOAC’s vragen een andere blik van de apotheker op medicatiebewaking, schrijft Marcel van den Broek, ziekenhuisapotheker-klinisch farmacoloog van het St. Antonius ziekenhuis. Maatwerk is noodzakelijk en medisch-farmaceutische beslisregels kunnen volgens hem een belangrijke rol spelen om de veiligheid van het gebruik van antistollingscombinaties verder te vergroten.
Metamorfose
Een nieuwe lente, een nieuw geluid; de beginregels van het befaamde gedicht van Herman Gorter zijn te mooi om te negeren bij deze aankondiging van de metamorfose van het PW, bij het begin van de lente, ook al zal ons geluid niet of nauwelijks veranderen. De grote vernieuwing betreft het uiterlijk van het weekblad. Nieuw ontwerp, nieuwe cover, nieuwe lettertypen en nieuw papier, waarop foto’s en andere illustraties nog beter tot hun recht komen.
Neveneffecten
Zorgverleners zijn al zo terughoudend met het toepassen van innovaties en het helpt dan niet als het Pharmaceutisch Weekblad een artikel publiceert waarin de risico’s van kunstmatige intelligentie worden benadrukt (PW 6), zonder een tegengeluid over de kansen die KI biedt in een wereld waarin de zorgvraag toeneemt en personeelstekorten aan de orde van de dag zijn, schreef een lezer onlangs. Hij was bang dat uitspraken van universitair docent Pim Haselager als argument gebruikt worden door sceptische apothekers om verre te blijven van kunstmatige intelligentie.
Wisselen
Als een minister meerdere keren het woord teleurstellend gebruikt en daar ook nog eens spijtig aan toevoegt in een brief aan de Tweede Kamer over het bestuurlijke traject ‘verantwoord wisselen van geneesmiddelen’, dan kun je gevoeglijk aannemen dat hij not amused is.
Kostbaar
Hoe druppel jij? En wil je het even laten zien? Nooit eerder begon een interview zo merkwaardig. De verpleegkundige van Het Oogziekenhuis Rotterdam reikte mij een miniflaconnetje aan met vocht dat ik in m’n oog moest druppelen. Ik wilde het hebben over het onderzoek waaruit bleek dat maar heel weinig mensen goed druppelen, zij wilde mij dat liever meteen helder laten aantonen.
Computer
Computer says no, is een sublieme slogan uit de Britse serie Little Britain die perfect weergeeft wat er gebeurt als je ieder – makkelijk of moeilijk – door een mens van vlees en bloed te nemen besluit overlaat aan een computer. Voor veel patiënten die levensreddende medicatie nodig hebben zou dat zeer noodlottig uitpakken.
Hamsteren
Preppers worden ze genoemd, mensen die zich voorbereiden op het einde der tijden (of andere rampspoed). Maar de term wordt de laatste jaren ook gebruikt voor de Britten die, beducht voor lang aanhoudende tekorten door de Brexit, voorraden aanleggen van voedsel en medicijnen die van het Europese vasteland komen.
Huid
“U heeft huidkanker”, of: “U heeft een basaalcelcarcinoom, dat is een vorm van huidkanker, maar heel goed te behandelen.” De ene zorgverlener is de andere niet, zo bewijzen deze ervaringen van twee patiënten maar weer eens. De eerste patiënt schrok enorm van de recht voor z’n raap-opmerking van de dermatoloog, de tweede was meteen gerustgesteld.