Herexamen 2020 PW15
Een vrouw van 20 jaar gebruikt carbamazepine voor haar epilepsie. Zij wil een anticonceptiemiddel gaan gebruiken. Welke anticonceptiemethode is voor haar het minst geschikt?
-
De prikpil
-
Een hooggedoseerde anticonceptiepil
-
Een levonorgestrelbevattend spiraaltje
-
Koperhoudend spiraaltje
Toelichting
Het juiste antwoord is: een hooggedoseerde anticonceptiepil
Zwangerschap is gemeld bij combinatie van de pil met een enzyminducerend anti-epilepticum zoals carbamazepine. De betrouwbaarheid van de pil is verminderd tijdens het gebruik van en tot tenminste vier weken na staken van het enzyminducerende anti-epilepticum carbamazepine.
Carbamazepine induceert het hepatisch metabolisme van ethinylestradiol en progestagenen. Het enzyminducerend effect is een geleidelijk proces en is na enkele dagen merkbaar. Alternatief voor de pil: een levonorgestrelbevattend spiraaltje, een koperhoudend spiraaltje of de prikpil.
Dosisverhoging van de pil wordt niet geadviseerd, uitsluitend als laatste optie. Dit is het geval bij goede redenen om spiralen of de prikpil niet te gebruiken en een ander anti-epilepticum geen optie is.
De betrouwbaarheid van een hogere pildosering is echter niet bekend. In geval van doorbraakbloedingen is deze methode bovendien onbetrouwbaar. De richtlijn Epilepsie stelt: als toch een combinatiepil nodig is, kies dan een pil met een hogere dosering progestageen (bijvoorbeeld twee tabletten ethinylestradiol 30 µg/levonorgestrel 150 µg). Hierbij kan het continue gebruik van de pil worden overwogen, alsmede aanvullend gebruik van een barrièremethode voor optimale betrouwbaarheid.
Als ze toch graag de anticonceptiepil wil gebruiken, was een andere optie geweest om de carbamazepine te vervangen door een anti-epilepticum dat geen enzyminductie veroorzaakt, bijvoorbeeld valproïnezuur. Zoals vermeld kan de enzyminductie door carbamazepine nog wel ten minste vier weken aanhouden.
Bron: Interactietekst 167 ANTICONCEPTIEPIL + ANTI-EPILEPTICA op de KNMP Kennisbank,
geraadpleegd op 10-2-2020