5500 vragen

Dit zijn enkele voorbeelden van veelgestelde vragen aan de helpdesk van het Geneesmiddel Informatie Centrum (GIC). Jaarlijks beantwoordt de helpdesk ongeveer 5500 farmacotherapeutische vragen, gemiddeld 22 per dag.

Actuele ontwikkelingen hebben direct invloed op het soort en de hoeveelheid vragen die binnenkomen. Zo hadden veel apothekers na de kernramp in Fukushima vragen over het al dan niet innemen van jodiumtabletten. Het was overigens niet nodig deze in te nemen.

Lactose-intolerantie

Veel geneesmiddelen bevatten lactose als hulpstof. Patiënten met lactose-intolerantie zijn vaak bang om door deze geneesmiddelen maagdarmproblemen te krijgen. Vaak krijgen we dan ook het verzoek voor een lijst met lactosevrije geneesmiddelen, of de vraag of ‘geneesmiddel X’ lactose bevat. Het blijkt echter zo te zijn dat patiënten die lactose-intolerant zijn, geneesmiddelen met lactose wél verdragen. Bij lactose-intolerantie is sprake van drempelgevoeligheid. Problemen treden pas op bij een dosering lactose hoger dan zes gram. In geneesmiddelen is de hoeveelheid lactose zo gering dat deze drempelwaarde lang niet wordt gehaald. Patiënten die lactose-intolerant zijn kunnen dus zonder problemen lactosebevattende geneesmiddelen gebruiken [1].

Alleen voor patiënten met galactosemie bestaat een reden om lactosevrije geneesmiddelen te gebruiken. Galactosemie is een zeer zeldzame aandoening waarbij de omzetting van galactose naar glucose niet kan plaatsvinden, en galactose wordt gevormd uit lactose.

Prograft/Cellcept omzetten naar generiek

Een andere veelgestelde vraag betreft de omzetting van Prograft of Cellcept naar het generieke tacrolimus, dan wel mycofenolzuur. Over tacrolimus is informatie opgenomen in de Handleiding Geneesmiddelsubstitutie. De meest recente versie hiervan is te vinden op de KNMP Kennisbank (onder ‘Farmacotherapie’, ‘Dossier Substitutie’). Tacrolimus is in deze handleiding opgenomen vanwege de smalle therapeutische breedte. Cellcept staat niet in deze handleiding. Het GIC heeft over dit middel overleg gehad met de Nederlandse Transplantatie Vereniging. In Nederland geven de meeste transplantatiecentra een standaarddosering Cellcept. In de blootstelling aan mycofenolzuur zit bij een vaste dosis een enorme spreiding tussen patiënten onderling, en de meeste centra accepteren deze variabiliteit. Hoewel er zeker een concentratie-effectrelatie is, kan niet hard gemaakt worden dat mycofenolzuur een geneesmiddel is met een smalle therapeutische breedte. Ten opzichte van de genoemde variabiliteit is de additionele variabiliteit die gekoppeld is aan bio-equivalentie gering. Voor Cellcept is substitutie dus anders dan voor Prograft.

Het antwoord op de vraag omtrent medicatiebewaking en zwangerschap is begin dit jaar al gepubliceerd [2]. Enkele andere veelgestelde vragen zijn terug te vinden op knmp.nl (‘producten & diensten’, ‘Helpdesk GIC’). Binnenkort zal het aantal vragen en antwoorden op de site worden uitgebreid.

Literatuur

[1] Vries de S en Schaafsma E. Lactose in farmaca geeft geen problemen. Pharm.Weekbl. 1998;133(16):650.

[2] Groen M. Geen melding bij zwangerschap? Wél actie! Pharmaceutisch Weekbl 2011;146(11):23.

De helpdesk van het Geneesmiddel Informatie Centrum is elke werkdag telefonisch bereikbaar van 10.30 tot 17.00 uur via het rechtstreekse telefoonnummer 070-3737377 en via het e-mailadres gic@knmp.nl.

Patiënten kunnen vragen stellen aan de webapotheker, via www.apotheek.nl.