Redactioneel
Gedoneerde centjes
Vlaggen van KWF wapperen in de wind en collectanten gaan langs de deuren. Zoals ieder jaar in de eerste week van september, zetten zich ook nu weer vele vrijwilligers in om geld op te halen voor onderzoek naar kanker. En dat het goed gaat met het kankeronderzoek leest u regelmatig in dit vakblad. Hoe de komst van de immuuntherapie bijvoorbeeld het vooruitzicht voor patiënten met melanoom en longkanker aanzienlijk heeft verbeterd.
Schermen
Met zo’n 25 medestudenten en enkele gevorderde wetenschappers betrad ik in 1976 de Deense fabriek waar Novo (toen nog zonder Nordisk) insuline produceerde. Van zo’n excursie konden wij, aanstaande Delftse ingenieurs microbiologie, biochemie of biotechnologie, heel wat leren. Een van onze gastheren vroeg op vriendelijke doch dringende toon wie “de man uit Delft” was. Onbegrip alom: we kwamen immers allemáál uit Delft. Toch was ‘de man’ snel geïdentificeerd: het ging om lector J.R., die niet alleen verbonden was aan de Technische Hogeschool maar tevens aan Gist-Brocades, óók een fabrikant van insulines. Voor hem was er een apart programma, op afstand van de bedrijfsgeheimen.
Relatief bewijs
De gehele wetenschap is niets meer dan een verfijning van het dagelijks denken. Een mooie uitspraak van Albert Einstein die perfect past in de discussie over goede zorg die onlangs is aangezwengeld door de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS).
Assistentenniveau
De bevindingen van een ziekenhuisapotheker van het Diakonessenhuis in Utrecht zijn opzienbarend en schokkend tegelijk. Enkele jaren geleden toetste de apotheker haar hele team van 34 assistenten met vijftien uitgebreide, open vragen over receptverwerking. De scores liepen uiteen van 2,8 tot 8,8.
Gezonde koffie
Gaat het echt over koffie of toch weer over geneesmiddelen? Dat vroeg ik me af toen ik las over de positieve uitkomsten voor koffiedrinkers van een groot Amerikaans onderzoek. Kort daarvoor hadden veel media namelijk uitvoerig bericht over het ‘bionexpresso-apparaat’ van professor medische biotechnologie Huub Schellekens. Niet bedoeld voor een lekkere expresso van honderd procent biologisch geteelde bonen, maar voor de productie van medicijnen.
Geneeskracht
Volmaaktheid bestaat niet, toch zijn veel mensen er hun hele leven naar op zoek. Naar het perfecte gewicht en de ultieme prestatie, op het sportveld en in bed. En dus is de markt voor kruidenpreparaten en voedingssupplementen die beloven dat al je wensen in vervulling zullen gaan, booming. Of ze nu helpen of niet.
Science fiction
Het is altijd fascinerend om wetenschappers vol passie te horen praten over de ontwikkelingen en ontdekkingen binnen hun vakgebied. Raymond Schiffelers is zo’n wetenschapper. Als één van Nederlands meest vooraanstaande deskundigen op het gebied van nanogeneeskunde vertelt hij in dit themanummer over geneesmiddelen in beweging enthousiast over de belangrijke stappen die op dat gebied worden gezet.
Dierproefvrij
“Uiteindelijk is niemand voorstander van dierproeven, ook ik niet”, luidt de stellige uitspraak van Jan-Bas Prins, hoogleraar proefdierwetenschappen van het LUMC, waar vooral gewerkt wordt met knaagdieren (hoofdzakelijk muizen, maar ook ratten, hamsters en cavia’s) en zebravissen. Volgens Prins zijn dierproeven lastig, complex en duur, maar worden ze om goede redenen gebruikt, legt hij uit in een interview met LUMC Magazine.
Kaalheid
Dr. Khan zou mij van mijn kaalheid afhelpen. Hij was trouwens tot nog veel meer ongelooflijks in staat. Blijkens zijn visitekaartje, dat hij in een Afrikaanse stad op bomen had gespijkerd, beschikte hij ook over magische krachten en middeltjes om je van je liefdesperikelen af te helpen. En je depressies. Hij kon een scheiding voorkomen of veroorzaken en de meest enge ziektes genezen, waaronder zelfs hiv. Khan was kortom een wonderdokter.
