Redactioneel
Uitzicht
“Ik vind het een zeer kwalijke ontwikkeling dat tabaksfabrikanten investeren in de farmaceutische industrie en zo twee keer verdienen aan de mensen die eerst ziek zijn geworden door het gebruik van hun schadelijke en verslavende producten.” Staatssecretaris van VWS Maarten van Ooijen laat er in zijn beantwoording van Kamervragen geen misverstand over bestaan het onaanvaardbaar te vinden dat producenten van sigaretten ook inhalatoren financieren voor patiënten met COPD. Kan het cynischer?
Geneesmiddelgeshop
De kille cijfers over tekorten zijn schokkend. Nog meer impact heeft de vertaling van die cijfers naar één enkele casus. Zeker als het een drie maanden oude baby betreft met het Tubereuze Sclerose Complex, een aandoening die vaak leidt tot epileptische aanvallen die maar met één medicijn onderdrukt kunnen worden: vigabatrine. Wat niet of nauwelijks verkrijgbaar is.
Forse straf
Straffen voor illegale geneesmiddelenhandel kunnen nogal uiteenlopen in de wereld. Kreeg de eigenaar van een Amsterdamse apotheek onlangs achttien maanden cel voor het op grote schaal verkopen van hiv-medicatie zonder recept en groothandelsvergunning, in Canada kregen een apotheekeigenaar en een arts respectievelijk dertien en twaalf jaar cel opgelegd voor de illegale handel in fentanyl.
Ankedotes
Wie lang meeloopt in de farmacie heeft veel mooie verhalen te vertellen. Dat bewijzen de jubilarissen die in een kleine zomerserie de komende weken aan het woord zullen komen in het PW. Drie markante personen die belangwekkende prestaties op hun naam hebben staan en eerder dit jaar hun zestigjarig apothekersjubileum vierden.
Aan de bak
Een apotheek runnen lijkt niet langer een droom. Net als andere beroepen in de gezondheidszorg kampen apothekers met een tanende aantrekkelijkheid. Zo begint een artikel in een recente uitgave van de Belgische evenknie van het PW, De Apotheker.
Gelijkwaardig
Aan de vooravond van Vaderdag stuurde Treant een persbericht de wereld in waarin werd gerept over vader en zoon Reurink die al 15 jaar op uitstekende wijze samenwerken op de intensive care op ziekenhuislocatie Scheper in Emmen. Voor dit themanummer zou dat een mooie good practice zijn geweest, ware het niet dat we eerder al uitgebreid stilstonden bij vaders en zonen en moeders en dochters die samenwerken in de apotheek.
Frankenstein
Kunstmatige intelligentie (AI) houdt de gemoederen de afgelopen tijd nogal bezig. Vooral de door menigeen voorspelde gevaren krijgen ruim de aandacht. Zoals de vraag of AI uiteindelijk onze eigen ondergang zal betekenen. Good old monster van Frankenstein wordt daarbij graag van stal gehaald. De meningen zijn verdeeld – en dat is een understatement – maar velen vinden dat alertheid geboden is, zeker wat betreft het reguleren en controleren van de techgiganten.
Gezonde reis
Inslapen gaat vlot. Doorslapen niet. De reis naar het einde van de nacht wordt ergens onderweg onderbroken, en daarna lukt het soms urenlang niet deze te hervatten. Of helemaal niet meer. Mensen die dit soort ervaringen hebben zijn talrijk. Als we de reclames moeten geloven slaap je na de keuze voor de juiste matras of boxspring onmiddellijk als een roos; maar een roos heeft doornen denk ik dan, want in de praktijk werkt dat zelden of nooit.
Passend
Passende zorg is zorg die bewezen effectief is en waarde toevoegt, die samen met zorgverlener en patiënt tot stand komt en die zich meer richt op gezondheid dan op ziekte. Deze definitie haal ik uit een persbericht van het ministerie van VWS, waarin wordt aangekondigd dat er een speciale gezant passende zorg is benoemd. Het gaat om Jan Kremer, hoogleraar zorg en samenleving aan het Radboudumc.
