Redactioneel
Tbc
Jaarlijks wordt bij ongeveer achthonderd mensen in Nederland tuberculose vastgesteld. Bij 10% van hen wordt een vorm van resistentie gevonden, die langdurige behandeling gecompliceerd maakt. Door dit relatief geringe aantal denken veel mensen dat tbc een infectieziekte van vroeger tijden is, schrijft promovenda Arianna Pranger.
DNA
To genotype or not to genotype, that is the question. En, wanneer? Die essentiële vragen stonden deze week onder meer centraal in de workshop over farmacogenetica op het internationale PCNE-congres in Egmond aan Zee. De meningen zullen verdeeld zijn geweest, zoals ze al verdeeld zijn sinds het onderwerp prominent op de farmaceutische zorgagenda is komen staan.
Praktijkonderzoek
Een handjevol apothekers liet vorig jaar weten wel geïnteresseerd te zijn in praktijkonderzoek – zelf iets opzetten of zich aansluiten bij bestaand onderzoek – nadat we in het PW een gloedvol betoog hadden gepubliceerd van Martina Teichert over het belang van praktijkonderzoek: goed voor jezelf, je vak en de patiënt. Dat houdt dus niet over.
Druïden
Heel de wereld op de knieën voor de machtige farmaceutische industrie? Nee. Een onopvallende apotheek in een zeer drukbevolkte multiculturele wijk van een grote stad blijft moedig weerstand bieden aan de overweldigers die het leven van patiënten zuur maken door buitengewoon hoge prijzen te vragen voor hun producten. De apotheek bereidt diezelfde producten voor een fractie van de originele prijs en weet daarmee het vergrootglas van de hele wereld op zich gericht.
Voorkomen
Raar eigenlijk. We eten en drinken te veel en te ongezond, roken, en bewegen veel te weinig. Het lichaam gaat tegensputteren, allerlei kwaaltjes en kwalen dienen zich aan en we worden te zwaar en moeten vervolgens alles uit de kast trekken en dure, onaangename therapieën volgen om te redden wat er te redden valt. Waarom onszelf dan toch steeds weer, en nog grotendeels uit vrije wil ook, in die benarde positie gebracht, al moet je beïnvloeding door reclames en verslavingstechnieken van fabrikanten zeker niet uitvlakken.
Water
Geen elegante fles wijn of champagne dit keer in het kerstpakket, maar een simpele, plastic fles lucht. Je werd geacht hem zelf te vullen. Met water. Tenminste, daar is de Dopper in eerste instantie voor bedoeld. Dat was even slikken. Maar de boodschap was even duidelijk als gezond: drink water! Ook tijdens de feestdagen. De hele dag door. Liefst anderhalf tot twee liter per dag, raadt het Voedingscentrum aan. Want alleen zo hou je jezelf en vooral je nieren gezond, in combinatie met het drastisch verminderen van de dagelijkse zoutconsumptie.
Kaarslicht
Duurzame farmacie kan staan voor geneesmiddelen die op een duurzame manier worden geproduceerd, voor inspanningen die medicijnresten uit het milieu houden, voor hergebruik van medicatie. Allemaal onderwerpen die in dit eindejaarsnummer, dat helemaal om duurzaamheid draait, ruimschoots aan bod komen.
Iets willen
Je bent jong en je wilt wat. Een slogan die alweer tientallen jaren oud is – en Veronica ooit tot grootste omroep maakte – maar nog altijd overal opduikt. Zoals hier. Want ook jonge apothekers willen van alles, en wij luisteren daar graag naar. Zij bepalen tenslotte het toekomstbeeld van de farmacie.
Hoofdpijn
Het hoofdpijndossier, noemden wij dit themanummer tijdens de voorbereidingen. Niet omdat we onze hersenen moesten pijnigen om er een zinvolle inhoud aan te geven, integendeel. Maar omdat je bij neurologie nou eenmaal ook aan hoofdpijn denkt.
Brexit
Voorbereiden is het magische woord als het om de Brexit gaat. De douane stuurde mij onlangs een mail waarin werd aangekondigd dat hoewel de datum van de Brexit steeds dichterbij komt, veel ondernemers geen of beperkte voorbereidingen hebben getroffen om er zeker van te zijn dat hun handel met het Verenigd Koninkrijk vanaf 29 maart, als de Brexit een feit moet zijn, soepel blijft verlopen.