Pillentoerisme
“Een van de grootste problemen in ons land is de overconsumptie van geneesmiddelen. Artsen zouden patiënten best aansporen om alleen die geneesmiddelen te gebruiken die ze echt nodig hebben. En dus: minder geneesmiddelen voorschrijven en de patiënten zeker niet op een bus steken om er nog meer te gaan kopen.”
Ebola
Soms komt het goed uit dat delen van Afrika nog zo afgelegen en moeilijk toegankelijk zijn. Zoals de regio op 1300 kilometer ten noordoosten van de Congolese hoofdstad Kinshasa, waar opnieuw ebola is opgedoken. Omdat het gebied zo moeilijk doordringbaar is, onder meer vanwege het dichte oerwoud, is de kans minder groot dat het virus zich snel onder de bevolking in een groter gebied zal verspreiden.
Depressies
Mensen die leven met een depressie delen hun ervaringen op het platform allesgoed.org, een initiatief van oud-collega Rianne Spit die tegen de verhalen aanliep door haar werk voor de stichting Het Witte Bos, die onderbelichte maatschappelijke kwesties op de kaart zet. Zelf worstelt ze ook al jaren met een depressie en ze merkte dat het haar enorm hielp van anderen te horen hoe zij hiermee omgaan en hoe ze de wanhoop en uitzichtloosheid overleven waarmee ze soms te kampen hebben.
Promoveren
Vrijwel wekelijks publiceren we in het Pharmaceutisch Weekblad de resultaten van Nederlands promotieonderzoek, waaraan de verantwoordelijke vrouwen en mannen vaak jaren hebben gewerkt. We genieten van hun verrassende, soms zelfs spectaculaire maar altijd interessante bevindingen op het gebied van de volksgezondheid in het algemeen en de farmacie in het bijzonder. De patiënt of behandeling staat in de publicaties meestal centraal. Niet de promovendus of promovenda. En stilstaan bij hun gezondheidsrisico’s doen we al helemaal nooit.
Overstappen
Onzekerheid over de gevolgen van een overstap maar ook tevredenheid met de huidige zorgverzekeraar weerhouden consumenten ervan naar een andere verzekeraar over te spannen, luidt een van de weinig verrassende uitkomsten van de Zorgmonitor van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).
Kikkerslijm
Deze slijmerige, in het zuiden van India voorkomende kikker verandert niet in een knappe prins als je hem kust, maar biedt wel bescherming tegen griep. Tenminste, dat beweren wetenschappers van het Indiase Emory Vaccin Centre en Rajiv Center for Biotechnology in het tijdschrift Immunity.
Wietlaatje
Zestien apotheken gaan vanaf juli legaal cannabis verkopen voor recreatieve doeleinden. Kopers moeten tenminste 18 jaar oud zijn en zich laten registreren. De kans is groot dat u uw wenkbrauwen inmiddels behoorlijk hebt gefronst. Echt waar? En welke apotheken mogen dat dan zijn?
Ravotten
Je gooit er een pilletje in en hij knapt overal van op. Is de mens inmiddels tot een dergelijke machine verworden die alleen met medische hulpmiddelen kan functioneren? Zo erg is het nog niet, maar de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) signaleert wel dat mensen zich bij een ongemakje veel te snel tot de huisarts richten voor een oplossing in de vorm van een medicijn. Dat moet anders.
Wangslijm
Mijn moeder werkte in de jaren vijftig als laborant in het Witte Huis, het consultatiebureau voor tbc in Den Bosch. Zij vertelde graag hoe ze met potjes veelkleurig en soms bloederig sputum in de weer was en ondertussen gewoon een boterhammetje at. En wij kinderen maar kokhalzen.
MDR-tbc
Afgelopen week was het Wereld Stop Tuberculose Dag, een wat merkwaardige benaming voor een overigens belangrijke dag, want tbc is nog altijd de meest dodelijke infectieziekte ter wereld. Bovendien blijft het aantal medicijnresistente patiënten stijgen.
Doen en leren
Experimential learning heet het nieuwe type onderwijs dat in het laatste jaar van de farmacieopleiding in Utrecht wordt geïntroduceerd, las ik in de nieuwsbrief van UPPER van de Universiteit Utrecht.