Redactioneel
Bevlogen verhalen
Een apotheker voor een opgetuigde kerstboom in Engeland; daarmee vangen we meteen twee vliegen in één klap. Want dit laatste PW van het jaar verschijnt vlak voor kerst en staat in het teken van Nederlandse apothekers in het buitenland. De apotheker op de cover is Katherine Bongaerts die in een ziekenhuis in Cambridge werkt en in het naburige dorp Waterbeach woont, waar ze jaarlijks op Christmas eve meedoet met carols on the green. Het hele dorp komt dan in het centrum bij elkaar om onder begeleiding van een brassband kerstliederen te zingen onder een mooi versierde kerstboom.
Afscheid
De berichten van de KNMP over het ‘winnen’ van de rechtszaak tegen de NZa geven mij een zaterdagmiddaggevoel. Dat zal ik even uitleggen. Regelmatig komt mijn zoon op zaterdagmiddag terug van voetballen – hij speelt in de D-jeugd – met de mededeling “dat ze eigenlijk gewonnen hebben”. Dan weet ik het al: op het wedstrijdformulier staat een nederlaag.
Verstaan
Tolken in de zorg. En dan niet 6-jarige kinderen die met hun niet-Nederlands sprekende vader of moeder meegaan naar de apotheek of huisarts om te vertalen wat er gezegd wordt. Of een werkgever die met zijn Oost-Europese werknemer mee naar de huisarts gaat, terwijl die werknemer zich daar heel ongemakkelijk bij voelt. Nee, echte tolken. Daarover gaat de brief die de ministers Kuipers en Helder en staatssecretaris Van Ooijen van VWS onlangs naar de Tweede Kamer stuurden.
Winst
Verspilling. Verkwisting. Vermorsing. Welk woord je ook kiest, allemaal zonde. Toch verkwisten we jaarlijks met z’n allen nogal wat. 590 miljoen kilo voedsel bijvoorbeeld. En voor tientallen miljoenen aan geneesmiddelen. Gelukkig zijn er de afgelopen jaren diverse initiatieven ontplooid om de verspilling van vooral dure oncolytica een halt toe te roepen.
Aanscherpen
Preventie. Bewegen. Gezond eten. Begrippen die vaker dan voorheen in de verkiezingsprogramma’s opdoken. Ook bij politieke partijen begint gelukkig het besef door te dringen dat voorkomen niet alleen beter is dan genezen, maar ook goedkoper.
Negatieve spiraal remmen
Antibioticaresistentie is een internationaal gevaar voor de volksgezondheid en dient hard te worden aangepakt, waarschuwt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die dit gevaar onder de tien grootste gezondheidsbedreigingen voor de mensheid schaart. En alle tot dusver geboekte successen binnen de moderne geneeskunde weer op het spel zet.
Wakker geschud
Afrika heeft grote behoefte aan een AMA. Een Afrikaans medicijnagentschap vergelijkbaar met het Europese EMA. Een instituut dat voor een adequate geneesmiddelenregulering zorgt op het continent. De noodzaak is groot, blijkt uit cijfers over ondeugdelijke medicatie: de schatting is dat 40 tot 45% van alle vervalste en ondermaatse medicijnen in Afrika terechtkomt.
Voorspellen
In 2002 verscheen in Pharmacy World & Science een meta-analyse van observationele studies naar ziekenhuisopnamen ten gevolge van bijwerkingen van geneesmiddelen. Een belangrijke conclusie was dat het mogelijk leek om een relevant deel van zulke ziekenhuisopnamen te voorkómen.
Wereldwijd sentiment
Niet eerder werd op een FIP-congres zoveel aandacht besteed aan hybride zorg en de rol van apothekers daarin, zegt Claudia Rijcken over het internationale apothekerscongres dat in september plaatsvond in het Australische Brisbane.
Snotpin
“Ik ben er altijd een paar dagen niet lekker van”, zei de oude dame in de lange rij bij de huisarts, “maar ik doe het toch maar, anders is het risico dat ik erg ziek word te groot, zegt m’n dochter, omdat ik vaak op haar kinderen moet passen, en die hebben nogal eens een snotneus, en ze kunnen ook vreselijk hoesten.”