Klein stapje
Voor kleine kwalen als oorpijn, keelpijn, bijholteontsteking, krentenbaard, gordelroos, geïnfecteerde insectenbeten en ongecompliceerde urineweginfecties bij vrouwen kunnen openbaar apothekers binnenkort een geneesmiddel voorschrijven. In Engeland, welteverstaan.
Dieren
Influenza, Q-koorts, de ziekte van Lyme, Hepatitis E, Rift Valley fever; allemaal ziekten die de potentie hebben uit te groeien tot een pandemie. Of wordt het disease X, een nog onbekende ziekte?
Veelbelovend
Na hun eerste oriëntatiebezoekjes aan Nederland kwamen de meeste EMA-medewerkers met enthousiaste verhalen terug in Londen over het vlakke land, de fietsmogelijkheden, de korte afstanden, het intensieve openbaar vervoer, hoorde ik in 2018 toen ik op bezoek was bij het Europees Medicijn Agentschap in de Britse hoofdstad. Eind 2017 was, in verband met de Brexit, de keus op Amsterdam gevallen als de nieuwe thuisbasis voor het EMA-hoofdkwartier, en de voorbereidingen voor de grote verhuizing waren in volle gang.
Mijn DNA
Velen hadden er lang naar uitgekeken. Wij ook. Ons geduld werd danig op de proef gesteld. De datum waarop de resultaten gepubliceerd zouden worden keer op keer uitgesteld. De apotheose, begin februari, stelde niet teleur. Iedereen was laaiend enthousiast.
Krokodillen
Hij is negen meter lang, de paarse opblaaskrokodil waarmee de Stichting Zorgmakers langs zorginstellingen trekt om de aandacht te vestigen op een van de grootste frustraties in de zorg: de administratiedruk. Paarse krokodillen zijn overal in de zorg aanwezig en eten volgens de stichting geen mensen, maar tijd: maar liefst 40% van de tijd van zorgverleners.
Talent
Ze is erg enthousiast en geeft vol passie en energie onderwijs. Ze vindt het belangrijk om activerend onderwijs te geven, studenten de ruimte te geven fouten te maken en hen vaardigheden te leren die toepasbaar zijn in andere contexten. Ze houdt van persoonlijk contact en weet verbinding te maken tussen de academische wereld, de praktijk en het onderwijs. Allemaal eigenschappen waarmee je in positieve zin opvalt binnen de farmacieopleiding van de Universiteit Utrecht, een doorgaans traditionele omgeving, als we de jury moeten geloven die dit jaar de docentenprijzen toekende.
In het gedrang
In Groningen werden farmaciestudenten onlangs onderworpen aan een therapietrouwproef. Drie dagen lang – twee werkdagen en een dag in het weekend – moesten ze driemaal daags een dosering van een ‘geneesmiddel’ (mintje) innemen. Eén dosering dertig minuten voor het ontbijt, twee doseringen mochten ze vrij invullen. Resultaat: de therapietrouw kwam al snel in het gedrang.
Proefpersonenreclame
In oktober 2019 toog ik naar Leiden om een bezoek te brengen aan het Centre for Human Drug Research (CHDR), nieuwsgierig naar hoe dat precies in z’n werk gaat, geneesmiddelen voor het eerst op personen testen. En wie dat zijn, die proefpersonen.
Onvoltooid
Toen ik Pia Dijkstra zeven jaar geleden sprak over haar initiatiefwet ‘Voltooid leven’ – zij was toen Tweede Kamerlid voor D66 – was zij positief gestemd. Maar de wet is nog steeds niet voltooid.
Impact
Meld, meld, meld. Dat kun je gerust als het mantra beschouwen van Bijwerkingencentrum Lareb. Hoe cruciaal het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen, vaccins en gezondheidsproducten is en hoe groot de impact kan zijn, beschrijven we regelmatig in artikelen en columns.
Bewaren
Wie wat bewaart die heeft wat, hield een oude tante ons altijd voor als wij, kinderen nog, te snel geneigd waren iets weg te gooien. Zelf paste ze dat gezegde zo goed toe dat haar appartementje op een gegeven moment veranderde in een onneembare vesting van kranten, snuisterijen en regelrechte rommel. Ze had wat, maar kon het nooit meer vinden.