Herexamen 2020 PW24
In december 2019 is de herziene richtlijn Pijn bij patiënten met kanker goedgekeurd. Wat was de belangrijkste inhoudelijke wijziging ten opzichte van voorgaande richtlijnen?
-
Behandel jeuk door oraal toegediende opioïden met cimetidine.
-
Kies bij voorspelbare doorbraakpijn voor transdermaal fentanyl.
-
Patiënten met obstipatie door opioïden, ondanks gebruik van laxantia, kunnen worden omgezet naar een snelwerkend fentanylpreparaat.
-
Start bij onvoorspelbare doorbraakpijn met een snelwerkend fentanylpreparaat.
Toelichting
Het juiste antwoord is: start bij onvoorspelbare doorbraakpijn met een snelwerkend fentanylpreparaat.
Bij onvoorspelbare doorbraakpijn zijn de snelwerkende fentanylpreparaten eerste keus. Zij werken sneller dan snelwerkend morfine, oxycodon of hydromorfon (10-15 minuten versus 30-40 minuten). Snelwerkende fentanylpreparaten werken sneller dan oraal toegediende opioïden, omdat ze niet via het maagdarmkanaal in het bloed hoeven te worden opgenomen, maar worden toegediend via het slijmvlies van de mond (als buccale stick, buccaal tablet, buccale film of sublinguaal tablet) of als neusspray.
Bij voorspelbare doorbraakpijn kan gekozen worden voor een snelwerkend fentanylpreparaat of een opioïd met directe afgifte. Als de patiënt bijvoorbeeld verzorgd gaat worden, is de doorbraakpijn voorspelbaar en kan 30 tot 40 minuten van tevoren een snelwerkend opioïd, zoals morfine, oxycodon of hydromorfon worden toegediend.
Bij patiënten met kanker met obstipatie door gebruik van opioïden ondanks gebruik van laxantia, wordt bij opioïdrotatie bij voorkeur geroteerd naar transdermaal fentanyl [1]. Dit geeft minder obstipatie dan morfine [2].
Eerste-keusbehandeling van jeuk bij spinale toediening van opioïden is ondansetron [3]. Bij jeuk na orale toediening kan ook paroxetine of opioïdrotatie worden overwogen [1].
Literatuur
- Richtlijn Pijn bij patiënten met kanker (2019), zie www.pallialine.nl.
- Clark AJ, Ahmedzai SH, Allan LG, et al. Efficacy and safety of transdermal fentanyl and sustained-release oral morphine in patients with cancer and chronic non-cancer pain. Curr Med Res Opin 2004; 20: 1419-28.
- Richtlijn Jeuk 2.0 (2010), zie www.pallialine.nl.