Beweeg
Veel jonge kinderen zijn te dik. Soms speelt aanleg een rol, maar de meesten eten en drinken te veel ongezonde producten. Niet zelden hebben ze dat gedrag van huis uit meegekregen. Groei je op in een omgeving waarin een ongezonde leefstijl overheerst, dan is de kans groot dat je van kinds af aan aankomt en daar de rest van je leven last van blijft houden.
Horizon
Of de collega’s een idee hadden hoeveel geld er komend jaar naar de zorg gaat, luidde de vraag. Bedragen van rond de € 80 miljard die werden genoemd, kwamen niet echt in de buurt. Maar ook de beste schatting, € 100 miljard, zat er nog naast, want voor 2024 worden de jaarlijkse zorguitgaven begroot op € 103,4 miljard.
Toon
De personeelstekorten in de apotheek blijven oplopen. 640 vacatures maar liefst staan er op dit moment op de landelijke vacaturebank van de SBA, waarvan 509 voor een apothekersassistent. Tot begin augustus kwamen al tweeduizend vacatures langs, waarvan 1700 voor een assistent. De SBA verwacht dat het totale tekort dit jaar aanzienlijk hoger zal zijn dan in de afgelopen jaren (2600 in 2022).
Ziekenhuiszichtbaarheid
Ook ziekenhuisapothekers willen zichtbaarder worden. Ook al ligt dat niet direct in hun aard. De grote maatschappelijke thema’s waarmee ze in het huidige, post-coronatijdperk te maken krijgen maken het echter noodzakelijk dat ze meer naar buiten treden, vindt Claartje Samson, sinds maart voorzitter van de NVZA.
Schadelijk
Kinderen al op jonge leeftijd bewustmaken van de gevaren van UV-straling voor hun huid, is een lovenswaardig initiatief van het Huidfonds, dat tijdens de Zonnetjesweek 116.000 kinderen op 2500 kinderopvanglocaties op speelse wijze tips gaf hoe ze hun huid het beste kunnen beschermen. Zoals goed insmeren, beschermende kleding aantrekken of de schaduw opzoeken.
Uitzicht
“Ik vind het een zeer kwalijke ontwikkeling dat tabaksfabrikanten investeren in de farmaceutische industrie en zo twee keer verdienen aan de mensen die eerst ziek zijn geworden door het gebruik van hun schadelijke en verslavende producten.” Staatssecretaris van VWS Maarten van Ooijen laat er in zijn beantwoording van Kamervragen geen misverstand over bestaan het onaanvaardbaar te vinden dat producenten van sigaretten ook inhalatoren financieren voor patiënten met COPD. Kan het cynischer?
Geneesmiddelgeshop
De kille cijfers over tekorten zijn schokkend. Nog meer impact heeft de vertaling van die cijfers naar één enkele casus. Zeker als het een drie maanden oude baby betreft met het Tubereuze Sclerose Complex, een aandoening die vaak leidt tot epileptische aanvallen die maar met één medicijn onderdrukt kunnen worden: vigabatrine. Wat niet of nauwelijks verkrijgbaar is.
Forse straf
Straffen voor illegale geneesmiddelenhandel kunnen nogal uiteenlopen in de wereld. Kreeg de eigenaar van een Amsterdamse apotheek onlangs achttien maanden cel voor het op grote schaal verkopen van hiv-medicatie zonder recept en groothandelsvergunning, in Canada kregen een apotheekeigenaar en een arts respectievelijk dertien en twaalf jaar cel opgelegd voor de illegale handel in fentanyl.
Ankedotes
Wie lang meeloopt in de farmacie heeft veel mooie verhalen te vertellen. Dat bewijzen de jubilarissen die in een kleine zomerserie de komende weken aan het woord zullen komen in het PW. Drie markante personen die belangwekkende prestaties op hun naam hebben staan en eerder dit jaar hun zestigjarig apothekersjubileum vierden.
Aan de bak
Een apotheek runnen lijkt niet langer een droom. Net als andere beroepen in de gezondheidszorg kampen apothekers met een tanende aantrekkelijkheid. Zo begint een artikel in een recente uitgave van de Belgische evenknie van het PW, De Apotheker.