Herexamen 2021 PW21
Een 45-jarige vrouw is door een verandering van preferent label overgestapt van ranitidine 300 mg (bruistablet, Accord) naar Aurobindo, gebruik eenmaal daags 300 mg. Sinds de wisseling merkt ze dat de lichte huidklachten die zij altijd had – jeuk en bultjes – zijn overgegaan. Wanneer er wederom een wisseling van preferent label is, en u haar weer terugzet op de Accord-tabletten zegt zij ‘van dat goedkope huismerk’ weer jeuk en bultjes te krijgen. Wat doet u?
-
U legt een overgevoeligheid vast voor de groep H2-antagonisten. Omdat sprake kan zijn van kruisovergevoeligheid met andere H2-antagonisten, vraagt u de huisarts een ander middel tegen maagzuur voor te schrijven.
-
U legt uit dat Accord het preferente middel van de zorgverzekeraar is, en dat zij daarom dit middel krijgt. Het is aannemelijk dat de jeuk en bultjes een andere oorzaak hebben.
-
U registreert een overgevoeligheid voor de stof ranitidine en vraagt mevrouw een afspraak te maken met de huisarts voor een ander middel tegen maagzuur.
-
U registreert een overgevoeligheid voor ranitidine Accord 300 mg-bruistabletten, en levert na overleg met de huisarts Aurobindo af op Medische Noodzaak.
Toelichting
Het juiste antwoord is: u registreert een overgevoeligheid voor ranitidine Accord 300 mg-bruistabletten, en levert na overleg met de huisarts Aurobindo af op Medische Noodzaak.
Mevrouw heeft klachten gehad bij blootstelling aan ranitidine Accord: de klachten verdwenen na omzetten en zijn teruggekeerd na herstart. Het is aannemelijk dat er een causaal verband is. Het vastleggen van een overgevoeligheid voor ranitidine Accord is een pragmatische manier om met deze reactie om te gaan. Zo wordt voorkomen dat mevrouw opnieuw aan dit middel wordt blootgesteld, en wordt vastgelegd op welk (handels)product zij overgevoelig reageert.
U zou kunnen overwegen de overgevoeligheid nader te laten analyseren door een allergoloog. Deze analyse zou kunnen uitwijzen dat een hulpstof verantwoordelijk is voor de overgevoeligheidsreactie. Wanneer u de samenstelling opzoekt, ziet u dat ranitidine Accord natriumbenzoaat bevat, en Aurobindo niet. [1]. Urticaria kan een overgevoeligheidsreactie zijn op natriumbenzoaat [2,3], en dit zou door allergologisch onderzoek bevestigd kunnen worden.
Omdat de overgevoeligheidsreactie niet optreedt bij ranitidine Aurobindo, is het onwaarschijnlijk dat mevrouw overgevoelig is voor ranitidine of de groep H2-antagonisten.
Toevoeging auteur:
Opmerkzame lezers hebben terecht opgemerkt dat de casus niet actueel is: het gekozen middel – ranitidine – is al enige tijd niet meer beschikbaar vanwege de aanwezigheid van nitrosamines.
Als bewaking op een mogelijke overgevoeligheidsreactie door een hulpstof gewenst is, kan de reactie worden vastgelegd op het handelsproduct. Na bevestiging door een allergoloog wordt de reactie vastgelegd op de betreffende stof, zoals in het voorbeeld natriumbenzoaat. Dan zullen alle producten met deze hulpstof in de samenstelling een signaal geven.
Tabletten met 400mg ibuprofen waren een beter voorbeeld geweest. Van dit middel bevat bijvoorbeeld het tablet van APOTEX wel natriumbenzoaat, en dat van TEVA niet. Bij een overgevoeligheid op de hulpstof natriumbenzoaat wordt een signaal gegeven bij voorschrijven/ter hand stellen van ibuprofen 400mg APOTEX, en niet bij TEVA.
Literatuur
- Samenstelling ranitdine Accord en Aurobindo 300mg, bruistablet. CBG Geneesmiddeleninformatiebank, https://www.geneesmiddeleninformatiebank.nl/nl/, geraadpleegd 17 september 2020.
- Barbaud A. Place of excipients in systemic drug allergy. Immunol Allergy Clin North Am 2014; 34: 671-9.
- Overgevoeligheid Hulpstoffen en H2-antagonisten. Commentaren Medicatiebewaking. Stichting Health Base: www.commentarenmedicatiebewaking.nl, geraadpleegd 17 september 2020.