Griep
De voor- en tegenstanders van de griepprik buitelen ook dit jaar weer over elkaar heen nu het griepseizoen is aangebroken. Heeft vaccineren zin? Het is op zo’n moment goed even stil te staan bij een verwoestende pandemie die precies honderd jaar geleden woedde: de Spaanse griep. Vijftig miljoen doden wereldwijd, zo’n dertigduizend in Nederland.
Kamervragen
Vrijwel dagelijks stellen leden van de Tweede Kamer vragen aan de bewindslieden van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Dat zijn er tientallen in een week. De meeste zijn gesteld aan de ministers Hugo de Jonge en Bruno Bruins; af en toe is er een voor staatssecretaris Paul Blokhuis.
Tijd vooruit
“Ze begon tussen antieke houten kasten met aardewerkpotten en opende later een hypermoderne eigen apotheek. Ze was haar tijd ver vooruit, ook als het om condooms ging.”
U-PGx
Nederland loopt voorop in de wereld op het gebied van farmacogenetica, verzekert een van de belangrijkste specialisten op dit terrein, Jesse Swen. Een prominentie die begin september werd onderstreept op het FIP-congres in Glasgow, waar uit ruim 175 gepresenteerde posters die van KNMP-collega Ilse Boekweg et al. werd uitverkoren voor de posterprijs in de sectie openbare farmacie. De jury prees de poster om de toonaangevende rol van de apotheker in de eerstelijnszorg.
Leefstijlinterventie
Leefstijlinterventie is het toverwoord dat tegenwoordig overal klinkt als het gaat om gezondheid en het voorkomen en bestrijden van diabetes, obesitas en hart- en vaatziekten. Ook in de Tweede Kamer waar onlangs de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werd behandeld.
Jong talent
De toekomst ziet er rooskleurig uit voor de farmaceutische zorg in Nederland, is de meest logische conclusie als je hoort wat jonge apothekers en onderzoekers in hun mars hebben. Op het najaarscongres van de KNMP werden onlangs de drie winnaars bekendgemaakt van de KNMP Studentenprijs. De een werd door zijn universitaire begeleiders bejubeld als “een van de meest veelzijdige, visionaire, ondernemende, gepassioneerde en sociaal vaardige studenten die momenteel binnen de Universiteit Utrecht rondloopt”.
Prikkelbaar
Een onschuldige darmaandoening, de meest voorkomende darmstoornis, een verstoorde werking van de darm, geen ernstige aandoening, wel lastig, geen ziekte, een chronische stoornis; tik je de term prikkelbaredarmsyndroom (PDS) in op Google dan vind je deze en nog veel meer soortgelijke omschrijvingen.
Vallen
Het aantal 65-plussers dat na een val op de spoedeisende hulp (SEH) belandt is in tien jaar tijd met maar liefst 40% toegenomen, blijkt uit cijfers van VeiligheidNL, lees ik op het Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerstelijn. Aan de gevolgen van zo’n val overlijden iedere dag gemiddeld negen ouderen, en iedere vijf minuten meldt zich op de SEH weer een oudere na een valincident. Dat zijn alarmerende cijfers.
Gezond
De oogst was uitzonderlijk goed dit jaar. En dan heb ik het niet over heel veel van die kleine onooglijke doe-het-zelf-vruchten die je niet zelden door een bevriend persoon vol trots krijgt aangereikt. Nee, aan het appelboompje in mijn tuintje groeiden dit seizoen veel mooie, grote, blozende appels. Puur biologisch, zonder menselijk ingrijpen, op het spannen van een net en het ophangen van wat zwart plastic om de brutale Vlaamse gaai af te schrikken na. Wekenlang zelf je gezondheid plukken, wat een genot!
FIP
De zorg door openbaar apothekers is cruciaal voor het herstel van patiënten, luidt de krachtige conclusie van een rapport dat onlangs werd gepresenteerd op het 78ste FIP-congres, in Glasgow, waar ruim drieduizend deelnemers uit 108 landen zich een weeklang bogen over farmaceutische ontwikkelingen in de wereld.