Herexamen 2017 PW 6
Een patiënt vraagt aan de apotheek of deze voor hem een betrouwbare hiv-zelftest wil bestellen. Hij is bekend met het feit dat zelftests een beperkte voorspellende waarde hebben. De patiënt geeft aan dat hij vooral geen vals-negatieve uitslag wil, hij weet dat dit niet voor 100% mogelijk is. Een vals-positieve uitslag vindt hij minder van belang, hij schrikt niet zo snel en weet dat vervolgonderzoek altijd noodzakelijk blijft. U kunt vier testen bestellen. Welk merk schaft u aan voor de patiënt? In de bijsluiter vindt u de volgende informatie:
-
a. merk a: sensitiviteit 60%, specificiteit 99%
-
b. merk b: sensitiviteit 70%, specificiteit 95%
-
c. merk c: sensitiviteit 95%, specificiteit 70%
-
d. merk d: sensitiviteit 99%, specificiteit 60%
Toelichting
Het juiste antwoord is: d. merk d: sensitiviteit 99%, specificiteit 60%
Om de kwaliteit van de uitslag te kunnen inschatten moet men de sensitiviteit en de specificiteit van een bepaalde test weten. De sensitiviteit is het vermogen van de test bij aanwezigheid van een bepaalde ziekte deze ook daadwerkelijk aan te tonen. Dit is het percentage zieke patiënten met een positieve test-uitslag. Als de sensitiviteit lager is dan 100% zullen er dus personen zijn die wel ziek zijn, maar toch een negatieve uitslag krijgen. De uitslag is vals-negatief.
De specificiteit van een test is het vermogen om bij afwezigheid van een bepaalde ziekte deze ook daadwerkelijk uit te sluiten. Dit is het percentage van de niet-zieke patiënten met een negatieve (en dus juiste) uitslag. Als de specificiteit lager is dan 100% dan zullen er dus personen zijn die niet ziek zijn, maar toch een positieve uitslag krijgen. De uitslag is vals-positief.
Voor de patiënt is het vermijden van vals-negatief essentieel. Dit betekent dat het criterium waarop gescreend moet worden de sensitiviteit is.
Meer informatie over zelftests is te vinden in het Nationaal Kompas Gezondheid, www.nationaalkompas.nl/preventie/thema-s/- zelftests.